مردم در برابر مشکلات و مصائب چگونه رفتار می کنند؟

آيه:                 

الَّذِينَ إِذَا أَصَبَتْهُمْ مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّآ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ‏

ترجمه:            

(صابران) كسانى هستند كه هرگاه مصیبتى به آنها رسد، مى‏گویند: ما از آنِ خدا هستیم و به سوى او باز مى‏گردیم.

* نکته ها                     

صابران، به جاى خود باختگى و پناهندگى به دیگران، تنها به خدا پناه مى‏برند؛ زیرا از دید آنها، تمام جهان كلاس درس و میدان آزمایش است كه باید در آن رشد كنیم.

دنیا جاى ماندن نیست، خوابگاه و عشرتكده نیست و شداید و سختى‏ هاى آن نیز نشانه‏ى بى‏مهرى خداوند نیست. ناگوارى‏ها براى آن است كه زیر پاى ما داغ شود تا تندتر و سریعتر حركت كنیم، بنابراین در تلخى‏ها نیز شیرینى است. زیرا شكوفا شدن استعدادها وكامیابى از پاداش‏هاى الهى را بدنبال دارد.

مصیبت‏ هایى كه از طرف اوست، تصرف مالك حقیقى و خداوند در مملوك خود است. اگر انسان بداند كه خداوند حكیم و رحیم است و او نیز بنده‏اى بوده كه قبلاً هیچ نبوده؛ «لم یك شیئاً» [مریم، 67] و حتّى بعد از مراحلى هم چیز قابل ذكرى نبوده است؛ «لم یكن شیئاً مذكورا» [انسان، 1] خواهد پذیرفت كه من باید در اختیار او باشم. او مرا از جماد به نبات، و از نبات به حیوان و از مرتبه‏ى حیوانیّت به انسانیّت سوق داده و این حوادث را براى رشد و ارتقاى من قرار داده است. همانگونه كه ما دانه‏ى گندم را زیر فشار، آرد مى‏كنیم و بعد نیز در آتش تنور، تبدیل به نان مى‏كنیم تا مراحل وجودى او را بالا بریم.

شعار صابران «انّا لِلّه و انّا الیه راجعون» است. در حدیث مى‏خوانیم: هرگاه با مصیبتى مواجه شدید، جمله‏ى «انّا لِلّه و انّا الیه راجعون» را بگویید. [درّالمنثور، ج‏1، ص‏377]

گفتن «انّا لِلّه» و یاد خدا به هنگام ناگوارى‏ها، آثار فراوان دارد:

الف: انسان را از كلام كفر آمیز و شكایت باز مى‏دارد.

ب: موجب تسلیت و دلدارى و تلقین به انسان است.

ج: مانع وسوسه‏ هاى شیطانى است.

د: اظهار عقاید حقّ است.

ه : براى دیگران درس و الگو شدن است.

مردم در برابر مشكلات و مصایب چند دسته‏اند:

الف: گروهى جیغ و داد مى‏كنند. «اذا مسّه الشّر جزوعاً» [معارج، 20]

ب: گروهى بردبار و صبور هستند. «و بشّر الصابرین»

ج: گروهى علاوه بر صبر، شكرگزارند. «اللّهم لك الحَمد حَمد الشّاكرین لَك على مُصابهم» [فقره آخر زیارت عاشورا]

این برخوردها، نشانه ‏ى معرفت هر كس نسبت به فلسفه‏ ى مصایب و سختى‏هاست. همانگونه كه كودك، از خوردن پیاز تند، بى‏تابى مى‏ كند و نوجوان تحمّل مى‏ كند، ولى بزرگسال پول مى‏دهد تا پیاز خریده و بخورد.

* پيام ها                      

1- ریشه‏ ى صبر، ایمان به خداوند، معاد و امید به دریافت پاداش است. «الصّابرین الّذین ... قالوا انّا للّه و انّا الیه راجعون»