عقیق:حج تمتع سال آینده با حضور زائران کشورهای مختلف برگزار میشود. در سال جاری حج تمتع که قرار بود با حضور بیش از یک میلیون زائر برپا شود، به دلیل افزایش هزینه حج از سوی سعودیها با حضور کمتر از ۹۰۰ هزار زائر برپا شد و برخی از زائران از تشرف به سرزمین وحی بازماندند.
آغاز سال ۲۰۲۳ در مسجدالحرام
عربستان آماده پذیرش بدون محدودیت زائران کشورهای مختلف در حج آینده
با همه فراز و نشیبها در سالهای گذشته به دلیل شیوع کرونا، حج تمتع ۱۴۰۲ شمسی (۱۴۴۴ قمری) از سوی سعودیها برنامهریزی و تفاهمنامه حج با برخی کشورها منعقد شده است. با این وجود، همچنان طرف سعودی ویزای هیأت ایرانی برای مذاکرات و امضای تفاهمنامه حج آینده را صادر نکرده است.
البته به گفته اکبر رضایی، معاون حج و عمره سازمان حج و زیارت مذاکرات اولیه با طرف سعودی از طریق وبیناری انجام شده و عربستان آمادگی پذیرش زائران بر اساس سهمیه کامل را اعلام کرده است.
آغاز نامنویسی حج تمتع از ۳۰ دیماه و اعلام اولویتهای حج ۱۴۰۲
سهمیه ایران در حج تمتع سال ۹۹ که با شیوع کرونا فقط برای زائران ساکن عربستان برگزار شد، ۸۷ هزار و ۵۰۰ نفر بود که به نظر میرسد این سهمیه برای سال آینده نیز باشد. البته تا زمانی که تفاهمنامه حج به امضای ایران و عربستان نرسد، نمیتوان درباره تعداد و وضعیت حج آینده تصمیمگیری کرد.
بر اساس اعلام سازمان حج و زیارت ثبتنام حج تمتع از ۳۰ دیماه آغاز میشود و افرادی که سال ۹۹ در حج تمتع ثبتنام کرده بودند، در اولویت اول اعزام قرار دارند. پس از آن هم دارندگان فیش حج تا پایان سال ۸۵ در اولویت اعزام هستند و ودیعهگذاران در تاریخهای ۳۱ فروردین سال ۸۶، ۳۱ اردیبشهت سال ۸۶ و اول خرداد سال ۸۶ در اولویتهای بعدی قرار دارند.
ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی به عملیات حج آینده اختصاص مییابد؟
یکی از موضوعات مهم در حج تمتع، هزینه این سفر معنوی است که هنوز مشخص نیست ارز چند تومانی به عملیات حج ۱۴۰۲ اختصاص مییابد. اما اگر هزینه ۱۲۰ میلیون تومانی که نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت پیشبینی کرده بود، محقق شود، ارز ۲۴ هزار تومانی به عملیات حج اختصاص خواهد یافت. چرا که به گفته حجتالاسلام عبدالفتاح نواب با افزایش قیمت خدمات در عربستان، هزینه حج به پنج هزار دلار رسیده است.
البته از طرفی هم رئیس بانک مرکزی از اختصاص ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی به کالاهای اساسی خبر داده است که حتی در صورت تخصیص این ارز، هزینه حج تمتع به بیش از ۱۴۰ میلیون تومان میرسد.
به گفته یک منبع مطلع، مسؤولان در تلاش هستند تا ارز اختصاص یافته به عملیات حج تمتع پایینتر از این مبلغ باشد. چرا که در همه کشورهای اسلامی مزایایی برای تشرف به سرزمین وحی پیشبینی میشود.
هزینه حج آینده ۲ نرخی است
برای نهایی شدن هزینه حج همچنان باید منتظر بود. با این وجود، آنچه مشخص است ۲ نرخی بودن هزینه حج تمتع است. به گفته سیدصادق حسینی، رئیس سازمان حج و زیارت افرادی که در سال ۹۹ هزینه حج را پرداخت کرده بودند، دیگر برای سفر حج به اندازه سایر زائران هزینه نخواهند کرد. چرا که این افراد هزینه حج را در همان سال ۹۹ با نرخ دلار ۹ هزار تومانی پرداخت و تثبیت کرده بودند. اما افرادی که تازه قرار است برای حج تمتع ثبتنام کنند، باید هزینه حج با نرخ ارز اختصاص یافته به حج ۱۴۰۲ را بپردازند.
از بین ۷۴ هزار نفری که در حج تمتع ۹۹ ثبتنام کرده و هزینه حج را پرداخت کرده بودند، ۲۲ هزار نفر به دلیل محدودیت سنی اعمال شده از این سفر بازماندند و ۱۵ هزار نفر به دلایل دیگر به حج تمتع مشرف نشدند که در مجموع ۳۷ هزار نفر در اولویت اول حج تمتع سال ۱۴۰۲ هستند.
هزینه حج تمتع آینده بیش از ۲ برابر هزینه حج امسال میشود
با توجه به نرخ ارز در سال جاری، هزینه حج امسال نسبت به سال ۹۹ شاید بیش از ۲ برابر باشد. حج تمتع سال ۹۹ با ارز ۹ هزار تومانی اختصاص یافته از سوی دولت بین ۳۲ تا ۴۱ میلیون تومان بود که البته در حج امسال عربستان به یکباره هزینه حج را افزایش داد و هزینه حج به طور متوسط به ۴۵ تا ۴۷ میلیون تومان رسید و زائران به دلیل تصمیم نابهنگام سعودیها برای خدمات مشاعر، باز هم مجبور به پرداخت مبلغی شدند.
اما در صورتی که زائرانی که در حج ۹۹ ثبتنام کرده بودند، امسال قصد تشرف به سرزمین وحی را داشته باشند، باید ما به التفاوت هزینه حج را با نرخ ارز تخصیص یافته به عملیات حج امسال بپردازند و افرادی هم که برای حج سال ۱۴۰۲ ثبتنام میکنند، هزینه این سفر را که با نرخ ارز عملیات حج آینده محاسبه میشود، باید بپردازند.
تلاش سازمان حج و زیارت برای تعدیل هزینه حج تمتع ۱۴۰۲
البته سازمان حج و زیارت در تلاش است که هزینه حج را از روشهای مختلف تعدیل کند که نخستین گام آنها اجرای سیاستهایی برای کاهش تعداد نیروها و عوامل ستادی و اجرایی است. اما همچنان برخی از سیاستهای گذشته که بار مالی به زائران تحمیل میکرد، اجرایی میشود. در حالی که کاهش هزینه سفر حج تمتع نیازمند بازنگری در آنهاست.
به گفته برخی از افراد باتجربه در حوزه حج، در صورتی که سیاستهایی که بار مالی به زائران تحمیل میکند، متحول نشود، هزینه حج تمتع سال آینده به بیش از ۱۵۰ میلیون تومان خواهد رسید و بسیاری از افرادی که در سالهای گذشته مستطیع بودند، دیگر از استطاعت مالی خارج شده و نمیتوانند حاجی شوند.
چرا سود سپرده زائران حج پایین است؟
این امر در حالی است که سود سپرده اولیه زائران برای حج نیز با وجود تورم در کشور بسیار کم است و زائرانی که در سال ۸۶ یک میلیون تومان ودیعهگذاری کرده بودند، سود چندانی ندارند که بخشی از هزینه حج از طریق آن تأمین شود.
به گزارش فارس، در سالهای گذشته قبل از شیوع کرونا هر سال حدود ۲ میلیون نفر به حج تمتع مشرف میشدند که عربستان در چشمانداز ۲۰۳۰ سعی دارد این تعداد را به بیش از ۱۰ میلیون نفر برساند. بر همین اساس، زیرساختهای لازم را طراحی و از طرفی هم تفریحی کردن سفر به خانه خدا را در دستور کار قرار داده است.