شرح آیت‌الله جوادی بر روایتی ازامام عسکری

جوادی آملی با استناد به فرمایش گهربار امام عسکری(ع) وصول به خدا و نِیل به مقام قُرب الهی را یک راه طولانی دانسته و گفت: بیان نورانی امام عسکری(سلام الله علیه) این است که:«إنّ الوصول الی الله سفرٌ لا یُدرک الاّ بالامتطاء اللیل»؛ وصول به خدا و نِیل به مقام قُرب الهی یک راه طولانی است و پیمودن این راه طولانی مرکب می‌خواهد و بهترین و راهوارترین مرکب این سفر، نماز شب است. سفر با مرکب قابل طی است و بدون وسیله نقلیه آدم سفر طولانی را چطور طی کند؟ فرمود این راه، راه طولانی است این سفر،سفر طولانی است «إنّ الوصول الی الله سفرٌ» که این بدون مرکب نمی‌شود مرکبش هم نماز شب است .نماز شب یک مرکب خوبی است خب سوار این مرکب بشوید و بروید. اگر می‌خواهید عزیز و گرامی بشوید باید از خیلی از چیزها صرف ‌نظر کنید.

وی جریان شب زنده‌داری را در حقیقت آموزش و پرورش روز قلمداد کرده و خاطر نشان کرد: جریان شب زنده‌داری در حقیقت آموزش و پرورش روز است، برای اینکه وقتی ما شب برخاستیم و حداقل چهل نفر را دعا کردیم، روز هم حداقل به فکر حلّ مشکلات چهل نفر هستیم، اگر کسی شب برخیزد و از خدای سبحان حل مشکلات چهل نفر را طلب کند یقیناً روز به فکر آن چهل نفر هم است، چنین انسانی نه بیراهه می‌رود نه راه کسی را می‌بندد، آن وقت این نظام می‌شود نظام ولایی، می‌شود نظام قرآن و عترت و منشأ برکت.

جوادی آملی لذّت از زندگی در پرتو نیایش سحرگاهی را با اشاره به کلمه ی"مطیّه" در جمله امام عسکری(علیه السلام) میسّر دانسته و ابراز داشت: بیان نورانی امام حسن عسکری(سلام الله علیه) این است که «الوصول الی الله عزّوجل سفرٌ لا یُدرَک الاّ بامتطاء اللیل»؛ مَطیّه یعنی مرکب راهوار. انسان وقتی سحر برمی‌خیزد و با خدایش گفتگو می‌کند و خودش را به او می‌سپارد به برکت او از لغزشها مصون می‌ماند. کسانی که این راه را طی می‌کنند به قدری از زندگی لذّت می‌برند که هیچ کسی به اندازه آنها لذّت نمی‌برد.

صاحب تفسیر تسنیم ، اعطای شامّه ای قوی و دوری از آلودگی های مادی را به سبب اهتمام به نماز شب مورد توجه قرار داده و با نقل نمونه ای گفت:
اگر آدم بینی‌اش بسته باشد وقتی یک سلسله غذاهای به حسب ظاهر شیرین را می‌بیند طمع می‌کند اما وقتی شامّه‌اش باز باشد و بوی بد اینها را استشمام کند اصلاً رغبت ندارد و خودش را به زحمت نمی‌اندازد. این باز بودن شامّه، باز بودن بینی، باز بودن باصره،باز بودن سامعه همین است. در قرآن کریم فرمود یک عده چشمشان بسته است (أَعْیُنُهُمْ فِی غِطَاءٍ عَن ذِکْرِی) خب اگر کسی بوی غذای خوبی را به مشامش برسد اما چشمش بسته باشد نداند که این آلوده است و نبیند آلوده است خب هوس می‌کند. لذا این نماز شب آدم را سمیع می‌کند، آدم را بصیر می‌کند، شامّه باز به آدم می‌دهد؛حالا آن مراحل عالی‌اش مخصوص انبیا و اولیاست اما مراحل ابتدایی که مشکل ما حل می‌شود به ما می‌رسد.

وجود مبارک یعقوب(سلام الله علیه) به فاصله هشتاد فرسخ با جمله ی اسمیه، با تأکید «إنّ» فرمود من بوی یوسف را می‌شنوم (إِنِّی لَأَجِدُ رِیحَ یُوسُفَ لَوْلاَ أَن تُفَنِّدُونِ) ما حالا فاصله ی هشتاد فرسخ لازم نیست همین هشت سانتی که بالأخره بفهمیم این آقا که این زیرمیزی را به ما داده این بدبوست این را که می‌توانیم بفهمیم این راندخواری، این رشوه‌خواری این بدبوست.

منبع:تسنیم