۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۳ : ۱۵
عقیق: رویداد «مقام مجنون» با محوریت پاسداشت پیرغلامانِ میاندار حسینی در سراسر کشور به همت بنیاد دعبل خزاعی از عید غدیر درحال برگزاری است.
در این رویداد ۱۰ روزه، بیش از ۲۰۰ نفر از پیشکسوتان عرصه هیأت و روضه اهل بیت(ع)، مورد تکریم و تعظیم قرار خواهند گرفت. در استان تهران برنامه مرکزی برای تجلیل از ۱۳ میاندار هیأت عصر امروز سهشنبه ۲۰ تیرماه در مجتمع فرهنگی امام رضا(ع) برگزار شد. منصور ارضی، حسین سازور، امیر کرمانشاهی، حجتالاسلام مجید باباخانی رئیس سازمان هیأت و تشکلهای دینی، مهدی امین فروغی، امین مقدم و جمعی از پیرغلامان و ذاکران سیدالشهدا(ع) در این مراسم حضور داشتند.
در ابتدای این مراسم احمد علوی شاعر آئینی شعرخوانی کرد. منصور ارضی مداح اهل بیت هم در این مراسم با اشاره به اینکه میانداری باید در سلک هر مداحی باشد و مسیر تقوا و پرهیزکاری را به او نشان دهد، اظهار داشت: مرحوم حاج قاسم مستوفی از جمله میاندارانی بود که با او در ارتباط بودم که تلاش داشت بیهوده سخن نگوید. میان داران شکلشان فرق داشت. یک سری میاندار جنگ بودند و آنها واقعاً میدان دار بودند. آنها میدان را رها نمیکردند. مرحوم سید ابوالفضل کاظمی همین طور بود.
وی با بیان اینکه برخی تصور میکنند میاندار فقط باید زبان داش مشتی داشته باشد گفت: میان داران زبانی داشتند که فرد را متحول میکرد. پدرم تعریف میکرد که مصطفی دیوانه زمانی که میان دار شد، هر مریضی میآوردند و او دعا میکرد و شفا میگرفت. کار میانداری با لاتی متفاوت است، میانداران اولین اشخاصی بودند که واجبات را انجام میدادند و اجازه نمی دادند کسی غیبت کند. کسی نزد حاج قاسم مستوفی غیبت نمیکرد.
ارضی تصریح کرد: اگر جوانها مسیر میان داری را جلو رفتند باید اینها را رعایت کنند تا دیگران را جذب کنند. اگر این مراقبتها نباشد و درگیر فضای مجازی شوند، وضعیت امروز میشود. در گذشته میاندار در هیأت دعا میکرد و دقت داشت توجه مردم از امام حسین جدا نشود.
این مداح اهل بیت تصریح کرد: میاندار خودش یک معلم باعمل است و گفتار زیاد ندارد و تنها یک نوای مظلوم سر میدهد. مرحوم سید محمود نجفی هم منبر میرفت، هم نوحه میخواند و هم میانداری میکرد. یک روز به من گفت در بازار رفتن سخت است چون باید شاه را دعا کرد. به حاج اکبر ناظم گفتند در چهارسو بزرگ باید شاه را دعا کرد و او در بازار برای حضرت عباس(ع) خواند و خودش را از بالا زمین زد. مداح گاهی خودش میان داری میکرد.
وی با اشاره به اینکه خوب است میان دار و مداح هوای هم را داشته باشند گفت: گاهی میاندار با مداح لج میکنند و اجازه نمیدهد او کارش را کند و بالعکس و اینها نیازمند استغفار است.
ارضی با بیان اینکه میان دار نیازمند تقواست گفت: اگر حتی یک ساعت از عمرتان باقی مانده است مانند میان داران گذشته دعوت به تقوا و امام حسین کنید. اگر هنوز از غلامعلی رجبی میگوییم برای این است که او میان داران است.
این مداح اهل بیت با بیان اینکه اگر میاندار مریض شود گاهی هیأت میپاشد تصریح کرد: میاندارها تمام سبکها را بلد بودند. میاندار خودش اول اشک ریز مجلس سیدالشهدا بود. به شاعران عرض کردم که شاعر باید کنار کشته علی اکبر بنشیند و شعر بگوید.
وی افزود: مداح میتواند جلوی نظام بایستند اما وقتی پای این نظام ۳۰۰ هزار خون ریخته است، نظام برنمیگردد اما آبروی ما ریخته میشود و باید بدانیم گاهی با اعمال و رفتار و خواندن خود آبروی امام حسین را میبریم. امام حسین با ما زندگی میکنند اما ما با ایشان زندگی نمیکنیم.
ارضی تصریح کرد: خدا روزی را نیاورد که کسی وارد هیأت شود و بگوید من گرفتار هستم و ما دست او را نگیریم. اولین دست گیر او باید میاندار هیأت باشد.
او در ادامه این شعر را برای امیرالمومنین خواند:
هرکسی خواست بر اسرار تو محرم بشود
باید اوّل به ادب پای غمت خم بشود
خاک پاهای تو تاج سر اسماعیل است
حق بده چشم غلامان تو زمزم بشود
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند
تا که اسباب عزای تو فراهم بشود
هیچ جا حاجت خود را به کسی نسپردم
صبر کردیم فقط ماه محرم بشود
کم نخواهد شد از ارباب دو عالم چیزی
وای بر ماست اگر همتان کم بشود
هر که سنگی جلوی راه عزایت انداخت
حقش آن است که راهی جهنم بشود
پیراهن مشکی من امر به معروف من است
نکند از تنم این پیراهن کم بشود
روضه آن است که پیراهن صدپاره تو
روز محشر به ید فاطمه پرچم بشود
امین فروغی عاشورا پژوه در ادامه این مراسم به تاریخچه میانداری در دوران صدر اسلام پرداخت و اظهار داشت: از قرن چهارم هجری به این سو که عزاداری حسینی رواج یافت و شیعیان آشکارا عزاداری کردند. آیین میان داری در هیأتها شکل گرفت. از نظر هنری کار میانداری شگرف است. هر مرثیهای باید دو بال عاطفه و حماسه داشته باشد و میاندار وظیفهاش پیوند این دو بال است و در جای خود در هیأت و حین سینهزنی فریاد میزند مظلوم و سینهزن جواب میدهد حسین.
وی با اشاره به اینکه در دوره ممنوعیت عزاداری در دوره رضاخان دستهای خواست حصر را بشکند و وارد بازار شود گفت: این عزاداران نزد سید اسدالله یزدی رفتند که در بازار پرسه میرفت و ظهر در بازار اشعاری را میخواند. او معمولاً در صحن مسجد، اشعار فیض را میخواند.
امین فروغی ادامه داد: مردم به او سکه میدادند و او بعد از آن در مسیر هر فقیری میدید سکهای به او میداد و هیچ برای خودش نگه نمیداشت.
این عاشورا پژوه افزود: دسته نزد او رفتند و خواستند جلوی دسته باشد تا نظمیهچیها مزاحم نشوند. دسته حرکت کرد و نظمیهچیها مقابلشان ایستادند. سید اسدالله گفت اگر مزاحم شوید بالای چهارپایه میروم. آنها ترسیدند و دسته را رها کردند.
در ادامه این مراسم مهدی غیاثی مداح اهل بیت(ع) به مرثیهخوانی پرداخت.
بخش بعدی این مراسم رونمایی از نشان ملی حبیب بود که باحضور حجتالاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، حجتالاسلام مجید باباخانی رئیس سازمان هیأت و تشکلهای دینی، سید رضا موذن پیرغلام اهل بیت(ع)، جواد حیدری عضو هیأت مدیره بنیاد دعبل خزاعی و غلامرضا محمدی شاعر و طراح این نشان، رونمایی شد.
این نشان بناست برای تقدیر به پیرغلامان سیدالشهدا(ع) اهدا شود که امسال به میان داران هیأتها اهدا میشود.
خانواده شهید سید ابوالفضل کاظمی، عباس ابوالقاسمی از هیأت بنیهاشم متولد ۱۳۰۸، حسن سروش هیأت طفلان مسلم، حسن لاله هیأت مسلمیه سرچشمه، پرویز گرکانی هیأت قائمیه، اثنی عشری هیأت محبان الزهرا(س)، عبدالله ابراهیمی خالدی هیأت جان نثاران حضرت ابوالفضل(ع)، حسن جمشیدی فرد هیأت پیروان امام حسین(ع)، حسین فتاح دماوندی هیأت مرکزی دماوند، محسن ناظم هیأت صنف بزاز، علیرضا کمیلی هیأت زنجیرزنان اردبیلیها، محمد نمدچی هیأت لثارات الحسین(ع)، قاسم نوری هیأت محبان العباس(ع)، فریدون کریمپور روضهخوان شبهای جمعه کربلا، احمد طاهری جعفری هیأت محبین الائمه(ع) ۱۵ میان دار هیأتی بودند که در این مراسم تقدیر شدند.