۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۹ : ۱۵
عقیق: حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، رئیس مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث المصطفی در یکی دیگر از برنامه های تلویزیون اینترنتی «پاسخ» مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه های علمیه به تحلیل احادیث تفسیری امام حسین (علیه السلام) پرداخت و گفت: بیش از ۱۰۰ آیه در قرآن کریم هست که روایت هایی در مورد امام حسین علیه السلام را دارد. البته برخی از محققین تا ۱۲۷ آیه را در مورد امام حسین علیه السلام استنباط کرده اند.
وی ادامه داد: باید دانست که برخی از آیات مرتبط با شخصیت امام حسین علیه السلام همچون آیه مباهله تفسیرشان در مورد آن حضرت بوده و برخی دیگر همچون آیه نفس مطمئنه در سوره مبارکه فجر تأویلشان حول شخصیت سیدالشهدا است.
عضو هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیه با اشاره به اینکه سوره فجر معروف است به سورة الحسین(ع) اظهار کرد: شاخص و اوج این سوره همین دو آیه معروفه «یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ، ارْجِعِی إِلَی رَبِّکِ رَاضِیَةً مَرْضِیَّةً» می باشد. این دو آیه مفهومی کلی در مورد کسی که راضی است به رضای خداوند را بیان می دارد؛ اما در تأویل آن که روایت هم دارد، امام حسین علیه السلام قطعاً یکی از مصادیق اصلی این مفهوم است.
چرا روایات کمتری از امام حسن و امام حسین(ع) به دست ما رسیده است؟
وی افزود: امام حسین علیه السلام هفده آیه قرآن کریم را تفسیر نموده اند و البته بهتر این است که بگوییم از آیاتی که ایشان تفسیر کرده اند هفده مورد آن ها به دست ما رسیده است. به دلیل وجود خفقان ایجاد شده توسط حکومت بنی امیه در دوران امام حسن و امام حسین علیهماالسلام، روایات کمتری از این دو امام بزرگوار به دست ما رسیده است.
حجت الاسلام والمسملین رضایی اصفهانی ضمن پرداختن به برخی از تفاسیر منقول از امام حسین علیه السلام خاطرنشان کرد: از حضرت سیدالشهدا علیه السلام در تفسیر آیه تطهیر که در آن خداوند می فرماید « انَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا»، روایت داریم که این آیه در مورد جریان اصحاب کساست و در همان زمان قرار گرفتن حضرت علی، حضرت فاطمه، امام حسن، امام حسین و خود پیامبر اکرم در زیر عبای ایشان نازل شده است.
کمک های مستشاری به کشورهای مظلوم مبنای قرآنی دارد
وی گفت: یکی دیگر از آیاتی که مورد تفسیر امام حسین علیه السلام قرار گرفته است آیه «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ» می باشد. در این آیه شریفه منظور از افراد دارای معیت با پیغمبر اسلام کسانی بالاتر از صحابه است و در روایتی از جانب امام حسین علیه السلام نقل شده که این افراد شامل امیرالمؤمنین(ع)، حضرت سیدالشهدا و سایر ائمه اطهار و شیعیان ایشان می باشد. یک وقتی از مقام معظم رهبری سؤال شده بود که چرا در جریان بحران سوریه این کشور را به صورت مستشاری کمک کردید؟ ایشان در پاسخ به این سؤال فرمودند زیرا ما «اشداء علی الکفار، رحماء بینهم» هستیم. رژیم اسرائیل و رژیم آمریکا مصداق کفار و حامی داعش هستند و در مقابل کشورهایی همچون سوریه، فلسطین، عراق و یمن مظلوم و نقطه تقابل با کفار بوده اند، پس ما بر اساس همین آموزه قرآنی به کمک مظلومین می پردازیم.
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی العالمیه با بیان اینکه در مورد برخی از آیات بین مردم و امام حسین علیه السلام مکاتبات و نامه نگاری هایی شده است، یادآور شد: امام حسین علیه السلام طی یکی از این نامه نگاری ها که مردم بصره از ایشان سؤالاتی را پرسیدند، روش تفسیر قرآن به قرآن را به آنان آموخته و از تفسیر به رأی منع نمودند. ایشان «الله الصمد» را هم برای مردم بصره توضیح دادند که صمد در اصل به معنای مقصود و مطلوب انسان است. یکی دیگر از معانی که امام حسین علیه السلام در مورد صمد ارائه دادند، توپُر است و بی نیازی خداوند را به ما می فهماند. البته این معنا، معنای لازم معنای آیه است و معنای اصلی همان هدف بودن خداوند می باشد.
وی تصریح کرد: امام حسین علیه السلام برخی از آیات سوره مبارکه شمس را هم تفسیر نموده اند. ایشان می فرمایند منظور از خورشید و ماه اسلام است.
قیام امام حسین(ع) مبنای قرآنی دارد
رئیس مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث المصطفی با تأکید بر اهمیت توجه به قیام امام حسین علیه السلام بیان داشت: این قیام دارای مبانی قرآنی بوده و در روایاتی از حضرت سیدالشهدا(ع) نقل شده است، من جمله وقتی که در مدینه به ایشان گفتند یا بیعت کن یا کشته می شوی، حضرت در آنجا می فرمایند من قیام می کنم برای اعزاز شریعت و برای کلمة الله. در قرآن کریم هم داریم که «وَ جَعَلَ کَلِمَةَ الَّذِینَ کَفَرُوا السُّفْلَی وَ کَلِمَةُ اللَّهِ هِیَ الْعُلْیَا»؛ حضرت اشاره می کنند به این آیه شریفه و می فرمایند چون می بینیم با روش و منش یزید دین و کلمه الهی در حال از بین رفتن است، بر خود لازم می دانم برای احیای کلمة الله قیام کنم. امام حسین علیه السلام یکی از خدمات مهمی که به قرآن کرد، در آوردن آن از مهجوریت و پیشگیری از انقراض اسلام بود. هدف اساسی حضرت سیدالشهدا(ع) از قیام، همین جمله ای بود که در پاسخ به افراد مطالبه گر بیعت ایشان با یزید فرمودند.
وی گفت: همچنین امام حسین علیه السلام در وصیت نامه ای که به برادرشان محمد حنفیه در مدینه دادند، می فرمایند: من برای فسق و فجور قیام نکردم؛ من قیام کردم برای اصلاح امت جدم. این اصلاح یک مفهوم قرآنی بوده که در داستان حضرت شعیب نیز آمده که ایشان می فرماید: من اراده ای ندارم جز برای اصلاح. امام حسین علیه السلام نیز فرمودند: إِنَّما خَرجْتُ لِطَلَبِ إلاصلاحِ فی أُمَّةِ جَدّی، أُریدُ أنْ آَمُرَ بالمَعروفِ و أنهی عَنِ المنکَرِ وَ اَسیرُ بِسیرَةِ جَدّی و أبی. حضرت می خواستند به آیات امر به معروف و نهی از منکر عمل کنند. همچنین اینکه ایشان می فرمایند بر اساس سیره جدم و پدرم می خواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم اشاره دارد به آیه مبارکه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ».
هجرت و جهاد؛ از مبانی دیگر قیام امام حسین(ع)
حجت الاسلام والسملمین رضایی اصفهانی در ادامه افزود: امام حسین(ع) وقتی از مدینه خارج می شدند، آیات مربوط به حضرت موسی را قرائت نمودند که به حالت ترس مهاجرت نمودند. مبنای قیام امام حسین(ع) هجرت و جهاد بود. در قرآن داریم که وقتی در محلی نگذارند انسان وظایف دینی خود را به جا آورد، آن گاه می بایست مهاجرت کند. هرگاه هم که اصل اسلام در خطر قرار گیرد، آن گاه جهاد و دفاع از اسلام و مسلمین واجب می شود.
برخی ویژگی های اخلاقی امام حسین(ع) بر اساس آیات قرآن بوده است
وی ضمن بیان برخی از ویژگی های اخلاقی امام حسین(ع) که بر اساس آیات قرآن کریم بوده است، ادامه داد: یکی از نمونه های این موضوع، این است که شخصی به فرزند آن حضرت آیه ای از قرآن کریم را آموزش داد؛ آن گاه حضرت هزار دهم هدیه برای آن معلم قرآن فرستاد. یا شخصی می گوید در منزل ثعلبیه که رسیدم دیدم که شیخی نشسته است و در حال قرائت قرآن می باشد. او می گوید دیدم آن شیخ در حالی که قرآن می خواند اشک ها از چشمانش جاریست و روی گونه هایش می آید. امام حسین(ع) در شب عاشورا به برادرشان می فرمایند که جنگ را یک شب عقب بینداز. از ایشان می پرسند که چرا؟ آن حضرت می فرماید: من دوست دارم در این شب به اقامه نماز، خواندن دعا و تلاوت قرآن بپردازم.
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی العالمیه اظهار کرد: در روایات داریم که روزی کنیزی یک گُل را برای امام حسین علیه السلام آورد و به ایشان هدیه داد. آن حضرت در پاسخ او را آزاد کرد. برخی از اطرافیان امام اعتراض کردند که چرا در قبال یک گُل، او را آزاد نمودید؟ امام در پاسخ می فرمایند: من بر اساس آیه قرآن عمل کردم؛ «وَ إِذَا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا». از این نمونه ها از اخلاق قرآنی امام حسین(ع) زیاد است.
چرا امام حسین(ع) با وجود علم به شهادت خود، قیام کرد؟
وی در پاسخ این شبهه که امام حسین علیه السلام با وجود علم به شهادت خودشان چرا قیام کردند، خاطرنشان نمود: این درست است که در قرآن کریم آمده است خودتان را نکشید و از طرفی دیگر آمده که مراقب باشید خودتان را به دست خودتان به هلاکت نرسانید. اما باید دانست که جریان کربلا مصداق این آیات نبوده است. زیرا وقتی ما بخواهیم یک جنگ معمولی داشته باشیم می بایست هرگاه احساس شکست کردیم عقب نشینی نماییم. اما در شرایطی که اصل اسلام در خطر است. در جریان صلح امام حسن علیه السلام اصل اسلام در خطر نبود و پس از آن اصل اسلام و قرآن ماند. ولی در مورد امام حسین علیه السلام و قیام ایشان باید گفت که یزید در آن زمان دیگر می خواست ریشه اسلام را بزند و قرآن را از صحنه خارج نماید. لذا در اینجا لازم می شود هر انسان آزاده ای بجنگد ولو اینکه شهید شود و با ریخته شدن خونش بر دشمن پیروز شود.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی افزود: امام حسین(ع) در ظاهر شکست خورد، اما وقتی که از جهت زمانی از واقعه عاشورا می گذریم می بینیم که در حقیقت ایشان با خون خودش پیروز شد، حضرت زینب سلام الله علیها حکومت یزید در شام را به آتش کشید و پایه های حکومت بنی امیه را سست نمودند تا در نهایت این حکومت زمین خورد و به دست بعدی ها افتاد. نتیجه قیام امام حسین(ع) حفظ اسلام و شکل گیری قیام هایی همچون قیام توابین و مختار ثقفی شد.
در عاشورا خون بر شمشیر پیروز شد
وی گفت: قرآن کریم می فرماید هرگز مپندارید افرادی که در راه خدا کشته می شوند مرده اند؛ بلکه این ها زنده هستند و نزد خداوند پاداش داده می شوند. پس این تحلیل که امام حسین(ع) کشته شد، یک تحلیل غلط و غیرالهی از واقعه عاشوراست. عقیده و راه شهید همواره ماندگار و زنده است و حضرت امام خمینی(ره) نیز بر همین اساس فرمودند که در عاشورا خون بر شمشیر پیروز شد.
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی العالمیه نگاه قرآنی به سیره و قیام امام حسین علیه السلام را حاوی الگویی جامع برای جهان بشریت بویژه جهان اسلام برشمرد و تصریح کرد: آنچه امروز در جهان برای همه ما نیاز است نگاه قرآنی به قیام امام حسین(ع) می باشد. به نحوی که همه مسلمانان، همه مظلومین، فلسطینی ها و تمام افراد حق طلب از آن بهره گیری کرده و راه او را، به عنوان مسیر احسن برای فعالیت ها و مبارزاتشان در مقابل ظالمین به کار گیرند.
اگر امام حسین(ع) در عصر حاضر زندگی می کرد، چه اقدامی نسبت به اهانت به قرآن از سوی برخی کشورها داشت؟
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر امام حسین علیه السلام امروز بود و می دید که در کشورهایی همچون سوئد به قرآن کریم اهانت می شود، از این کتاب آسمانی دفاع می کرد. ما هم می بایست خود را در جایگاهی قرار دهیم که اگر ایشان بودند، چه اقدامی را در پیش می گرفتند. البته این قبیل توهین ها نشان دهنده عجز و اعتراف دشمنان اسلام به برکت های قرآن برای بشریت است و نتایج عکسی را برای آن ها خواهد داشت. همان طور که همه ما شنیده ایم: عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد؛ بنا بر آماری که در روزهای اخیر منتشر شده، در طول یک ماه گذشته که این توهین ها در اروپا رشد کرد، انتشار قرآن در این قاره چهار برابر شده است.