چرا سازمان حج و زیارت به سوریه کاروان نمی‌بَرَد؟

عقیق: مریم سادات آجودانی: سفرهای زیارتی به سوریه با برقراری امنیت در این کشور و امضای تفاهم‌نامه با طرف سوری صورت گرفت و در مرحله نخست قرار شد سالانه ۱۰۰ هزار زائر به زیارت حرم حضرت زینب و رقیه سلام الله علیهما مشرف شوند.

پس از آغاز دوباره سفر به سوریه در ایام کرونا، سال گذشته نیز بر اساس توافق مسؤولان ۲ کشور، اعزام ۱۲۰ هزار زائر ایرانی در دستور کار قرار گرفت و قرار شد تا پاییز امسال این تعداد زائر به صورت هوایی به دمشق اعزام شوند و طرف سوری هم امنیت زائران ایرانی را تضمین کرد، اما چند ماه پس از این توافق، سفرهای زیارتی سوریه به دلیل مشکل در تأمین پرواز متوقف شد.

جولان کاروان‌های غیرمجاز سوریه در نبود سفرهای زیر نظر سازمان حج و زیارت

با وجود توقف سفرهای زیارتی به سوریه از سوی سازمان حج و زیارت، برخی افراد به صورت غیرمجاز اقدام به اعزام زائران می‌کردند و افرادی که مشتاق تشرف به حرم حضرت زینب و رقیه سلام الله علیهما بودند نیز با توجه به نبود کاروان‌های رسمی، ناچار به همراهی با کاروان‌های غیرمجاز بودند. این روند همچنان نیز ادامه دارد و حتی برقراری سفر به سوریه از مشهد مقدس از آبان تا اسفند سال گذشته هم نتوانست مانع سفرهای غیرمجاز به حرم‌های حضرت زینب و رقیه سلام الله علیهما شود.

این امر در حالی است که بسیاری از مشتاقان تشرف به حرم حضرت زینب و رقیه سلام الله علیهما در انتظار برقراری این سفرها هستند و مسؤولان سازمان حج و زیارت نیز برای تأمین پرواز مذاکرات مختلفی انجام داده‌اند که با گذشت حدود یک سال، هنوز به نتایج مثتبی نرسیده است.

نگرانی شرکت‌های هواپیمایی از تحریم و قطع پروازهای اروپا

به گفته حمیدرضا محمدی، سرپرست معاونت عتبات سازمان حج و زیارت، آمادگی لازم برای اعزام زائران وجود دارد، اما هیچ کدام از شرکت‌های هواپیمایی حاضر به اعزام زائران به سوریه نیستند و برای پرواز به سوریه نگران تحریم و قطع پروازها به اروپا هستند.

با این وجود، کاروان‌های غیرمجاز از طریق پروازهای موجود به صورت دوره‌ای اقدام به اعزام زائران می‌کنند و از سال گذشته که دیگر سفر به سوریه بدون داشتن مجوز انجام می‌گیرد، اعزام‌های غیرمجاز افزایش یافته و افراد بدون نیاز به اخذ مجوز و تنها با خرید بلیت پرواز به راحتی عازم این سفر معنوی می‌شوند و حتی مشتاقان این سفرها را با خود همراه می‌کنند.

نبود پرواز برای سفر به سوریه و مشکلات ادامه‌دار سفرهای زیارتی به دمشق

نبود پروازهای منظم برای سفر به سوریه در حالی است که هم‌اکنون یکی از شرکت‌های هواپیمایی داخلی هر هفته حداقل ۲ بار به دمشق پرواز دارد که افرادی که اقدام به راه‌اندازی کاروان غیرمجاز هم می‌کنند، زائران را از طریق این پروازها به سوریه اعزام می‌کنند.

پس از پیگیری‌های خبرگزاری فارس، سازمان حج و زیارت مدعی شد که با توجه به نبود پرواز منظم با صندلی خالی نمی‌توان برای اعزام زائران به سوریه برنامه‌ریزی منظمی کرد.

گرانی پروازهای سوری و بلیت ۱۲ میلیون تومانی به دمشق

البته شاید بهتر باشد سازمان حج و زیارت برای جلوگیری از اعزام خارج از چارچوب این سازمان به سوریه، حداقل ماهانه ۲ کاروان را برای سفر به سوریه از طریق همین شرکت هواپیمایی داخلی اعزام کند تا زائران دیگر حاضر به همراهی با کاروان‌های غیرمجاز نشوند، اما تاکنون این امر محقق نشده و سازمان حج و زیارت نه تنها با پرواز داخلی، حتی با پرواز سوری هم نتوانسته زائران را در قالب کاروان اعزام کند. یکی از مهم‌ترین دلایل این امر هم بالا بودن هزینه پرواز سوری است. چرا که گاهی مواقع هزینه بلیت تهران ـ دمشق ـ تهران به بیش از ۱۲ میلیون تومان می‌رسد و این هزینه فقط برای بلیت شاید چندان مورد استقبال زائران قرار نگیرد.

با این وجود، یکی دیگر از راه‌هایی که می‌توان با وجود نبود پرواز به دمشق، زائران را به سوریه اعزام کرد، سفر ترکیبی است که در سال‌های گذشته نیز این امر مطرح شد و به دلایل مختلف اجرایی نشد. البته برخی از افراد به صورت خودجوش چنین سفرهایی را برگزار می‌کنند و افرادی که مشتاق این سفر هم هستند، با آن‌ها همراه می‌شوند.

البته هزینه این سفر ترکیبی که از عراق انجام می‌شود، به طور حتم گران‌تر از سفر به سوریه از کشورمان است، اما برخی زائران ایرانی حاضرند با پرداخت مبالغ سنگین هم ابتدا به عراق مشرف شده و پس از زیارت حرم‌‌های مطهر عراق به دمشق اعزام شوند. 

سفر ترکیبی زائران ایرانی به عراق و سوریه با ۲۸ میلیون تومان

به گفته عطایی، یکی از مدیران کاروان‌های غیرمجاز زیارتی که سفر ترکیبی به سوریه راه انداخته است، هزینه این سفر بدون تشرف به حرم‌های مطهر عراق از مبدأ نجف ۳۵۰ دلار است که با احتساب دلار ۵۱ هزار تومانی این مبلغ حدود ۱۸ میلیون تومان می‌شود. البته زائران در این برنامه زیارتی به نجف نیز بازمی‌گردند و از طرفی هم باید خودشان به صورت زمینی یا هوایی در زمان مقرر از ایران به نجف بیایند. همچنین در صورتی که افراد قصد زیارت اعتاب مقدسه عراق را داشته باشند، هزینه سفر یک هفته‌ای به عراق هم ۲۰۰ دلار است که در مجموع ۵۵۰ دلار (بیش از ۲۸ میلیون تومان) افراد باید برای این سفر ترکیبی پرداخت کنند.

وی درباره برنامه چنین سفرهایی می‌گوید: جدای از سفر یک هفته‌ای در عراق که سه شب در نجف، سه شب در کربلا و یک شب در کاظمین است، در سوریه نیز ۲ شب در دمشق اسکان پیدا می‌کنند و پس از آن به نجف بازمی‌گردند و از آنجا باز هم باید خودشان به صورت زمینی یا هوایی به کشور بازگردند.

سفرهای زیارتی ترکیبی در بسته‌های کاروان‌های غیرمجاز جا باز کرد

البته برخی هم سفر ترکیبی سوریه و لبنان راه انداخته‌اند که این سفرها هم از مبدأ نجف انجام می‌شود؛ به طوری که زائران ۲ شب در دمشق زیارت کرده و پس از آن به بیروت می‌روند و سه شب در لبنان حضور دارند و در نهایت از طریق فرودگاه بیروت به تهران بازمی‌گردند. هزینه این سفر نیز ۶۷۰ دلار (بیش از ۳۴ میلیون تومان) است که قبل از سفر افراد باید بپردازند. این مبلغ هم خارج از هزینه سفر به نجف از شهرهای مختلف است. اما سوال اینجاست که اگر کاروان‌های غیرمجاز با روش‌های مختلف امکان اعزام زائران به سوریه را دارند، چرا سازمان حج و زیارت که متولی اعزام زائران به شهرهای مقدس سوریه و عراق است، تاکنون چنین اقدامی انجام نداده و فضا را برای فعالیت غیرمجازها آماده کرده است؟

سازمان حج و زیارت: امکان سفر به سوریه از لبنان را نداریم

سرپرست معاون عتبات سازمان حج و زیارت در این باره می‌گوید: برخی پیشنهاد تشرف به سوریه از بیروت را هم مطرح کردند. اما با توجه به اینکه افراد باید به صورت زمینی از بیروت به دمشق سفر کنند، در این مسیر ممکن است امنیت زائران به مخاطره افتاده و مشکلاتی ایجاد شود. بر همین اساس، در حال حاضر چنین امکانی وجود ندارد.

علاوه بر این، وقتی زائران کشورمان با گروه‌های غیرمجاز به سفرهای زیارتی همچون سوریه یا عراق اعزام می‌شوند، چه نهاد و سازمان یا اشخاصی امنیت آن‌ها را تأمین خواهند کرد؟

بسیاری از افراد اطلاعی در این رابطه ندارند و حتی تصور می‌کنند همه اعزام‌ها زیر نظر سازمان حج و زیارت انجام می‌شود و وقتی به مشکلی برمی‌خوردند، تازه به مشکلات احتمالی آن پی خواهند برد. همان طور که در هفته‌های گذشته چندین کاروان غیرمجاز عتبات به دلیل فرار مدیران کاروان و بدهی به مدیر هتل در عراق، در نجف آواره شده و با توجه به اینکه مدیر هتل هم گذرنامه آن‌ها را نمی‌داد، نه امکان رزرو و اسکان در هتل داشتند و نه بازگشت به کشور!

به گزارش فارس، سفرهای زیارتی به سوریه از اواخر سال گذشته به طور کلی متوقف شد و همچنان مشتاقان سفر به سوریه با کاروان‌های زیر نظر سازمان حج و زیارت در انتظار برقراری این سفرها هستند.