۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۴۰ : ۱۲
تأثیرات فرهنگی انقلاب اسلامی در سطوح مختلف فرامنطقهای را چگونه ارزیابی میکنید؟
این انقلاب باعث دگرگونی عظیمی در زمینههای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و
اقتصادی ایران شد و تأثیری شگرف در سطح جهانی به وجود آورد. با وجودی که
انقلابهای بسیاری در جهان روی داده است اما انقلاب اسلامی ایران به دلیل
روح دینی و ظلمستیزی و حمایت از محرومان جامعه و به خصوص مبارزه با
قدرتهای شیطانی منحصر به فرد است. بنابراین انقلاب اسلامی ایران مورد
توجه و تجزیه و تحلیل و حمایت و استقبال اندیشمندان و انقلابیون جهان قرار
گرفت و تجلیل از آن در اندیشههای کلامی و شعری بسیاری بروز و ظهور کرد و
باعث شناخت مجدد اسلام در جهان معاصر شد. شاید بتوان گفت این انقلاب در
ابعاد پنجگانه بیبدیل است: 1) احیای هویت دینی 2) طرح اندیشه حکومت اسلامی
3) دفاع از آرمان مقدس فلسطین در جهان 4) ایجاد وحدت و همبستگی اسلامی 5)
طرح گفتمان در سطح جهانی. پس این انقلاب نه تنها اوضاع سیاسی، فرهنگی،
اجتماعی و اقتصادی داخل کشور را دگرگون ساخت بلکه تحولی عظیم و تأثیری شگرف
در سطح جهانی به وجود آورد.
وجه تمایز انقلاب اسلامی ایران با سایر انقلابهای جهان را در چه موادی میبینید؟
تاریخ گذشته نیز شاهد انقلابهایی چون انقلاب روسیه 1917، انقلاب فرانسه
1789، انقلاب الجزایر 1954 و غیره بوده است اما انقلاب اسلامی ایران به
لحاظ ویژگیهای خاص و منحصر به فردش، قابل قیاس با سایر انقلابهای جهان
نیست. شخصیت والای امام خمینی(ره) و قدرت نافذ ایشان در رهبری و هدایت نهضت
بزرگ مردم مسلمان ایران، قدرشناسی و تبعیت مردم از رهبر و مقتدای خویش،
ایمان و اعتقاد عمیق به دین اسلام و وحدت و انسجام همه مردم باعث شد تا یکی
از قدرتمندترین و مهمترین رژیمهای وابسته به آمریکا در منطقه سرنگون
شود.
جاذبه و اقتدار این انقلاب، آن قدر زیاد بود که از همان آغاز،
حامیان و شیفتگان زیادی از شرق تا غرب عالم پیدا کرد، در نتیجه مردم آزاده و
عدالتخواه و ظلمستیز جهان همبستگی خود را به انقلاب اسلامی ایران و
رهبری آن اعلام کردند. این انقلاب نشان داد که در داخل جغرافیای کشور ایران
محدود و خلاصه نمیشود بلکه تأثیرگذاری و دستاوردهای آن از مرزها فراتر
رفته است و به طور مستقیم سراسر جهان اسلام و بشریت را فرا گرفته است. این
مسألهای است که در سایر انقلابهای جهان نمیبینیم.
به نظر شما چه مصادیق و موضوعاتی از انقلاب اسلامی ایران برای سایر ملتها الگو شده است؟
یکی از نکات قابل توجه این است که در جریان انقلاب، بسیاری از افرادی که
شناخت عمیقی از اسلام نداشتند و حتی غیر مسلمان نیز در گوشه و کنار جهان،
همبستگی و حمایت خود را نسبت به انقلاب اسلامی ایران رسماً اعلام کردند و
درصدد شناخت مجدد اسلام برآمدند. از مردم مسلمان و محرومان آفریقا، آمریکای
جنوبی، آمریکای شمالی، جنوب شرقی آسیا و اقیانوسیه گرفته تا خاورمیانه
عربی و سرزمینهای اشغالی فلسطین و جنوب لبنان همگی تحت تأثیر مثبت قدرت و
ارزشهای انقلاب اسلامی ایران قرار گرفتند. آثار این تأثیر کاملاً محسوس و
ملموس است.
ابراز عشق و علاقه قلبی میلیونها نفر از انسانهای آزاده و
حقطلب جهان نسبت به امام و انقلاب اسلامی که نظیر آن در تاریخ هیچ
انقلابی دیده نشده است، نشان از تأثیر عمیق افکار و اندیشه انقلاب در عمق
جان و روح مردم جهان دارد. روحیه قوی فرزندان مقاومت اسلامی در لبنان و
سرزمینهای اشغالی یکی از آثار پر برکت این انقلاب و رهبری منحصر به فرد
امام خمینی(ره) است. پایمردی و رشادت جوانان فلسطینی و حزبالله لبنان و
دلاور مردان و شیرزنان مسلمان جنوب لبنان که با دستان خالی و با حربه سنگ،
در عین حال با قلبی سرشار از عشق به خدا و محبت الهی در برابر رژیم اشغالگر
قدس همچنان ایستادهاند و با مقاومت جانانه خویش راه هرگونه سازش و تسلیم
عاجزانه را مسدود کردهاند، همه اینها نمونه برجسته و زندهای از تأثیر
اندیشه امام و انقلابش در جهت بیداری مسلمانان و آزاداندیشان جهان است.
نفوذ معنوی و تأثیر عظیمی که انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام و حتی گروهها و جوامع غیرمسلمان داشته است بر هیچ کس مخفی و پوشیده نیست و برای اینجانب که در بسیاری از کشورهای اسلامی و غیرمسلمان از نزدیک ناظر عشق و علاقه آنان به امام و انقلاب بودهام، بیان گوشهای از آن همه اشتیاق و تأثیر معنوی شیفتگان و حامیان انقلاب اسلامی مشکل به نظر میرسد؛
شما در ابتدا اشاره به تأثیرات فرهنگی انقلاب اسلامی در سطح فرامنطقهای
کردید، اما سؤال اینجاست که آثار این تأثیرات فرهنگی را در چه مواردی
میدانید؟
یکی از مهمترین آثار فرهنگی انقلاب اسلامی، احیای
اندیشه و هویت دینی در جهان است. در آن موقعیت و شرایط سخت و دشواری که به
تدریج اصول و مبانی دینی با تلاش حکومتهای طاغوت و سردمداران لائیک
فراموش میشد و مکتبهای مادی و الحادی، مذهب را به عنوان «افیون
تودهها» و فاقد توان لازم برای به حرکت درآوردن تودهها و در نتیجه
انقلاب میدانستند و هر روز هویت دینی و دینمداری کمرنگتر میشد، تا
آنجا که در برخی از جوامع به خاطر حفظ باورهای دینی خجالت میکشیدند و
پردهپوشی میکردند و تعهد و التزام به مبانی دینی و مذهبی جرم بود و یا
مسخره میشد، در چنان شرایطی، نهضت امام خمینی(ره) تحول عظیمی در سطح
جهانی ایجاد کرد و با تکیه بر قدرت الهی، ایمان به خدا و ایدئولوژی اسلامی،
ماهیت لائیکی را به ماهیت اسلامی و دینی مبدل کرد. به عنوان مثال به دو
نمونه از اعترافات اندیشمندان جهان اسلام اشاره میکنم؛
در مجله شاهد خواندم محمد العاصی، امام جمعه مسجد واشنگتن معتقد بود انقلاب اسلامی، علاوه بر اینکه دگرگونیهای متعددی در داخل ایران به وجود آورد، در سطح بینالمللی در جهت احیای تفکر دینی تأثیر گذاشت. عین عبارت او اینگونه است: «امام عزیز ما، جهان لامذهبی و دنیاگرایی را متلاشی کرد و هماکنون برخلاف سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، نه تنها مسلمانان «بنیادگرا» بلکه مسیحیان «بنیادگرا» و «بنیادگرایان» سایر ادیان در جهان فراوان شدهاند و هر روز در عرصه مطبوعات و رسانههای جمعی مطرح هستند.»بنابراین به برکت این انقلاب بزرگ، مردم مسلمان ایران و سایر کشورهای اسلامی دریافتند که راه حل همه مشکلات مسلمین در سایه بازگشت به اسلام و تمسک به قرآن است.
انقلاب اسلامی، ابهت نظام سلطه را شکست
همچنین شیخ عبدالعزیز عوده، رهبر معنوی جهاد اسلامی فسلطین، هم بر این
باور است که مهمترین اثر فرهنگی این انقلاب، بیداری مسلمانان در بسیاری
از کشورهای دنیاست. او میگوید: «انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام راحل و
حضرت آیةالله خامنهای، امید از بین رفته را در دل مسلمانان احیاء کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، دیگر مسلمانان جهان یتیم نیستند و
نیروی عظیمی پدیدار شد که از آنها حمایت کرده و پیوسته پشتیبان و حامی
حقیقی آنها بوده است. انقلاب اسلامی ایران این امید را در دلها زنده کرد
که مسلمین میتوانند بار دیگر پیروز شوند و عظمت و مجد دیرینه خود را باز
یابند و دشمنانشان را شکست دهند.»در حقیقت انقلاب با آسیب
رساندن به بنیادهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی غرب توانست ابهت سلطه جهانی
فرهنگی امپریالیستی غرب را که پایمالکننده ارزشهای متعالی مستضعفان بود،
در هم بشکند و به مردم دنیا ثابت کرد که میتوانند از سلطه و نفوذ شرق و
غرب نجات یابند و مستقل و آزاد زندگی کنند. امام خمینی(ره) توانست همه آنچه
را که در میان امت اسلامی رخت بربسته و فراموش شده بود را احیاء و بازسازی
کند و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، اسلام که متروک مانده بود را دوباره
به صحنه عمل بیاورد.
در طول یک ربع قرن از عمر پر برکت انقلاب اسلامی،
استعمارگران، سلطهجویان، منافقان، دشمنان داخلی و خارجی از هیچگونه
تلاش و توطئهای علیه انقلاب فروگذار نکردند و در جهت منزوی کردن و ممانعت
از گسترش آن، انواع و اقسام جنگهای نظامی، تبلیغاتی و روانی به راه
انداختند؛ اما به خواست خداوند میبینیم علیرغم همه آن دشمنیها، انقلاب
اسلامی همچنان از حمایت و پشتیبانی مردمی برخوردار است و به حرکت خود ادامه
میدهد. در واقع تمام ناکامیهای دشمنان در قبال آن همه کارشکنیها و
مخالفتها و دسیسهها بهترین گواه برای نفوذ معنوی و تأثیر مثبت انقلاب
اسلامی ایران در سطح جهانی است.
این گفتوگو ادامه دارد...