۰۹ آذر ۱۴۰۳ ۲۸ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۴۹ : ۱۹
عقیق: مراسم عزاداری فاطمیه اول با سخنرانی حاج مهدی توکلی ، مداحی حاج حسن عابدی و حاج سید محمد قاضوی در بیت الحسن مجتبی (ع) خیابان ایران برگزار شد .
گزیده ای از سخنان حاج مهدی توکلی را بخوانید:
دعای بیستم صحیفیه سجادیه دعای مکارم الاخلاق است و یک درس کامل است برای اخلاق انسان.
امام سجاد (ع) هر فرازی از دعا را اگر بخواهد از فراز دیگر جدا کند با یک صلوات جدا می کند، چون باعث استجابت دعا است. در حدیث است که دعای مستجاب صلوات است، بعد فرمودند: خواسته هایتان را بین دو صلوات قرار دهید. می فرماید: خداوند کریم تر از آن است که اول یک دعا را مستجاب کند، آخرش هم مستجاب کند بعد وسطی را قبول نکند. فرمودند: دعاهایتان را بین دو صلوات قرار دهید تا مورد اجابت قرار گیرد. حضرت برای دعاهایش از صلوات استفاده می کند. ما در این فراز رسیدیم به یک صلوات که حضرت می خواهد یک فراز جدیدی را شروع کند. اولین جمله این است که امام می فرماید: میانه رو باشید در هرکاری.
اقتصاد یعنی میانه روی که یکی از صفات مهم اخلاق است. امیرالمومنین(ع) یک جمله ای دارند که زیاد در نهج البلاغه آمده است، می فرماید: جاهل یا افراط می کند یا تفریط که هر دو در اسلام منفور است، اگر کسی در خرج کردن زیادی روی کند این می شود اصراف، یکی از رذائل اخلاقی که در قرآن مورد مذمت قرار گرفته است اسراف است. اسراف یعنی اینکه شما در هر کاری زیادی روی کنید. مثلا اگر شما با یک بشقاب سیر می شوید ، دو بشقاب غذا بخورید این اصراف است. اما تبذیر این است که انسان مالی را بی خردانه استفاده کند، مثلا باید برای چهار نفر غذا درست کند یک دفعه برای ده نفر غذا درست میکند و زیادی اش را دور میریزد، این میشود تبذیر.
حالا کمش هم خوب نیست، جاهل یا افراط می کند یا اسراف، اما حد وسطش سخاوت است. آدم سخی به کسی می گویند که نه اصراف می کند و نه بخل می ورزد بلکه بجا خرج می کند.
من در یک مقاله ای می خواندم که چقدر مردم دنیا پول نذر امام(ره) می کردند. آقا رحیمیان مسئول امور مالی بیت امام(ره) بود، یک نمونه اش این را می گفت که یک خانم ایتالیایی آمد ایران و بیش از دو کلیو جواهر هدیه کرد به امام خمینی(ره)، گفتم چرا این را می خواهی بدهی ؟ گفت: من روح عیسی مسیح(ع) را در ایشان می بینم. بعد می گفت: از این نمونه ها بسیار زیاد بود، آن وقت نوع زندگی امام راحل را ببینید ایشان در اتاقش سه تا لامپ داشت، که هرکدام را برای کاری روشن می کرد و هیچ وقت سه تایش روشن نبود. مثلا برای نماز فقط چراغ خواب را روشن می کرد. شاید شما بگویید این همه آدم با این همه نذورات باید میلیاردها میلیاردها پول برای ورثه اش بگذارد که هیچ هم نگذاشت و همه را انفاق کرد، این یعنی سخاوت و معنی سخاوت داشتن این است. و این حدوسط است.
چقدر این جمله اعتدال مهم است. شما اگر ترسو باشید تفریط است، و اسراف آن بی کله گی است که خود را به کشتن می دهد، وسطش می شود شجاع که حدوسط این دو است.
در مقابل هر فضیلت اخلاقی دو رذیله اخلاقی است، مثلا شجاعت در مقابلش دو رذیله است. سخاوت در مقابلش دو رذیله است. جاهل یا افراط می کند یا تفریط. ولی عالم معتدل است.
امیرالمومنین(ع) در خطبه متقین بیش از صد فضیلت برای انسان های با تقوا می شمارد، اما در فضایل سومی می فرماید: اینها معتدل هستند. در قرآن می فرماید: لقمان به پسر می گفت: در راه رفتنت معتدل باش. مومن خیلی با وقار است و حتی در راه رفتن هم حداعتدال را رعایت می کند.
یک حدیث از امیرالمومنین(ع) هست که می فرمایند: اگر خداوند خیر یک بنده ای را بخواهد میانه روی را به او الهام می کند. حالا من چند نمونه از اعتدال را نوشتم و اینجا عرض می کنم.
مثلا خداوند در قرآن می فرماید: در انفاق هم اعتدال داشته باشید. بندگان خوب من حتی در انفاق هم اسراف نمی کنند و کوتاهی هم نمی کنند که بخل بورزند، در انفاق هم معتدل هستند.
به پیامبر(ص) می فرماید: طوری نباش که خیری از تو به کسی نرسد، طوری هم نباش که همه چیزت را بدهی، معتدل باش.