۰۵ آذر ۱۴۰۳ ۲۴ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۰۲ : ۲۲
عقیق:صدوق اوّل، جناب على بن الحسین بن موسى بن بابویه، است كه مدفن مباركش در قم مىباشد و صدوق دوم، فرزند ارجمند و خلف برومند آن بزرگوار، محمد بن على بن الحسین بن موسى بن بابویه، كه مدفن مقدسش در شهر رى، نزدیكى حرم مطهر حضرت عبد العظیم حسنى (ع) است.
از مطالبى كه راجع به ابن بابویه نقل شده استفاده مىشود كه آن فقیه بزرگوار، مورد عنایات حضرت ولى عصر علیه السّلام بوده است.
شیخ بزرگوار صدوق-دوم- نقل مىكند كه:
«محمد بن على اسود نقل مىكرد كه على بن الحسین پدر صدوق بعد از درگذشت محمد بن عثمان عمرى رضى اللّه عنه سفیر سوم از سفراى چهارگانه امام زمان علیه السّلام از من درخواست كرد تا از ابو القاسم حسین بن روح بخواهم كه از مولاى ما حضرت صاحب الزمان علیه السّلام مسئلت نماید و آن حضرت از خدا بخواهد و دعا كند كه خداوند فرزند پسرى به او مرحمت فرماید. من هم از ابو القاسم حسین بن روح خواستم و او این درخواست را به حضرت صاحب الامر علیه السّلام رسانید پس بعد از سه روز او خود به من خبر داد كه امام زمان «ارواحنا فداه» براى على بن الحسین دعا فرموده و به زودى فرزندى مبارك براى او متولد خواهد شد كه خداوند بهوسیله او جامعه را منتفع خواهد گردانید و بعد هم فرزندان دیگرى براى او متولد مىشود.»
محمد بن على اسود مىگوید:
«من راجع به خودم نیز از او این مسئلت را نمودم و درخواست كردم كه خداوند به بركت دعا، فرزند پسرى روزى من فرماید ولى او درخواست مرا اجابت نكرد و گفت مرا به سوى این مطلب راهى نیست.
بارى براى على بن الحسین فرزندش محمد شیخ صدوق معروف متولد گردید و بعد از او نیز فرزندان دیگرى براى على بن الحسین پدید آمد لیكن براى من فرزندى بوجود نیامد.»
حسین بن عبد اللّه مىگوید شنیدم كه شیخ صدوق مىفرمود: «من به دعاى صاحب الامر(ع) متولد شدم و بدین موضوع افتخار مىكرد»
شیخ صدوق قدّس سرّه بعد از نقل این مطلب مىفرماید:
«محمد بن على اسود رضى اللّه عنه هنگامىكه مىدید من به مجلس استادمان ابن ولید رضى اللّه عنه رفتوآمد مىكنم و رغبت و شوقى به كتب علم و حفظ آنها دارم مىگفت: جاى شگفتى نیست كه براى تو چنین رغبت و شوقى در علم است كه تو، به دعاى امام علیه السّلام به دنیا آمدهاى.» (1)
محمد بن سوره قمى مىگوید:
«هرگاه آن دو فرزند فقیه و بزرگ ابن بابویه روایتى را نقل مىكردند مردم از حفظ آن دو، تعجب مىكردند و مىگفتند این مرتبه و حالت، امتیازى براى شما دو نفر است كه به بركت دعاى امام علیه السّلام نصیب شما شده و این مطلب در میان اهل قم مستفیض و شایع بود.» (2)
حسین بن عبد اللّه مىگوید شنیدم كه شیخ صدوق مىفرمود: «من به دعاى صاحب الامر(ع) متولد شدم و بدین موضوع افتخار مىكرد.» (3)
و از محقق بحرانى نقل شده كه فرموده: «شیخ صدوق قدّس سرّه و برادرش به دعاى حضرت صاحب الامر صلوات اللّه و سلامه علیه متولد شدند.» (4)
قاضى نور اللّه پس از آنكه از ابن بابویه على بن الحسین نام مىبرد، مىفرماید: «از اعاظم مجتهدان قم و از اكابر موالیان صاحب غدیر خم است» و شمّهاى از فضائل آن بزرگوار را ذكر مىكند، بعد از كتاب خلاصه نقل مىكند كه گفته: «او شیخ اهل قم در عصر خود و فقیه و ثقه ایشان بود. وى به عراق آمد و به صحبت ابو القاسم حسین بن روح كه وكیل ناحیه مقدسه مهدویه بود رسید و از بعضى مسائل دینیه پرسش كرد و بعد از مفارقت، نامهاى نوشته بهوسیله على بن جعفر بن اسود به نزد او فرستاد و استدعا كرده بود كه نامه او را كه در آنجا التماس دعاى فرزند نموده بود به نظر شریف امام علیه السّلام برساند و چون آن رقعه به نظر شریف امام رسید در جواب او نوشتند:
امام زمان «ارواحنا فداه» براى على بن الحسین دعا فرموده و به زودى فرزندى مبارك براى او متولد خواهد شد كه خداوند بهوسیله او جامعه را منتفع خواهد گردانید و بعد هم فرزندان دیگرى براى او متولد مىشود».
«قد دعونا اللّه لك بذلك و سترزق ولدین ذكرین خیّرین» ، (ما دعا كردیم و خدا را در این بابت خواندیم و به زودى خداوند دو فرزند ذكور اهل خیر را به تو خواهد داد)، و به بركت دعاى آن حضرت، خداى تعالى او را دو پسر داد: ابو جعفرشیخ صدوق-و ابو عبد اللّه، و منقولست كه ابو جعفر مىگفت من به دعاى صاحب الامر علیه السّلام متولد شدهام و به آن افتخار مىنمود.» (5)
و محقق شوشترى نقل كرده از غضائرى از مرحوم شیخ صدوق كه او همواره مىگفت:
«من به دعاى صاحب الامر متولد شدهام و بدین موضوع افتخار مىكرد.» (6)
در پایان این فصل، عرض مىكنم نمىدانم با این كثرت نقلها چه شده كه محقق بزرگ مرحوم شیخ اسد اللّه شوشترى در ترجمه و شرح حال شیخ صدوق مىفرماید: «او مانند برادرش به دعاء امام عسكرى یا امام زمان یا به دعاى هر دو تولد یافت.» ”(7) ”ٹبا آنكه همه آن نقلها اتفاق داشتند كه این قضیه مربوط به حضرت حجة بن الحسن(ع) بوده!!
نكتهاى كه اخیرا به ذهن مىآید اینست كه چون حضرت عسكرى علیه السّلام نامهاى به پدر صدوق نوشتهاند و در آنجا براى او دعا فرمودهاند كه: «و جعل من صلبك اولادا صالحین» ، (خداوند از صلب تو فرزندان شایستهاى قرار دهد) این موجب شده كه صاحب مقابس گمان كردهاند كه ولادت شیخ صدوق به دعاى امام عسكرى علیه السّلام بوده است.
پی نوشت ها:
1_(اكمال الدین صدوق، ص ”ٹ5ظ 2”ٹ)
2 و 3_( منتخب الاثر، ص ”ٹ385”ٹ)
4_(مقدمه معانى الاخبار، طبع جدید، ص ”ٹ13”ٹ)
5_(مجالس المۆمنین، ج ”ٹ1”ٹ، ص ”ٹ453”ٹ و جریان توقیع شریف و نامه مبارك امام زمان در پاسخ نامه ابن بابویه، پدر صدوق به همین نحوى كه از قاضى نور اللّه ذكر شد در رجال مامقانى، ج ”ٹ2”ٹ، ص ”ٹ283”ٹ نیز آمده است.)
6(مقابس الانوار، ص ”ٹ9”ٹ)
7_(مقابس الانوار، ص 8)
منبع: تبیان
211008