جایگاه و اهمیت مسجد در كلام الهی و روایات اهل بیت(ع)

عقیق: مسجد، مركزی است كه امروز قدرش مجهول و فردای قیامت برای آنان كه حقش را ادا نكردند، بزرگ‏ترین اندوه و حسرت و واسطه شرمساری و خجالت در پیشگاه حضرت دوست است.

كتاب خدا برای مسجد فضیلتی بس بلند و مقامی بس ارجمند قائل است كه توجه به عمق آن آیات، انسان را به معنویت و روحانیت و ارزش مسجد آگاه می‏ كند.

آنان كه با مسجد دشمنی ورزند و دست به خرابی ظاهر و باطن مسجد بیالایند و سعی در تعطیلی بنای مسجد یا متوقف شدن مسایل الهی در آن كنند، بنا به فرموده قرآن از ستمكارترین مردم روی زمینند.

خداوند متعال در قرآن كریم می فرماید: و چه كسانی ستمكارتر از كسانی می‏باشند كه از بردن نام خدا در مساجد خدا جلوگیری كردند، و در خرابی آنها كوشیدند؟ آنان را شایسته نیست كه در آن [مراكز عبادت‏] درآیند، جز در حال ترس [از عدالت و انتقام خدا]. برای آنان در دنیا خواری و زبونی و در آخرت عذابی بزرگ است.

در آیه دیگری آمده است: بگو: پروردگارم به میانه‏روی [در همه امور و به اجتناب از افراط و تفریط] فرمان داده، و [امر فرموده‏]: در هر مسجدی [به هنگام عبادت‏] روی [دل‏] خود را [آن گونه‏] متوجه خدا كنید [كه از هر چیزی غیر او منقطع شود]، و او را در حالی كه ایمان و عبادت را برای وی از هر گونه شركی خالص می‏كنید بخوانید؛ همان گونه كه شما را آفرید، [پس از مرگ به او] بازمی‏گردید.

خداوند همچنین در آیه دیگری می فرماید: آباد كردن مساجد خدا فقط در صلاحیت كسانی است كه به خدا و روز قیامت ایمان آورده و نماز را بر پا داشته و زكات پرداخته و جز از خدا نترسیده‏اند؛ پس امید است كه اینان از راه یافتگان باشند.

همچنین می فرماید: قطعا مسجدی كه از نخستین روز بر پایه تقوا بنا شده شایسته‏تر است كه در آن [به نماز و عبادت‏] بایستی، در آن مردانی هستند كه خواهان پاكیزگی [و طهارت جسم و جان‏] هستند و خدا پاكیزگان را دوست دارد.

روایات و احادیث اسلامی درباره مسجد، مسایل بسیار مهمی را طرح كرده‏اند كه بر تمام مسلمانان لازم است آنها را رعایت كرده و از این راه خشنودی حضرت حق و پیامبر اكرم (ص) را جلب كنند. 

راوی می‏گوید: از حضرت صادق (ع) شنیدم كه مساجد به پروردگار عالم از همسایگانی كه در آن شركت نمی‏كنند، شكایت بردند. خطاب رسید كه: به عزت و جلالم سوگند، در صورت استخفاف به مساجد یك نماز از آنان قبول و آنان را به عدالت در بین مردم آشكار نمی‏ كنم و به رحمتم نمی‏رسند و در بهشت مجاور من نخواهد بود.

 پیامبر خدا(ص) فرمود: در دنیا مهمان باشید، این دلبستگی‏ها و آرزوها شایسته مهمان نیست، مساجد را به عنوان خانه اصلی خود بگیرید، دل ها را به رقت عادت دهید، زیاد اندیشه كنید و از خشیت حق گریه داشته باشید، موت و اهوال قیامت را نصب العین قرار دهید، این چه زندگی غلطی است كه ساختمانی كرده‏اید كه در آن سكنی ندارید و آن قدر جمع كرده‏اید كه برای شما قدرت خوردن نیست، از خدایی كه به سوی او باز می‏گردید، پروا كنید!

 پیامبر اكرم(ص) فرمودند: حق مساجد را بدهید كه آن دو ركعت نماز است پیش از اینكه در آن بنشینید.

 پیامبر اكرم (ص) فرمود: هر كس به مسجدی از مساجد خدا برای نماز جماعت برود، برای هر قدمی كه برمی‏دارد هفتاد هزار حسنه منظور شود و به همان اندازه درجاتش بالا رود.

 آن حضرت همچنین در جای دیگری فرمودند: در قیامت، سه چیز به حضرت حق شكایت برند: قرآن، مسجد، عترت.

قرآن می‏گوید: پروردگارا! مرا از نظر معنی تغییر داده و پاره كردند. مسجد می‏گوید: پروردگارا! مرا بیكار گذاردند و ضایع كردند. عترت می‏گوید: الهی! ما را كشتند و راندند و آواره كردند. 

پیامبر صلی الله علیه و آله می‏فرماید: من برای احقاق حق اینها در پیشگاه حضرت حق زانو می‏زنم. خداوند می‏فرماید: من به محاكمه خائنان به این سه برنامه سزاوارترم.

پیامبر اسلام(ص) همچنین در اهمیت مسجد فرمودند: برای مساجد مردمی است كه از شدت علاقه و توجه به مسجد، گویی مانند میخ های كوبنده به مسجدند، ملائكه همنشین آنانند، چون غایب شوند، از آنان جستجو كنند و به هنگام بیماری از آنان عیادت كنند و به وقت حاجت به آنان كمك دهند.

 خاتم پیامبران همچنین می فرمایند: نشستن در مسجد به انتظار نماز عبادت است، اگر حدثی در آن نباشد. گفتند: حدث چیست؟ فرمود: غیبت‏.

امام علی(ع): نشستن در مسجد در نزد من بهتر است از نشستن در بهشت؛ چرا كه در نشستن در بهشت خشنودی من است و در نشستن در مسجد، رضایت پروردگارم.