۰۶ آذر ۱۴۰۳ ۲۵ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۵ : ۲۱
منظور خداوند از اين مَثَل چه بوده است؟
در این نوشتار به شأن نزول آیه 26 سوره مبارکه بقره پرداخته می شود.
عقیق: خداوند در آیه 26 سوره مبارکه بقره می فرماید: « إِنَّ اللَّهَ
لايَسْتَحْيي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلًا ما بَعُوضَةً فَما فَوْقَها فَأَمَّا
الَّذينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَ أَمَّا
الَّذينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ ما ذا أَرادَ اللَّهُ بِهذا مَثَلًا
يُضِلُّ بِهِ كَثيراً وَ يَهْدي بِهِ كَثيراً وَ ما يُضِلُّ بِهِ إِلَّا
الْفاسِقينَ»
خداوند از اين كه به (موجودات ظاهراً كوچكى مانند) پشه، و حتى كمتر از آن، مثال بزند شرم نمى كند. (در اين ميان) آنها كه ايمان آورده اند، مى دانند كه آن، حقيقتى است از طرف پروردگارشان؛ و اما آنها كه راه كفر را پيموده اند، (اين موضوع را بهانه كرده) مى گويند:"منظور خداوند از اين مَثَل چه بوده است؟!" (آرى،) خدا جمع زيادى را با آن گمراه، و گروه بسيارى را هدايت مى كند؛ ولى تنها فاسقان را با آن گمراه مى سازد!
شأن نزول
اين چگونه وحى آسمانى است، كه مثل به عنكبوت و مگس مى زند؟
جمعى از مفسران از «ابن عباس» در شأن نزول آيه فوق چنين نقل كرده اند:
هنگامى كه خداوند در آيات گذشته پيرامون منافقين، دو مثال بيان كرد
(مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نارا ...- و- أَوْ كَصَيِّبٍ
مِنَ السَّماءِ) منافقين گفتند: خداوند برتر و بالاتر از اين است كه چنين
مثال هایى بزند، و از اين راه در وحى بودن قرآن اظهار ترديد كردند، در اين
موقع آيه فوق نازل شد و به آنها پاسخ گفت.
بعضى ديگر گفته اند: هنگامى كه در آيات قرآن، مثلهایى به «ذباب» (مگس) و
«عنكبوت» زده مى شد، جمعى از مشركان اين موضوع را بهانه قرار داده، زبان
به انتقاد گشودند و مسخره كردند كه اين چگونه وحى آسمانى است كه سخن از
«عنكبوت» و «مگس» مى گويد؟ آيه فوق نازل شد و با تعبيراتى زنده به آنها
جواب داد.
منبع:جام
211008
گزارش خطا
