۰۵ آذر ۱۴۰۳ ۲۴ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۹ : ۰۱
عقیق:به نقل از روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی ، شعار نسل حسینی با عنوان «نسل به نسل در پناهت هستیم» در ماه محرم امسال آذین بخش کوچه و خیابانهای شهر بود.
بر همین اساس حجتالاسلام «مجید باباخانی» مدیرکل تشکلهای دینی سازمان تبلیغات اسلامی از فراز و فرودهای گفتمانسازی این شعار دلنشین مطالبی بیان میکند و معتقد است: «گفتمان نسل حسینی علاوه بر سیاهپوشکردن معابر و خیابانها و هیئتها در سراسر کشور موضوع وعظ و خطابه هم قرار گرفت. این گفتمان بسیار پردامنه است و موضوع سبک زندگی و تربیتی را در خود جای میدهد. حتی مباحث اصلی معنوی و مبانی دینی در عبارت «نسل حسینی» تجلی پیدا میکند. حرکتی است که تازه آغاز شده است و مدتی طول میکشد که کارکرد خودش را نشان بدهد. این گفتمان میتواند بهانهای باشد برای انتقال صحیح مفاهیم دینی و مذهبی به نسلهای بعدی».
*با توجه به اینکه یکی از شعارهای محرم امسال «نسل به نسل در پناهت هستیم» بود. این شعار در هیئتها و مجالس چطور گفتمانسازی شد؟
بحث انتخاب شعار در شورای شبکههای هیئت و تشکلهای دینی مطرح و برای انتخاب شعار مناسب مباحث متعدد در چندین جلسه برگزار شد. دستآخر به یکی از شعارهای انتخابی «نسل به نسل در پناهت هستیم» رسیدیم و درواقع خرد جمعی ما را به این انتخاب رساند. برگزاری همین جلسهها ناخودآگاه سبب شد که کارشناسان و افراد شورا روی این موضوع توجه ویژه پیدا کنند. ضمن اینکه در همه این جلسهها شورای هیئتها، کانون مداحان و دیگر اعضا حضور داشتند و توانستند در حوزههای خودشان این اشعار را گفتمانسازی کنند و ترویج دهند.
*آیا برای روشنشدن ذهن روحانیون، منبریها و هیئتداران نسبت به شعار «نسل به نسل در پناهت هستیم» جلسه توجیهی قبل از شروع برنامهها و رسیدن دهه اول ماه محرم برگزار شد؟
اداره کل مبلغین سازمان تبلیغات اسلامی برای مبلغان شهر و قم جلسههای متعددی گذاشت تا همه را به روشنگری واحدی برساند. البته در طول سال جلسههای ثابتی با مبلغان شهر قم برگزار میشود و افراد برجستهای در این گفتوگوها حضور دارند. حتی کمک به انتخاب شعارهای محرمی امسال از متن جلسههایی که با مبلغان داشتیم بیرون آمد. دستآخر شوراهای هیئتهای مذهبی که در استانها فعال هستند، این رسالت را بر عهده گرفتند تا برای دیگر مبلغان استانها روشنگری داشته باشند.
*آیا هیئتهایی که در ترویج شعار نسل حسینی نقش مؤثری داشت داشتند، معرفی شدهاند؟
بله. جوانان و خادمان هیئت «رزمندگان اسلام» نقش ویژهای در ترویج شعار «نسل به نسل در پناهت هستیم» داشتند.
*مردم عامه از گفتمان «نسل حسینی» استقبال کردند؟
منوال بر این بود که نظرسنجی انجام شود، اما با وجود فضای مجازی میتوان تا حدودی استقبال مردم را حدس زد. وقتی شعار نسل حسینی هشتک شده و توسط خود مردم دستبهدست میشود متوجه میشویم که استقبال چشمگیر بوده است. در همه این سالها شاهد بودهایم هرقدر رسانهها برای تبلیغ تلاش کنند، باز هم مردم باید کلام یا شعاری را بپذیرند و آن را به اشتراک بگذارند تا در بستری بزرگتر دیده شود. طبق برآورد کارشناسان فضای مجازی بیش از ۲۵ درصد مردم شعار نسل حسینی را شنیده یا دیدهاند. آمار نشان میدهد که این گفتمان اولین قدمهایش را محکم برداشته است.
*از این شعار چه خروجیهایی میتوان گرفت که بتوان بیشازپیش در ترویج و تبلیغ راه سیدالشهدا (ع) قدم برداشت؟
بحث تربیتی گفتمان «نسل حسینی» اهمیت زیادی دارد. حتی این گفتمان میتواند بهانهای باشد برای انتقال صحیح مفاهیم دینی و مذهبی به نسلهای بعدی. تا نسل آینده بتواند میراثدار آن چیزی باشد که درگذشته اتفاق افتاده است. از نکات مهم دیگری که میتوان به آن اشاره کرد، این است که نسل مسلمانهای انقلابی، شیعیان و امامحسینیهای عالم را توسعه بدهیم. این حرکتی است که تازه آغاز شده است و سالها طول میکشد که کارکرد خودش را نشان بدهد. البته هیئتهای بزرگ و برجسته، مجموعههای فرهنگی بهخصوص مجموعههای هنری باید برای درک این گفتمان به میدان بیایند.
*همانطور که میدانیم رسالت سازمان تبلیغات اسلامی تبلیغ اسلام ناب است و حساسترین نسلی که با آن روبهرو هستید، نسل جوان جامعه است. برای جذب جوانان چه اقداماتی انجام شده است؟
انتقال فرهنگ و تبلیغ دین باید بسیار نرم و درگذر زمان اتفاق بیفتد. نمیتوانیم با تحکم و امرکردن فرهنگ و دین را منتقل کنیم. در اولین اقدام باید علایق و نکاتی را که نوجوان به آن توجه میکند، بشناسیم. باید زبان هنر و رسانه را خوب بشناسیم و حوصله داشته باشیم، باید در نظر داشته باشیم که تربیت تحکم نمیشناسد و موضوعی بلندمدت است. ازنظر ما هیئتها بستر بسیار مهمی برای تربیت نسل امروز است؛ بهویژه هیئتهایی که سابقه خادمی دارند تأثیرگذارتر هستند. سازمان تبلیغات اسلامی مجموعههایی را که در حوزه جوان و نوجوان فعالیت میکنند، حمایت میکند. بیش از هزار مجموعه مختص به جوانها و نوجوانها وجود دارد که ما ظرفیتهایشان را شناسایی کردهایم و امیدواریم گسترش بیشتری پیدا کنند.
*برای پدر و مادرهای جوانی که کودک خردسال و نوپا دارند چطور؟ آیا برای این خانوادهها برنامهای دارید که از همان ابتدای خردسالی بتوانند کودکشان را در راه سیدالشهدا (ع) تربیت کنند.
امسال برای کودکان نوپا نیز برنامههای جالبی داشتیم؛ از جمله «خیمه کودک» که بسیار گسترده در کشور برگزار شد. خانوادهها همراه با کودکان نوپای خود در هیئتها شرکت میکردند و در خیمه کودک از این بچهها پذیرایی میشد. همچنین طرح شیرخوارگان حسینی را در کشور تقویت کردیم.
*اصولاً در مواردی مستمعان، روضه و مداحی و سینهزنی را بیشتر از بخش سخنرانی میپذیرند، برای اینکه بتوان وعاظ و سخنرانها را به درجهای رساند که مستمع، طالب شنیدن سخنرانی باشد چه باید کرد؟
ما علاوه بر اینکه مبلغان خود را آماده کنیم، باید مخاطب باحوصله را نیز تربیت کنیم. برای آمادهسازی مبلغان در حوزههای علمیه، مجموعه سازمان اداره کل مبلغین و اداره کل آموزش جلسههای آموزشی برگزار میشود. از اوایل فروردینماه امسال، در دوران کرونا با وجود اینکه سختیهای بسیار زیادی را در پیش داشتیم، اما جلسههای متعددی بهصورت چهره به چهره برگزار شد و در خلال این گعدهها کلاسهای کارگاهی بهصورت منطقهای برگزار شد. درمورد آمادهسازی مستمعان نیز باید گفت، این روزها منبرداری کار سختی شده است. مخاطب کمحوصله در دنیای مجازی میخواهد جان کلام را در یک دقیقه بشنود. آموزش و پرورش و مدارس میتوانند در این مورد کمکرسان باشند تا ذائقه شنیدن را در دانشآموز افزایش دهند.
هیئتی برای همه نسلها
وقتی ایده شعار و گفتمان نسل حسینی مطرح شد. این سوال پیش میآمد که آیا میشود فضا یا بستری در یک هیئت فراهم شود که برای همه نسلهای دیروز و امروز حرفی داشته باشد؟ بتواند چند نسل را کنار یکدیگر قرار دهد؟ برای همه اعضای یک خانواده برنامه داشته باشد تا اینکه براساس پروتکلهای جدید بهداشتی قرار شد هیئتها در فضای باز برگزار شوند. فضای باز اگرچه کار را سختتر میکرد، اما شرایط بهتری برای خلاقیت و ایدههای جدید فراهم کرد. هیئت «ریحانه الحسین» یکی از همین هیئتها بود. حجتالاسلام «مجبد باباخانی» رئیس تشکلهای دینی درباره هیئتی که توانست برای خانواده و چند نسل برنامه داشته باشد میگوید: «در این هیئت به موضوع خیمه کودک پرداخته شد. این خیمهها کمک میکرد که کودکان همراه با خانوادههایشان در هیئت باشند. مهمتر اینکه موضوع مداحی، سخنرانی و همه برنامهها حول محور خانواده میچرخید. برای همه نسلها حرفی برای گفتن داشت. نه پدربزرگ و مادربزرگها در این هیئت غریبگی میکردند و نه کودکان نوپا. جوانها راحتتر از بقیه بودند انگار که آنها میاندار باشند. جوانان هنری و فرهنگی به این فضا ورود کرده بودند. سیستم سمعی و بصری هیئت کار ویژهای انجام داد. حضور اعضای خانواده در تمام ردههای سنی صحنههای زیبایی را رقم زد و این ایده بسیار دیدنی و ستودنی بود».