مشکلات سفر به عتبات برای عاشقان حسینی/ افزایش کاروان‌های آزادبر با بالا رفتن هزینه‌ها

دلسردی مردم از سازمان حج و زیارت 

به طوری که علاوه بر افزایش اعزام کاروان‌های آزاد و تبلیغات آن‌ها برای سفر به عتبات با قیمت پایین‌تر، بسیاری از مردم از سازمان حج و زیارت به عنوان متولی اصلی اعزام زائران به عتبات دلسرد شدند و چندان اطمینانی به آن‌ها نمی‌کنند، چرا که این سازمان را مقصر در بالا بودن هزینه‌های سفر به عتبات می‌دانند.

محمد نوری یکی از زائران عتبات که هر سال به این سفر معنوی مشرف می‌شود، می‌گوید: سازمان حج و زیارت هیچ تلاشی برای پایین آوردن هزینه‌های سفر به عتبات نمی‌کند، حتی زمانی که هزینه‌ها بالا می‌رود همواره درصدد کاهش کیفیت است. علاوه بر این بالا بودن هزینه بلیت هواپیما نیز قابل تأمل است، چرا باید هزینه سفر به یک شهر با مسافت بیشتر از پرواز به نجف ارزان‌تر باشد و پروازهای سفر به عتبات در ماه‌ها اخیر تا این اندازه بالا رود، تا جایی که حتی در زمان‌های غیر پیک هم قیمت‌ها پایین نیاید. تمامی این امور نشان‌دهنده عدم نظارت کافی بر ایرلاین‌ها و بلیت‌ها نیز است.

نگاه سازمان حج و زیارت به سفر عتبات سوددهی نیست

این امر در حالی است که مرتضی آقایی مدیر کل عتبات سازمان حج و زیارت با اشاره به پایین آوردن هزینه‌های جانبی سفر به عتبات، معتقد است که علت اصلی افزایش قیمت‌ها پایین آمدن ارزش پول ملی و بالا رفتن هزینه‌های بلیت هواپیما است، چرا که سازمان حج و زیارت به این سفر معنوی به عنوان سوددهی نگاه نمی‌کند و در تلاش است تا سفر به عتبات را برای تمامی اقشار جامعه فراهم سازد.

البته در ماه‌های ابتدایی سال جاری نیز که هزینه‌های سفر به عتبات حداکثر تا ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان بود، سازمان حج و زیارت با برپایی سفرهای ارزان‌قیمت سعی داشت تا عاشقان حسینی را از سفر به کربلا و عتبات بی‌بهره نکند.

لزوم تخصیص ارز مسافرتی به زائران حسینی

به همین دلیل هم اعزام‌های ارزان‌قیمت به صورت زمینی زیر یک میلیون تومان را پیش‌بینی کرد و برخی از زائران توانستند به این سفر با کاروان‌های ارزان‌قیمت همراه شوند. در این سفرها به زائران وام‌هایی با سود ۲ درصد اعطا می‌شد و زائران نیز مشکلی در پرداخت آن نداشتند، اما اکنون با توجه به اینکه هزینه سفر زمینی به عتبات هم مبلغ قابل توجهی افزایش یافته، چنین اعزام‌هایی هنوز از سوی مسؤولان سازمان حج و زیارت امکان‌پذیر نشده است.

سیدعلی حسینی یکی از مخاطبان خبرگزاری فارس نیز با ارائه پیشنهادی به مسؤولان سازمان حج و زیارت، تخصیص ۱۰۰ دلار به عنوان ارز مسافرتی به زائران حسینی را یکی از راهکارهای سهولت تشرف زائران حسینی به عتبات عنوان کرده و معتقد است که اگر هزینه ویزا را با ارز دولتی برای کسانی که قصد زیارت دارند در نظر بگیرند، خیل عظیم جمعیت مشتاق ابا عبدالله (ع) و ائمه اطهار (ع) به سوی این سفر معنوی و پربار روانه خواهند شد. 

اختصاص ارز مسافرتی به زائران حسینی شاید بتواند تا حدی مشکل تأمین هزینه سفر به عتبات را برای برخی از زائران مرتفع کند، اما مسأله این است که در این زمینه دولت و بانک مرکزی باید تصمیمی اخذ کرده و برای سفرهای زیارتی نیز ارز مسافرتی پیش‌بینی کنند که هم‌اکنون در بدنه دولت تصمیم و اراده‌ای برای این امر وجود ندارد.

تا جایی که حتی برای سفرهای سیاحتی به کشورهای مختلف مثل ترکیه و ترکمنستان و ... ارز مسافرتی به مسافران اختصاص می‌یابد، اما زائران سفرهای زیارتی از دریافت این ارز بی‌بهره هستند که البته دلیل اصلی آن‌ها همراهی زائران با کاروان‌ها و تأمین هزینه‌ها در کاروان است. در حالی که به نظر می‌رسد بهتر است، در زمینه تخصیص ارز مسافرتی به زائران عتبات و سفرهای زیارتی تجدید نظر کرده و مبلغی را برای زائران به عنوان ارز مسافرتی پیش‌بینی شود تا آن‌ها بتوانند بخشی از هزینه‌های خود را به این صورت تأمین کنند.

در کنار این امور، یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که در زمینه افزایش هزینه‌های سفر به عتبات به وجود آمده، تبلیغات افراد سودجو برای اعزام زائران به عتبات با کاروان‌های آزادبر است. این کاروان‌ها که عمدتا به صورت زمینی به عتبات سفر می‌کنند به دلیل عدم ساماندهی و مجوز برای اعزام زائران، با خطراتی همراه هستند. به طور مثال، با توجه به وضعیت مسیر به ویژه در زمان بارندگی و لغزندگی جاده‌ها امکان تصادف بیشتر می‌شود و جان زائران ممکن است به خطر بیفتند. 

علاوه بر این، برخی از این کاروان‌های آزادبر با بیمه نکردن زائران، هزینه‌های سفر را پایین می‌آورند و همین امر نیز موجب مشکلاتی برای زائران می‌شود. همچنین هتل‌های محل اقامت و غذاهایی که به زائران می‌دهند، بدون نظارت است و از بهداشت لازم برخوردار نیستند که در صورت وجود مشکل برای زائران، سازمان حج و زیارت در این رابطه نمی‌تواند پاسخگوی زائران باشد، چرا که هیچ مسؤولتی در قبال چنین کاروان‌هایی ندارد.

اما متأسفانه در هفته‌های اخیر با وجود اینکه به نظر می‌رسید افزایش هزینه‌های سفر به عتبات موجب کاهش اعزام‌های غیرمجاز و کاروان‌های آزادبر شود، اما بسیاری از این کاروان‌ها همچنان با تبلیغات گسترده سعی در جذب زائران برای سفر به عتبات می‌کنند.

سازمان حج و زیارت به عنوان متولی اعزام‌های زائران حسینی به عتبات، با توجه به مشکلات تأمین هزینه‌های سفر و جلوگیری از اعزام‌های غیرمجاز به عتبات بهتر است تدابیری بیندیشد تا ضمن کاهش هزینه‌ها و اقساطی کردن پرداخت آن، برنامه‌ای بلند مدت برای افزایش اعزام‌ها و کاهش قیمت‌ها داشته باشد تا تمامی افراد با هر درآمد و هزینه‌ای بتوانند به این سفر معنوی مشرف شوند.