کنگره ای به نام برادر امیرالمومنین (ع) / حضور شاعران مطرح در هیئت داوران

عقیق:مرجان خسروی- نامش بسیار شنیده می‌شود اما او که بود و چه کرد را شاید کمتر کسی بداند. درحالی که حضرت جعفرطیار از شخصیت‌های اسلامی است که بین اهل بیت(ع) جایگاه ویژه و والایی دارد. کنگره شعر جناب جعفر طیار برای توجه به همین موضوع برگزار شد. در این کنگره شاعران علاقه‌مندان گرد هم می‌آیند و آثارشان که درباره شخصیت و اتفاقات و شهادت ایشان را به شکل غزل، مثنوی و قصیده می‌آورند و باهم رقابت می‌کنند. پرداختن به زندگی جناب جعفر طیار قرار است هر سال ادامه پیدا کند. امسال به شکل کنگره شعر، سال آینده با یک موضوع دیگر که متولیان آن تصمیم خواهند گرفت. اکنون حجت‌الاسلام معماریان در گفتگو با عقیق برگزاری نخستین کنگره شعر آیینی جناب جعفر طیار را شرح می‌دهد.

هدف از برگزاری کنگره چه بود؟

شاید اکثر افراد حضرت جعفر طیار را به نمازهای طولانی بشناسند. البته که او بیشتر ساعات شبانه‌روز را به نماز و دعا می‌گذارند و از این بابت کمتر کسی به پای او می‌رسید. اما این حضرت در زندگی کارهای بسیاری انجام داد که باعث شد تا از اشخاص نزدیک به پیامبر(ص) و امیرالمومنین(ع) به شمار آید. حجت‌الاسلام معماریان در این‌باره می‌گوید:«حضرت جعفر طیار، شخصیتی هستند که به دلیل خدماتی که برای اسلام داشتند از بزرگان دین هستند و جایگاه بزرگ و والایی که دارند اما درباره ایشان کمتر گفته و پرداخته شده است. برای همین جامعه ما ایشان را نمی‌شناسند و در مناسبت‌های مرتبط با ایشان مراسمی نداریم. در صورتی که شهادت ایشان یک اتفاق مهم در تاریخ به شمار می‌آید و مصیبت دردناکی برای اهل بیت(ع) و پیامبر(ص) محسوب می‌شد. هدف ما از برگزاری کنگره، برداشتن قدمی برای شناخت بیشتر این شخصیت است که با ادامه پیدا کردن این مسیر آگاهی از زندگی و ویژگی‌های ایشان بیشتر شود».

 اولین کنگره چگونه شکل گرفت؟

حجت‌الاسلام معماریان از شکل‌گیری کنگره شعر می‌گوید:«چند سال پیش در ماه جمادی‌الاول که تاریخ شهادت حضرت طیار است برخی از بزرگان مذهبی و هیئتی‌ها و مداحان  تصمیم گرفتیم، مراسمی برای ایشان بگیریم. در برگزاری مراسم متوجه شدیم که شعر و متن مناسب و قابل توجه درباره ایشان وجود ندارد. همان موقع تصمیم گرفته شد که فعالیتی در این حوزه انجام شود. در این مدت کتابی برای حضرت جعفر طیار نوشته و منتشر شده است. اکنون هم برای نخستین بار کنگره شعری برگزار شده که بتوانیم مجموعه شعر غنی برای این شخصیت تاریخی مهم داشته باشیم».

چرا نام کنگره «مردی که اگر می‌بود» است؟

حضرت طیار فضائلی بسیاری داشت او در زمانی که سرزمین عرب دوران جاهلیت را سپری می‌کرد و فساد اخلاقی داشت، جناب جعفر هیچ‌گاه به آلودگی‌های آن روزگار دچار نشد. او در سال اول بعثت بلافاصله به اسلام ایمان آورد و از نزدیک‌ترین افراد به پیامبر(ص) شد. او که از سرداران برجسته به شمار می‌آمد، جایگاه ویژه‌ای برای پیامبر(ص) و امام علی(ع) داشت. حجت‌الاسلام معماریان درباره روایتی از امام علی(ع) می‌گوید:«امام علی(ع) در روزهای سخت و مهم بعد از رحلت پیامبر(ص) فرموده‌اند اگر جعفر طیار بود مرا مجبور به بیعت نمی‌کردند». او در ادامه به عنوان کنگره اشاره می‌کند و می‌گوید:«لذا ما براساس همین روایت عنوان «مردی که اگر می‌بود» انتخاب کردیم». 

همچنین کتابی درباره زندگینامه حضرت با همین عنوان منتشر شده است.

موضوع ارسال آثار کنگره چیست؟

امسال که اولین‌بار است کنگره شعر جناب طیار اجرا می‌شود، پرداختن به ویژگی‌هایی ایشان اولویت قرار داده شده است. دبیر کنگره شعر توضیح می‌دهد: «موضوع کنگره شعر درباره ویژگی‌ شخصیتی جناب طیار و هرآنچه به زندگی و اتفاقاتی که برای حضرت پیش آمده است، شامل می‌شود». او ادامه می‌دهد:«به نظرم باتوجه به اینکه، شناخت از حضرت کم است اما از کنگره استقبال خوب و مناسبی صورت گرفته و تاکنون حدود 50 اثر برای ما ارسال شده است».

چه کسانی متولی برگزاری کنگره هستند؟

حجت‌الاسلام معماریان بیان می‌کند:«این کنگره متولی مشخصی ندارد. جمعی از دوستان اهل بیت(ع) که از علاقه‌مندان به این شخصیت بودند دور هم جمع شدند. البته هر یک از دوستان متعلق به مجموعه و موسسه‌‌ای هستند. به نوعی برای برگزاری کنگره، شخصیت‌های حقیقی و حقوقی حضور دارند. مجمع شاعران اهل‌بیت(ع)، بنیاد فرهنگی امامت، بنیاد فرهنگی سرو امید، موسسه فرهنگی عقیق در اجرای این کنگره سهیم هستند.  همچنین برخی از شعرای خوب و مطرح کشور در کنگره نقش دارند».

برگزیدگان چه زمانی معرفی می‌شوند؟

حضرت طیار در جمادی‌الاول سال هشتم هجری در جنگ موته به شهادت رسید. همزمان با تاریخ شهادت ایشان مراسم کنگره شعر برگزار خواهد شد. حجت‌الاسلام معماریان در این باره می‌گوید:«این کنگره بهانه‌ای است تا به مناسبت شهادت حضرت جعفر طیار مراسمی برگزار کنیم. تا زمان مراسم هم آثار بررسی و داوری خواهند شد. قرار است برگزیدگان هم در این مراسم معرفی شوند».

او ادامه می‌دهد:«برای ارسال آثار را تا 6 آذر فرصت است. هنوز تصمیم قطعی برای تمدید گرفته نشده است. اما بعید است که فرصت دوباره ارائه شود. زیرا این کنگره برای مراسم شهادت ایشان ترتیب داده شده و زمان زیادی تا شهادت ایشان باقی نمانده است».

هیئت داوران چه کسانی هستند؟

حجت‌الاسلام معماریان به هیئت داوری کنگره اشاره می‌کند:«داوران ما 3 شاعر آیینی مطرح کشور محمدجواد زمانی، محمود حبیبی کسبی، هادی جان‌فدا هستند. بعد از جمع‌آوری، آثار توسط هیئت داوران مطالعه می‌شود. ابتدا 6 اثر برتر انتخاب می‌شوند. در نهایت اشعاری که استانداردهای لازم برخوردار است در یک مجموعه شعر منتسب به حضرت جعفرطیار به چاپ خواهد رسید».

آیا کنگره ادامه پیدا می‌کند؟

حجت‌الاسلام درباره اینکه کنگره شعر حضرت طیار در سال‌های آینده به چه شکل خواهد بود، توضیح می‌دهد:«تصمیم داریم هرسال یک موضوع درباره حضرت جعفرطیار مطرح کنیم و براساس آن برنامه‌ای را اجرا کنیم. احتمال است در کنار برنامه، کنگره شعر هم ادامه پیدا کند. البته این موضوع بستگی به استقبال و روند کار دارد. باتوجه به برگزاری اولین کنگره که امسال برگزار کردیم، نتایج بررسی خواهد شد و برای سال‌های آینده برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد».

شرایط ارسال آثار به کنگره شعر

در این کنگره علاقه‌مندان می‌توانند اشعار خود را در قالب غزل، قصیده و مثنوی تا 11 آذر ماه به شماره واتساپ ۰۹۳۳۲۹۵۰۰۲۱ ارسال کنند.

قرار است به نفرات برتر اول تا سوم کمک هزینه سفر به عتبات عالیات به مبلغ ۵۰ میلیون ریال و به نفرات چهارم تا ششم کمک هزینه سفر به مشهد مقدس به مبلغ ۲۰ میلیون تومان اهدا شود.

درباره حضرت جعفر طیار

شاید هنوز بسیاری ندانند که حضرت جعفر طیار برادر امام علی(ع) است و نام کامل او جعفربن‌ابی‌طالب است. برای آشنایی با این شهید بزرگ صدر اسلام باید گفت مادر حضرت جعفر فاطمه‌ بنت‌‌اسدبن‌‌هاشم‌ و پدرش ابوطالب‌ بود. برادران او طالب‌، عقیل و علی‌ نام داشتند. «طیار و ذوالجناحین» دو لقب اوست. او بعد از برادرش امام علی(ع) به اسلام روی آورد و از فرماندهان سپاه شد. او در جنگ موته پرچم‌دار لشگر بود. در شهادت حضرت جعفر نقل است در میدان نبرد آن قدر جنگید تا دست راست او قطع شد. پرچم را به دست چپ گرفت و نبرد را ادامه داد تا آن که دست چپش هم از پیکر افتاد. اما او از تاب و تب نیفتاد و همچنان تا آخرین لحظه مقاومت کرد، در حالى که پرچم را به سینه فشرده بود تا نیفتد. در حدیثی از پیامبر(ص) آمده که خداوند به جاى دو دست قطع شده جعفر، دو بال به او عطا کرد که با آنها در بهشت پرواز می‌‌کند.