۰۱ آذر ۱۴۰۳ ۲۰ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۱ : ۲۲
عقیق: استاد حسین انصاریان، در حسینیه بیت الاحزان اصفهان، اظهار کرد: نقل شده و در نوشتههای یکی از مراجع بزرگ هم دیدم که دعای باعظمت ندبه، انشای وجود مبارک حضرت باقر(ع) است. سالها به ولادت امام زمان(عج) مانده بود و امام باقر(ع) هم مثل پدرانشان تا پیغمبر(ص) و فرزندانشان تا امام عسکری(ع)، شیعه را بهشدت به وجود مقدس امام عصر(عج) توجه میدادند. اینهمه دعا در رابطهٔ با ایشان و آیاتی که به وجود مبارک حضرت تأویل شده، حتی به زمان او اشارهٔ صریح دارد: «أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ»(سورهٔ انبیاء، آیهٔ 105) یعنی کل کرهٔ زمین پیش از ایشان و یارانشان، به دست اکثر مردم عالم در غصب است. این توجه به آیات و دعاها بهخاطر این بوده که مردم در حوزهٔ ولایت الهیهٔ اهلبیت(ع) زندگی کنند.
وی به گلایههای امام باقر(ع) از شیعه اشاره و خاطرنشان کرد: این گلایهها نشان میدهد بیشتر شیعه خارج از حوزهٔ ولایت ایشان زندگی میکنند. یکی از روایتها این است که وقتی یکی از چهرههای معتبر، خالص و پاک خدمت حضرت میرسد، به این مضمون به حضرت میگوید: دل همهٔ ما برای زیارت شما لک زده، چطور است که شما از ما محجوب هستید، شما را نمیبینیم، نمیتوانیم به محضرتان برسیم و برای زیارتتان مشرّف شویم؟ امام سه مطلب را به این مرد بزرگ میفرمایند و خیلی عجیب است که فرمایشات ایشان تقریباً برای حدود 1200 سال پیش است؛ معلوم میشود که امام از همان زمان هم گلایه داشتهاند. امام فرمودند: برای زیارت من چه توقعی دارید؟! برای چه میخواهید مرا ببینید و به حضور من برسید؟
گلایه امام زمان(عج) از پولکی شدن شیعیان
استاد حوزه ادامه داد: امام علت را بیان میکنند و می فرمایند: «لعلکم کثرتم الأموال» شما شیعیان ما پولکی شدهاید. داستان برای 1200 سال پیش است؛ گویی از همان زمان، پیش درآمد «دینهم دنانیرهم» رخ نشان داده است. «لعلکم کثرتم الأموال» کارتان شده پول روی هم گذاشتن و هر روز، هر هفته، هر ماه، حسابی از بانک بگیرید و ببینید چقدر اضافه شده است! اینقدر این حرصِ طبیعیِ الهیِ بهدردبخور در وجود شما منحرف شده که به زلف پول گره خورده است.
بهترین گونهٔ حرص، حرص انسان در کسب حقایق و تقواست
وی به کلمه حرص در قرآن اشاره و خاطرنشان کرد: حرص حقیقتی روانی است و این حقیقت روانی، اگر جهتدهی مثبت شود، آدم نسبت به حقایق، واقعیات، آباد کردن قیامت، عبادت و تعاون به خیر و تقوا حریص میشود. شاید کلمهٔ حرص بهنظر بیشتر مردم، حال بدی باشد و تا این لغت به زبان جاری میشود، فکر مردم به سراغ پول می رود که چقدر برای پول حرص میزنید! اما قرآن مجید حرص را از خُلقیات ذاتی رسول خدا(ص) معرفی کرده و می فرماید: «حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ»(سورهٔ توبه، آیهٔ 128)، پیغمبر نسبت به همهٔ شما حرص میزند که دستتان را بگیرد و نگذارد در چاه گمراهی سرنگون شوید، راه شما بهطرف دوزخ جهتدهی شود، خدا را از یاد ببرید و به این بلاها و مفسدهها دچار نشوید. گاهی هم که میدیدند مردم سست و تنبل هستند، گوش نمیدهند و ارزشی برای احکام الهیه قائل نمیشوند، چنان غصهدار میشدند که پروردگار در قرآن به او خطاب کرد: تو با این اوضاعی که از جامعه میبینی، نزدیک است جانت را بدهی؛ چه خبر است و چرا اینقدر ناراحت هستی؟!
از کار افتادن عقربههای قلب شیعه با کثرت گناه
استاد انصاریان ادامه داد: این حالت حرص پیغمبر(ص) به مردم که گمراه نشوند؛ یعنی حرص میزدند که یکنفر از دست نرود، دوزخی و حرامخور نشود، در روایاتمان هم هست. بزرگ مرد عالم شیعه، شیخ طوسی(ره)، این روایت را در کتاب باعظمت «امالی» نقل میکند. این کتاب روایات خیلی نابی دارد و بهنظر میرسد لازم اخلاقی است که هر روحانی این کتاب را یکبار از اول تا آخر ببیند و یادداشتبرداری کند. اینها ثروت و ارث اهلبیت(ع) از پروردگار است و حرفهای این کتابهاست که ماه رمضان، محرّم و صفر شیعه را زنده نگه میدارد. شیعیانی که قلبشان مرده است، همین روایات قلبشان را زنده میکند؛ چون قلب با کثرت گناه میمیرد و از کار میافتد، تمام جهتگیریهای آن را بهطرف حقایق عالم از دست میدهد و عقربهاش دیگر کار نمیکند. عقربهای که باید قبلهٔ اصلی را نشان دهد که پروردگار است، عقربهای که باید نبوت انبیا و ولایت اهلبیت(ع) را نشان بدهد، از کار میافتد و آنوقت زندگیشان بر مبنای بیخدایی، بیپیغمبری و بدون امام سرپا میشود. خود این زندگی اتاقی میشود که همه نوع فسادی از درِ این اتاق وارد میشود و میکُشد.
قلب انسان در پرتو شنیدن موعظه و عمل به آن احیا می شود
مفسر و پژوهشگر علوم قرآنی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه قلب انسان در پرتو شنیدن موعظه و عمل به آن احیا می شود، گفت: وجود مبارک امیرالمؤمنین(ع) سفارشی به حضرت مجتبی(ع) دارند و امر میکنند: «احی قلبک بالموعظه» این دل مرده را با موعظه زنده کن. موعظه دم مسیحایی و یک حقیقت الهیه است. قرآن مجید میفرماید: «قَدْ جَاءَتْکُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ»(سورهٔ یونس، آیهٔ 57). ببینید که پروردگار می فرماید: قرآن موعظه است؛ یا در آیهٔ دیگر دارد: «اُدْعُ إِلیٰ سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَ اَلْمَوْعِظَةِ اَلْحَسَنَةِ وَ جٰادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»(سورهٔ نحل، آیهٔ 125).
دو گروه موعظه پذیر در جامعه
مبلغ بین الملل با استناد به قرآن بیان کرد که جامعه به لحاظ موعظه پذیری به دو گروه تقسیم شده و خاطرنشان کرد: گروه اول کسانی هستند که موعظهٔ عالمانه میخواهند: «اُدْعُ إِلیٰ سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ» یعنی آدمهای بیسواد و کمظرفیتی نیستند، ولی به موعظهٔ حکیمانه نیازمند هستند. شیخ انصاری(اعلیالله مقامهالشریف) چهارشنبهها بعد از درسشان، هنوز از منبر یا صندلی پایین نیامده بودند که به اصحاب درس روی میکردند و سؤال میکردند حاجشیخ جعفر شوشتری کجا به منبر میرود؟ ما از شنبه تا چهارشنبه موعظه نشنیدهایم، تیرگی برایمان آمده و گرد و غبار روی جانمان نشسته است.
موعظه با تلخی و بی مهری مثمرثمر نخواهد بود
وی افزود: گروه دوم کسانی هستند که باید با حکمت -یعنی با دلیل، استدلال، علم و حکمت- موعظه بشوند و گوش هم میدهند، البته اگر انصاف داشته باشند! حضرت حق میفرماید: «وَ اَلْمَوْعِظَةِ اَلْحَسَنَةِ» موعظهٔ نیکو، یعنی با داد و بیداد، تلخی، بیمهری، دعوا، چماق بلند کردن و مشت زدن در سر آدم غافل نمی توان موعظه را پیش بُرد بلکه «وَ اَلْمَوْعِظَةِ اَلْحَسَنَةِ». خود محبت آثاری دارد؛ خود محبت متکبر را متواضع میکند و فراری را برمیگرداند. انبیا حتی اسم موعظه را نبردند و به امتها گفتند: ما آدمهای خیرخواهی هستیم و خیر شما را میخواهیم؛ ما میخواهیم شرّی گریبان شما را نگیرد و در اقتصادتان، خانوادهتان و اجتماعتان به شما خیر برسد. رسول خدا(ص) نیز در اوایل بعثت در مکه، عدهای را به جلسهای دعوت کردند و هدف نبوت و رسالت خودشان را در یک جمله بیان کردند: «انی قد جئتکم بخیر الدنیا و الآخرة» من خیر دنیا و آخرت را برایتان آوردهام.
تفاوت انبیا و ائمه(ع) با سایر مردم
استاد انصاریان به تفاوت انبیا و ائمه با سایر مردم اشاره و تصریح کرد: انبیا و ائمه در بسیاری از مسایل و موارد با مردم فرق داشتند؛ مردم مأموم و آنها نبی و امام آفریده شدهاند و این فرق تا قیامت هست و هیچکسی نمیتواند به پای یک پیغمبر یا امام برسد. امام از جانب همه وکالت میکند: «امات قلبی عظیم جنایتی» خدایا! گناهان بزرگ قلب من را میرانده، تو این قلب را با موعظه زنده کن؛ با موعظه، البته به شرطی که صاحب آن قلب موعظه را گوش بدهد قلب زنده می شود. حال اگر آدم از کنار عالمان ربانی، مجالس الهی و موعظه دور شود، بهشدت مورد گلایهٔ امام عصر(عج) قرار می گیرد.
محوریت ولایت امام عصر(عج)، ناجی شیعه در برابر دشمنان است
وی با بیان اینکه محوریت ولایت امام عصر(عج)، ناجی شیعه در برابر دشمنان است، گفت: اینهمه روایت دربارهٔ امام عصر(عج) و انتظار فرج وجود دارد برای اینکه شیعه را محافظت کند تا دچار کافران، فاسقان، فاجران، غربیان، تبهکاران، مفسدان، استعمارگران و استثمارگران نشود. ای کاش همه مردم اهداف این روایات مربوط به امام عصر(عج) را که بخشی هم غیر از دعای ندبه برای امام باقر(ع) است، آیاتی که به ایشان تأویل شده و دعاها را متوجه میشدند. کار به این گستردگی باید اهداف مهمی داشته باشد!