امید به رحمت الهی بدون انجام عمل صالح یک امید باطل است/تبیین فیض کاشانی از امید مثبت و منفی

عقیق: حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ حسین انصاریان استاد حوزه علمیه اظهار داشت: یک امید مثبت در قلب آدمی وجود دارد که خداوند متعال از این امید در آیات قرآن کریم با عنوان رجا تعبیر می‌کند و یک امید دیگری نیز در قلب آدمی وجود دارد که منفی است و هیچ سودی برای انسان در دنیا و آخرت ندارد و خداوند در قرآن کریم از این امید با عنوان امل یاد می‌کند.

وی‌افزود: امل امیدی بی فایده، پوچ و تهی است. مرحوم فیض کاشانی وقتی بعد تحصیلات حوزوی به کاشان برگشت قریب به سیصد جلد کتاب نوشت آن هم در شهری که هوای پنج ماه آن گرم و خشک بود. آن مرحوم تحمل بالایی داشتند و برخی از این کتاب‌ها قریب به ۲۵ هزار صفحه می‌شود که اگر امروز این کتاب‌ها را چاپ امروزی برسانند حدود پانصد جلد می‌شود، فیض کاشانی در این کتب از امید مثبت و منفی مطالبی بیان می‌کنند و می‌فرمایند یک کشاورزی اوایل زمستان شروع به آماده کردن زمین می‌کند تا برای نشاء آماده شود و در آذر و دی دانه می پاشد و آبیاری می‌کند در کنار این زحمات امید دارد که زمین محصول دهد و محصول هم می‌دهد این امید مثبت است که تحقق این امید مثبت نیازمند زحمت و تلاش است همچنین می‌فرماید فرد دیگری نیز هست که زمین را برای کشاورزی آماده نمی‌کند و حتی به بذرافشانی اقدام نمی‌کند اما امید دارد در بهار این زمین محصول دهد و این امید منفی داشتن است.

انصاریان عنوان کرد: کسانی که اهل عمل صالح و اخلاق حسنه هستند اگر به خدا امید داشته باشند تا پروردگار به این اعمال پاداش دهد این امید مثبت است اما اگر کسی دستش از ایمان، عمل صالح و اخلاق خالی باشد نمی‌تواند به کرم خداوند امید داشته باشد اگر چنین امیدی داشته باشد فریب خورده است. در قرآن آمده است درست است که من رب کریم تو هستم اما چه چیزی تو را فریب داد که امید به کرم من داشته باشی در عین حال هیچ کاری انجام ندهی؛ امید به خداوند آن هم بدون انجام عمل صالح سراسر فریب خوردگی است.

این استاد حوزه علمیه عنوان کرد: امید باطل فریب خوردن از خود است؛ امید به رحمت الهی بدون انجام عمل صالح یک امید باطل است. در دعای افتتاح آمده خداوند ارحم راحمین است و این به شرطی است که بنده جایگاه تجلی و گذشت پروردگار را فراهم کرده باشد. پروردگار عالم سخت‌ترین نفرین را درباره عموی پیامبر انجام داده و حتی نام آن را در قرآن کریم آورده است دلیلش این است که جایگاه ارحم راحمین بودن پروردگار را در وجود خود ایجاد نکرد در حالی که حر بن یزید در آخرین لحظات با کمک ایجاد جایگاه ارحم راحمین در وجود خود، خویش را در فردوس اعلی قرار داد.

وی با بیان اینکه سازنده هفت طبقه جهنم خود انسان‌ها هستند نه پروردگار عالم عنوان کرد: خداوند عذاب دهنده نیست و سازنده همه عذاب‌های گوناگون دوزخ خود انسان است. تنها منکران هستند که میگویند عالم خداوند ندارد اگر معاندان و منکران نبودند هفت طبقه جهنم نیز بهشت می‌شد؛ بنابراین تنها با عمل صالح است که می‌توان به خداوند امید داشت.

وی گفت: روزی جابر جعفی نزد امام محمد باقر آمد و پرسید چند سال است برای شما زحمت کشیدم آیا برای این چند سال زحمت مزدی برای من وجود دارد؟ حضرت فرمودند بله، اما چه چیزی می‌خواهی؟ جابر گفت یابن رسول الله پیامبر شما را باقرالعلوم نامیده است این علومی که خداوند به شما داده آنها را بشکاف و از این دریای علوم خدا داده پر قیمت ترین گوهر را به من بده! حضرت فرمودند قبول است پس اهل انجام عمل صالح باش که در قیامت دست تو را بگیریم.

انصاریان در آخر گفت: نماز رأس همه عبادتهای حق و پرداخت زکات رأس همه خدمت‌ها به خلق است. بسیاری از مردم اهل پرداخت خمس نیستند و این درست نیست. آدمی برای نجات در قیامت باید اهل عمل باشند.