علت شکوهِ ازدواج آسمانی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س)

عقیق: امروز اول ماه ذی الحجه مصادف با سالروز پیوند آسمانی حضرت زهرا(س) و حضرت علی (ع) است.

ازدواج امیرالمؤمنین علیه‌السلام با حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها بی‌شک، برترین الگو در تمام زمینه‌های مرتبط با ازدواج است. امروزه خانواده‌ها به علت دوری از سبک زندگی علوی - زهرایی و روی آوردن به سبک زندگی غربی، در زمینه ازدواج دچار ناکامی شده‌اند و آمار زیاد طلاق، تأییدی بر این مطلب است. ازاین‌رو، سزاوار است با بررسی این ازدواج، به راز اصلی برگزیده بودن آن پی ببریم.

این پیوند الهی نمونه‌ای کامل و بی‌نقص برای انتخاب همسر، انجام مراسم عروسی و سبک زندگی اسلامی شمرده می‌شود. ثمره این ازدواج فرخنده، فرزندانی بود که سرآمد عصر و زمان خود و الگوی ابدی برای بشریت در تمام مؤلفه‌های فردی، اجتماعی، سیاسی و اخلاقی بودند.

دیانت؛ رمز ماندگاری این پیوند

در تحلیل این حد از موفقیت این ازدواج، عوامل متعددی به ذهن می‌آید؛ خویشاوندی، ویژگی‌های ظاهری مثل زیبایی، مال و ثروت، شهرت و... اما به‌راستی، علت اصلی چه بوده است؟ بررسی و توجه به عامل اصلی برتری و والایی این ازدواج می‌تواند به جوانان در امر ازدواج کمک کند. با دقت در روایات ناظر به این ازدواج به این نکته می‌رسیم که دیانت و تقوا، اساس و ریشه این پیوند متعالی و شگفت‌انگیز بوده است.

پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند: «مَن تَزَوَّجَ امرَأةً لا یَتَزَوَّجُها إلاّ لِجَمالِها لَم یَرَ فیها ما یُحِبُّ و مَن تَزَوَّجَها لِمالِها لا یَتَزَوَّجُها إلاّ وَکَلَهُ اللّهُ إلَیهِ، فعلَیکُم بذاتِ الدِّینِ؛ [۱] هر که با زنی به خاطر زیبایی‌اش ازدواج کند، دلخواه خود را در او نبیند و هر که با زنی به خاطر مال و ثروتش ازدواج کند خداوند او را به همان مال و ثروت واگذارد، پس بر شما باد [ازدواج با] زنان متدیّن.»

در روایتی دیگر، به چهار نوع انگیزه در انتخاب همسر توسط مرد اشاره شده است؛ «تُنکَحُ المَرأةُ علی أربَعِ خِلالٍ: علی مالِها و عَلی دِینِها و عَلی جَمالِها و عَلی حَسَبِها و نَسَبِها، فعلَیکَ بذاتِ الدِّینِ؛ [۲] با زن به خاطر چهار ویژگی ازدواج می شود: ثروتش، زیباییش، دین داریش و شرافت و خانواده‌اش؛ و تو با زنان متدیّن ازدواج کن.»

در سوی دیگر، همین توصیه به دختران در مورد انتخاب شوهر نیز وجود دارد. پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند: «هرگاه کسی به خواستگاری نزد شما آمد و دینداری و امانتداری او را پسندیدید، به او زن دهید...»[۳] و نیز در روایتی، امام مجتبی علیه‌السلام در پاسخ به مردی که با ایشان درباره ازدواج دختر خود مشورت کرده بود، فرمودند: او را به مردی باتقوا شوهر ده؛ زیرا اگر دختر تو را دوست داشته باشد، گرامیش می‌دارد و اگر دوستش نداشته باشد، به وی ستم نمی‌کند.»[۴]

در این ازدواج مقدس، با توجه به دیانت و تقوای واقعی امیرالمومنین علیه‌السلام و یگانه بانوی اسلام، بهترین رویدادها و رفتارها گزارش شده است؛ از جمله: «انتخاب همسر براساس بندگی خدا، نه ثروت و شوکت [۵]، کم گرفتن مهریه [۶]، تشریفات ساده عروسی [۷]، جهیزیه در حد وسایل ضروری برای تشکیل زندگی و نبود وسایل تجملاتی [۸] درک متقابل (به خدا سوگند! هرگز کاری نکرده‌ام که فاطمه خشمگین شود و او را به هیچ کاری مجبور نکردم... او نیز هرگز مرا خشمگین نکرد و برخلاف میل باطنی من، قدمی بر نداشت) [۹].»

به‌راستی، ایمان و تقوای هر یک از زن و شوهر در زندگی که بر مبنای خداباوری و معادباوری استوار است، موجب می‌شود، زندگی رنگ و بوی الهی بگیرد. در چنین فضایی زن و شوهر به انجام وظیفه و مسئولیت خود توجه داشته و خود را از تجاوز به حقوق دیگری بازمی‌دارند. هر اندازه روح تقوا و دیانت در زندگی افراد، کم رونق شود، احساس مسئولیت در برابر کارهای خود و دیگران کمتر می‌شود.

در شرایط کنونی که سبک زندگی غربی سبب شده ایمان، اعتقادات و تقوا از ملاک‌های اولیه ازدواج نباشد و امور دنیایی مانند ثروت، تجملات و... اساس شمرده شود، جوانان ما باید با الگو قرار دادن زندگی امیرالمؤمنین علیه‌السلام نسبت به دیانت و تقوای شریک زندگی خود، کوشش ویژه داشته باشند. در پایان، ذکر این نکته مهم است که تأکید بر دینداری، به معنای درنظرنگرفتن ملاک‌های دیگر نظیر زیبایی، وضعیت اقتصادی، خانواده و دوستان همسر و... نیست، بلکه به معنای این است که دینداری و تقوا، باید ملاک اصلی باشد.

پی‌نوشت
[۱] ری‌شهری، میزان الحکمه، ج۵، ص۸۸، حدیث۸۰۲۹.
[۲] همان، حدیث ۸۰۳۳.
[۳] همان، حدیث۸۰۳۵.
[۴] همان، حدیث ۸۰۳۶.
[۵] یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الاسلام، ج۲، ص۲۱۵.
[۶] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۹۳، ص۱۷۰، روایت۱۰.
[۷] یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الاسلام، ج۲، ص۲۱۴.
[۸] شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا، صص۵۸-۵۹.
[۹] اربلی، کشف الغمة فی معرفه الائمه، ج۱، ص۳۷۳.

منبع:مهر