بهترین دوست چه کسی است؟

عقیق:اسلام برای دوستی و انتخاب دوست سفارش های زیادی دارد و دوستی با افرادی را تشویق و از دوستی با افرادی نهی کرده است.
در آیات 27 تا 29 سوره مبارکه فرقان آمده است: "وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا* یَا وَیْلَتَى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلًا* لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءنِی وَکَانَ الشَّیْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا"
اى واى کاش فلانى را دوست [خود] نگرفته بودم* او [بود که] مرا به گمراهى کشانید پس از آنکه قرآن به من رسیده بود و شیطان همواره فروگذارنده انسان است* و پیامبر [خدا] گفت پروردگارا قوم من این قرآن را رها کردند.
از پیامبر اکرم (ص) پرسیدند: بهترین دوست کیست؟ فرمودند: کسی که دیدارش شما را به یاد خدا بیندازد و گفتارش به علم شما بیفزاید و کردارش یاد قیامت را در شما زنده کند.
نخستین شرطی که لازم است در یک دوست خوب وجود داشته باشد، ایمان و تقوا است‌. خداوند به پیامبر اکرم (ص) ‌این چنین دستور می‌دهد: "وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَع‌َ الَّذِین‌َ یَدْعُون‌َ رَبَّهُم بِالْغَدَوَة‌ِ وَ الْعَشِی‌ِّ یُرِیدُون‌َ وَجْهَه‌ُو وَ لاَ تَعْدُ عَیْنَاکَ عَنْهُم‌ْ تُرِیدُ زِینَة‌َ الْحَیَوَة‌ِ الدُّنْیَا، (کهف‌، 28) با کسانی باش که پروردگار خود را صبح و عصر می‌خوانند و تنها ذات او را می‌طلبند، هرگز چشم‌های خود را به خاطر زینت‌ های دنیا از آن‌ها برمگیر."
در شأن نزول این آیه آمده است که گروهی از اشراف و ثروتمندان‌، به رسول خدا (ص) عرض کردند: اگر فقرا و مستمندان را از خود دورسازی‌، ما به نزد تو می‌آییم‌؛ این آیه نازل شد که ‌ای پیامبر! همواره با افراد با ایمان و پاک دل‌، هم چون سلمان‌ها و ابوذرها باش و با آن‌ها مشورت کن.
امیرالمومنین (ع) می فرمایند: هنگامی که قدرتت از بین رفت، رفقای واقعی تو از دشمنان شناخته می شوند.
ایشان همچنین فرموده اند: کسی که شخصیت او بر شما مشتبه شد و از دین او اطلاعی نداشتید، به دوستانش نگاه کنید؛ اگر آنان از اهل دین خدایند، پس آن شخص نیز بر دین خداست، ولی اگر دوستان وی بر غیر دین خدا بودند پس بدانید که او نیز هیچ بهره‎ای از دین خدا ندارد.
همچنین در حدیث است که دوستت را در مورد غضب، درهم، دینار و مسافرت آزمایش کن. اگر در این آزمایش ها موفق شد، دوست خوبی است.
امام صادق (ع) نیز درباره دوستی و انتخاب دوست فرموده اند: دوستی‌، جز با حدود و شرایطش‌، امکان‌پذیر نیست‌. کسی که این حدود و شرایط، یا بخشی از آن در او باشد، او را دوست بدان‌، و کسی که هیچ یک از این شرایط در او نیست‌، چیزی از دوستی در او نیست‌. نخست آن که باطن و ظاهرش برای تو یکی باشد. دوم آن که زینت و آبروی تو را زینت و آبروی خود بداند، و عیب و زشتی تو را عیب و زشتی خود ببیند. سوم آن که مقام و مال‌، وضع او را نسبت به تو تغییر ندهد. چهارم آن که‌، آن‌چه در قدرت دارد، از تو مضایقه ننماید. صفت پنجمی که جامع همة این صفات است‌، آن که تو را به هنگام پشت کردن روزگار رها نکند.
امیرالمومنین (ع) علی (ع) فرمودند: دوست اگر در سه مورد دوستش را حمایت نکند دوست نیست: در شدت و گرفتارى او، در غیبت وى و پس از مرگش.
همچنین، ایشان می فرمایند: کسی که پس از آزمایش صحیح، کسی را به دوستی برگزیند رفاقتش پایدار و مودتش استوار خواهد ماند.
برید بن معاویه عجلی از اعلام دین می‏گوید: در نزد امام باقر (ع) بودم. مردی از خراسان با پای پیاده به محضرش آمد و پاهایش را که پوست انداخته بود از کفش بیرون آورد و گفت: به خدا جز دوستی شما اهل بیت (ع)، هیچ عاملی مرا از راه دور به اینجا نیاورده است. امام (ع) فرمودند: به خدا اگر سنگی ما را دوست ‏بدارد، خداوند او را با ما محشور می‏کند و آیا دین، چیزی جز محبت است؟ خداوند می‏فرماید: [ای پیامبر] بگو: اگر خدا را دوست می‏دارید، مرا پیروی کنید تا خدا دوستتان دارد و خداوند فرمود: کسانی را که به سوی آنها مهاجرت می‏کنند، دوست دارند و آیا دین، غیر از محبت است؟

پی نوشت ها:
1- بحارالانوار
2- اصول کافی
3- نهج البلاغه
4- وسائل الشیعه

منبع:قدس

211008