مدرک‌گرایی آفت مداحی/ 100 کنگره شعر بدون خروجی مناسب در یک‌سال

عقیق: حاج جواد حیدری، مدیرعامل مجمع شاعران اهل بیت(ع) درباره برنامه‌های این مجمع در سال جاری گفت: یکسری کارهای روتین در مجمع شاعران اهل بیت(ع) انجام می‌دهیم، مانند نقد کتاب که برای نخستین بار نقد کتاب اشعار آئینی را در این مجمع برگزار کردیم و حدود 10 جلد از این کتاب‌ها را با حضور اساتید نقد کردیم. اردوی منطقه ای شعرای جوان چهار استان خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوی و سمنان را در مشهد اجرا کردیم، دو کنگره جامه دران که ویژه نوحه در ایام فاطمیه و محرم برگزار کردیم و در این راستا اردوی آموزشی نیز برگزار شد. اختتامیه «جامه دران» فاطمی با همکاری شهرداری منطقه 5 تهران و اختتامیه سومین «جامه‌دران» نیز با کمک مؤسسه «بی‌پلاک» در منطقه 18 تهران برگزار شد. پنجمین کنگره شعر فاطمی «18 سال نوری» را داشتیم، بررسی دوره‌های شعر فاطمی توسط امیری اسفندقه، بررسی شعر مناجات در شعر فارسی، کلاس‌های مضمون‌یابی در ادعیه و مناجات و مقتل با حضور شعرای جوان، واژه‌های شکسته و آهنگ اشک از برنامه‌های دیگری است که در سال جاری از سوی مجمع شاعران اهل بیت(ع) برگزار شد.

وی با اشاره به اینکه بیشتر برنامه‌های این مجمع در حوزه آموزش، آسیب‌شناسی و نقد بوده است، عنوان کرد: در حوزه پژوهش نیز فعالیت‌هایی را انجام دادیم که تدوین درسنامه شعر برای شعرای دانش‌آموز، درسنامه شعر آئینی در دست انجام  است؛ چرا که اغلب کتاب‌هایی که در رابطه با شعر وجود دارد که صرفاً مربوط به شعر فارسی است و مخصوص شعر آئینی، خط قرمزهای آن، حدود و صغور آنها وجود ندارد که در همین راستا کتاب درسنامه شعر آئینی تألیف و تدوین می‌شود.

حیدری در ادامه به چالش‌های حوزه شعر آئینی اشاره کرد و گفت: با جستجوی معمولی و نه حرفه ای در اینترنت متوجه شدیم که در سال 1394، حدود 100 کنگره شعر ملی با موضوعات مختلف برگزار شده است و وقتی خروجی این کنگره‌ها را رصد کردیم، غیر از شعرخوانی و اهدای جوایز و ... خروجی دیگری نداشته است و یا کنگره شعر مقاومت از سوی معاونت فرهنگی منطقه آزاد برگزار شده که  هیچ ارتباطی به آنها نداشته و عنوان هم شده که حدود 800 میلیون هزینه کرده‌اند، برای آموزش و پژوهش در این عرصه کاری انجام نمی‌شود و متأسفانه همه آسیب شناس هستند و کسی نمی‌آید در این عرصه سرمایه‌گذاری کند و ما به همه مراکز فرهنگی، مسئولان نهاد و سازمان‌ها مراجعه کردیم اما همکاری خوبی را در این زمینه شاهد نبودیم.

 وی افزود: ما دو مشکل اساسی در رابطه با موضوع شعر آئینی داریم که یکی مربوط به تأمین هزینه‌ها است و دیگری مکان مستقر و مناسب، برای اینکه نکته ای که مقام معظم رهبری در رابطه با پاتوق سازی فرمودند که شعرا دور هم جمع شوند و در دیدار سال 90 آقا جان قدسی مشهدی را مثال زدند که وقتی محیطش تغییر یافت از یک شاعر مذهبی دینی به شاعری تبدیل شد که اراجیف می‌گفت؛ از این رو محیطی که شاعران باید در آن رشد کنند اهمیت ویژه ای دارد و آموزش‌هایی که برگزار کردیم  به ویژه در شهرستان‌ها، بسیار مؤثر بوده است، اما کسی دلسوزی نمی‌کند و حضرت آقا نیز در جلسه شعر نیمه رمضان سال گذشته نیز فرمودند که از ارشاد و سازمان‌ها و نهادهای دیگر آبی گرم نمی‌شود و اینها نباید کار عملیاتی انجام دهند، بلکه باید کار ستادی انجام دهند و حمایت کنند؛ از این رو ما کاری را در مجمع شاعران اهل بیت(ع) متوقف نکردیم، اما سرعتمان می‌تواند بیش از این باشد.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه طی دو سال اخیر مقام معظم رهبری بر کارهای علمی در حوزه مداحی و گفتمان‌سازی تأکید کردند، مجمع شاعران اهل بیت(ع) در این زمینه چه اقدامی انجام داده است، بیان کرد: مهمترین کاری که برای انجام آن تلاش می‌کنیم، تولید اشعار فاخر آئینی است، ما مثلاً جلسات مضمون‌یابی، فرم، محتوا و ... را برگزار می‌کنیم. شعرایی که آئینی سرا هستند، اغلب براساس منویات رهبری اقدام به سرودن شعرهای خود می‌کنند و ما نیز در برنامه‌های خود تلاش می‌کنیم، بر همین اساس برنامه‌ریزی می‌کنیم، اما متأسفانه در کشورمان، کمترین اهمیت به منویات رهبری به ویژه در حوزه شعر داده می‌شود و کسی از مسئولان را نمی‌توانید بیابید که همانند مقام معظم رهبری به شعر تا این اندازه وقت بگذارد، آن هم شعر آئینی که بیشترین مخاطب را دارد.

حیدری ادامه داد: در بحث علمی شدن، کتاب‌های بسیاری در این حوزه چاپ کردیم و این کتاب‌ها در رشته‌هایی چاپ شده که برای اولین بار بوده، نظیر بهداشت، طب حنجره در طب سنتی، روانشناسی در ستایشگری، جامعه‌شناسی در فرهنگ سازی هیئات مذهبی و ... ورود خوبی داشتیم و بیشتر این کارها در مؤسسه قدیم الاحسان دنبال می‌شود.

در ادامه درباره اضافه شدن رشته ستایشگری در دفترچه کنکور امسال دانشگاه جامع علمی و کاربردی گفت: با وجود اینکه تز تأسیس دانشکده مداحی را از هفت، هشت سال پیش تیم مؤسسه قدیم الاحسان عنوان کردند، اما زمانی که متوجه شدیم این دانشکده در حال تأسیس است ورود نکردیم؛ چرا که تولید محتوایی در این زمینه انجام نشده است و در حال حاضر نیز جاهایی که این دانشکده تأسیس می‌شود، از کتاب‌های ما استفاده می کنند، این کار خوب است اما باید نواقص و آفاتش شناسایی شود تا فراگیر نشود، چرا که اگر مداحی به عنوان شغل مطرح شود و به مدرک‌گرایی بیفتد اخلاصی که در مداحی وجود دارد، از بین خواهد رفت. وگرنه از لحاظ علمی اشکالی ندارد و پایان‌نامه‌های خوبی در این زمینه نوشته شده و جای کار بسیاری در حوزه شعر آئینی و مداحی وجود دارد که باید احصا و شناسایی شود.

مدیرعامل مجمع شاعران اهل بیت(ع) به برنامه‌های مهم سال آینده اشاره کرد و گفت: مهمترین برنامه‌هایی که در سال آینده تدوین شده، می‌توان به اردوی آموزشی کنگره سراسری شعر بانوان آئینی، هفتمین و هشتمین اردوی آموزشی منطقه‌ای، اردوی نخبگان، همکاری و ارتباط با حلقه‌های تشرف که مربوط به آستان قدس رضوی است، همکاری با آستان قدس رضوی در راستای راه‌اندازی رواق دعبل که قرار است هفته‌ای یک شب یک رواق خاص، ویژه شعرخوانی شعرای اهل بیت(ع) باشد، برگزاری چهارمین «جامه‌دران»، ششمین کنگره هجده سال نوری، اولین دوره کنگره شعر انتظار با همکاری بنیاد مهدویت و کلاس‌های نقد شعر اشاره کرد.

منبع: دعبل