همچنین در منابع شیعه دو حدیث دیگر با مضمون حدیث لولاک وجود دارد:
«يَا مُحَمَّدُ وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي لَوْلَاكَ لَمَا خَلَقْتُ آدَمَ وَ لَوْ لَا عَلِيٌّ مَا خَلَقْتُ الْجَنَّة» ای محمد ! به عزت و جلالم سوگند اگر تو نبودی آدم را نمیآفریدم و اگر علی نبود بهشت را خلق نمیکردم.
« لَوْلَاكَ لَمَا خَلَقْتُ الْأَفْلَاك» اگر تو نبودی افلاک را خلق نمیکردم.
آیت الله شبیری زنجانی سند حدیث را دارای اشکالاتی میداند ولی مضمون آن را قابل دفاع توصیف میکند. از نظر او چون هدف از خلقت هدایت انسان هاست و معصومان نیز واسطه فیض در هدایت هستند، بنابر این میتوان گفت که اگر اهل بیت(ع) نبودند عالم خلق نمیشد. آیت الله محمد علی گرامی نیز چند نفر از راویان حدیث را مجهول معرفی میکند ولی این نکته را عامل تکذیب حدیث نمیداند. او همچنین کتابی با نام لولا فاطمه برای تبیین معنای این حدیث منتشر کرده است.
امام باقر(ع) میفرمایند: «ای جابر! اول مخلوقی که خداوند خلق فرمود محمّد و عترت هدایت شده آن حضرت بود. پس آنان اشباح نور در برابر خداوند بودند». جابر میگوید: «به حضرت عرض کردم، اشباح چیست؟» فرمود: «سایه نور، بدنهای نوری، بدون روح که مؤید به روح یگانه و واحد بودند و آن روح القدس است.»
این روایت به روشنی حکایتگر این حقیقت است که روح آنان در عین اینکه یک حقیقت و موجود واحد است، حقیقت همه چهارده معصوم است، یعنی هم حقیقت رسول الله(ص) است و هم حقیقت تک تک اهل بیت(ع) و در عین یکی بودن، متعدد هم هستند و همه ظهورات روح واحد و حقیقت واحد میباشند.
در این حدیث شریف به ظاهر به نور (روحی و بدنی) حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) اشاره شده است، ولی به دلیل وحدت نوری چهارده معصوم(ع) گویا این حدیث میخواهد بگوید: «اگر شما چهارده معصوم نبودید، جهان را خلق نمیکردم». به بیان دیگر ظاهر این روایت خطاب به آن دو وجود مقدس است، ولی به دلیل وحدت آن دو با دوازده معصوم دیگر مقصود حقیقتی است که همه آنها در آن اتّحاد داشتند و هیچ گونه تعدد و کثرتی ندارند تا بحث رتبه و تقدم و تأخر پیش آید. از این روایت استفاده میشود که معصومین(ع) در واقع اتّحاد دارند و کثرتی ندارند فضیلت و برتری یکی بر دیگری، تا لازم بیاید ما درصدد توجیه برآییم. این سه وجود مقدس قائم بر یکدیگر هستند که اگر هر کدام از آنها نبودند دیگری هم نبود، یعنی حدیث برتری حضرت زهرا(س) بر پیامبر(ص) و علی(ع) نیست، بلکه معنایش این است که علّت به وجود آمدن عالم هستی این ذوات مقدسه میباشند.
منبع:باشگاه خبرنگاران