۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۶ : ۲۳
در درس تفسیر قرآن آیت‌الله ری‌شهری مطرح شد
تفاوت کفر جهلی و علمی/ چگونه راه حق را بشناسیم؟
آیت‌الله ری‌شهری با اشاره به کفر نکوهیده در قرآن مجید و تفاوت کفر جهلی و علمی، گفت: «کفر جهلی» جاهلی است که جهل خود را پنهان می‌کند و «کفر علمی» یعنی عالمی که علم خود را پنهان می‌کند.
عقیق: آیت‌الله محمدی ری‌شهری در جلسه هفتگی تفسیر قرآن کریم که هر هفته یکشنبه‌ها بعد از نماز عشاء در مصلای بزرگ ری برگزار می‌شود، در تفسیر آیه ششم از سوره مبارکه بقره گفت: کفر نکوهیده در قرآن مجید در چند معنا به کار رفته که یکی از آنها کفر حجود و انکار است که این کفر نیز دو قسم است یکی، «کفر جهلی» به معنای جاهلی که جهل خود را پنهان می‌کند و دیگری «کفر علمی» یعنی عالمی که علم خود را پنهان می‌کند، از جمله موارد آن به شمار می‌روند.
وی با بیان نمونه‌ای از کفر جهلی با استناد به آیه 24 سوره مبارکه جاثیه اظهار داشت: در این آیه شریفه آمده است «گفتند که زندگی به جز همین زندگی دنیا نیست، بعضی می‌میرند و بعضی دیگر زنده می‌شوند و ما را جز روزگار نمی‌میراند، آنها هیچ علمی به این مطلب ندارند و جز این نیست که خیال بافی می‌کنند و تخمین می‌زنند» از این رو به نظر می‌رسد، این آیه شریفه درباره کلام کفاری است که بر اساس ظن و گمان منکر حقیقت می‌شوند.
رئیس دانشگاه قرآن و حدیث افزود: فردی می‌خواست با امام صادق(ع)، درباره وجود خدا بحث کند هنگامی که امام از طواف فارغ شد، او نزد امام آمد و در برابرش نشست، گروهی از شاگردان امام نیز حاضر بودند، آن‌گاه امام(ع) در آغاز فرمود: قبول داری که این زمین زیر و رو و ظاهر و باطن دارد؟ آن فرد گفت: آری قبول دارم، سپس امام(ع) فرمودند: آیا زیر زمین رفته‌ای؟ می‌دانی که در زیر زمین چه خبر است؟ و او پاسخ داد که چیزی از زیر زمین نمی‌دانم، ولی گمان می‌کنم که در زیرزمین، چیزی وجود ندارد، امام (ع) فرمودند: گمان و شک، یک‌نوع درماندگی است، آنجا که نمی‌توانی به چیزی یقین پیدا کنی. آیا به آسمان بالا رفته‌ای؟ آیا می‌دانی که در آسمان چه خبر است و چه چیزها وجود دارد؟ دوباره پاسخ شنید که خیر در این حال امام(ع) فرمودند: عجب! تو که نه به مشرق و نه به مغرب رفته‌ای، نه به داخل زمین فرو رفته‌ای و نه به آسمان بالا رفته‌ای، و نه بر صفحه آسمان‌ها عبور کرده‌ای تا بدانی در آنجا چیست، و با آن همه جهل و ناآگاهی، باز منکری که آنجا کسی وجود دارد؟ آیا شخص عاقل چیزی را که از وجود آن آگاه نیست، آن را انکار می‌کند؟ سپس امام علی (ع) توضیح دادند که تو نسبت به وجود خدا شک داری نه این که منکر او باشی، وی گفت همینطور است، در ادامه امام قدری درباره ادله خدا شناسی صحبت کرد و او ایمان آورد.
عضو مجلس خبرگان رهبری، با استناد به روایاتی از امام علی(ع) و امام صادق(ع)، گفت: در روایت آمده است که اگر بندگان، آن گاه که نمى‌دانستند درنگ مى‌کردند، کافر نمی‌شدند بلکه درنگ و تحقیق آنها موجب می‌شد که راه حق را پیدا کنند.
رئیس دانشگاه قرآن و حدیث همچنین در ادامه با استناد به آیه 14 سوره مبارکه نمل «انکار کردند آیات نهی را و حال آنکه در نفس خود یقین پیدا کردند از روى ظلم و تکبر و بلند پروازى، پس نظر کن چگونه بوده است عاقبت فساد کنندگان» گفت: در این آیه شریفه به کفر علمی اشاره شده است یعنی کسانی که به صورت قلبی علم دارند، اما در پی عناد و تکبر و نخوت یا هر انگیزه دیگر علم خود را می‌پوشانند و حقیقت درونی خویش را منکر می‌شوند.
آیت الله محمدی ری شهری همچنین با استناد به آیه 40 سوره مبارکه بقره که در آن آمده است: «و چون ایشان را از جانب خدا کتابی آمد و او را شناختند، هر چند کتابشان را هم تصدیق کرده بود و با آنکه زان پیش خواستار پیروزی بر کافران بودند به او ایمان نیاوردند که لعنت خدا بر کافران باد»، این نوع از کفر را نیز کفر علمی برشمرد و افزود: در این آیه شریفه صحنه دیگرى از لجاجتها و هوا پرستىهاى یهود را مطرح مى‌کند که آنها بر اساس بشارتهای کتب آسمانی علم به ظهور پیامبر(ص)، داشتند ولى بعد از ظهور پیامبر اسلام، با آنکه نشانههاى وى را موافق با آنچه در تورات بود یافتند، کفر ورزیدند.
جلسات تفسیر قرآن آیت الله محمدی ری شهری هر هفته یکشنبه شب‌ها بعد از اقامه نماز عشاء در مصلای بزرگ ری برگزار می‌شود.
منبع:فارس
وی با بیان نمونه‌ای از کفر جهلی با استناد به آیه 24 سوره مبارکه جاثیه اظهار داشت: در این آیه شریفه آمده است «گفتند که زندگی به جز همین زندگی دنیا نیست، بعضی می‌میرند و بعضی دیگر زنده می‌شوند و ما را جز روزگار نمی‌میراند، آنها هیچ علمی به این مطلب ندارند و جز این نیست که خیال بافی می‌کنند و تخمین می‌زنند» از این رو به نظر می‌رسد، این آیه شریفه درباره کلام کفاری است که بر اساس ظن و گمان منکر حقیقت می‌شوند.
رئیس دانشگاه قرآن و حدیث افزود: فردی می‌خواست با امام صادق(ع)، درباره وجود خدا بحث کند هنگامی که امام از طواف فارغ شد، او نزد امام آمد و در برابرش نشست، گروهی از شاگردان امام نیز حاضر بودند، آن‌گاه امام(ع) در آغاز فرمود: قبول داری که این زمین زیر و رو و ظاهر و باطن دارد؟ آن فرد گفت: آری قبول دارم، سپس امام(ع) فرمودند: آیا زیر زمین رفته‌ای؟ می‌دانی که در زیر زمین چه خبر است؟ و او پاسخ داد که چیزی از زیر زمین نمی‌دانم، ولی گمان می‌کنم که در زیرزمین، چیزی وجود ندارد، امام (ع) فرمودند: گمان و شک، یک‌نوع درماندگی است، آنجا که نمی‌توانی به چیزی یقین پیدا کنی. آیا به آسمان بالا رفته‌ای؟ آیا می‌دانی که در آسمان چه خبر است و چه چیزها وجود دارد؟ دوباره پاسخ شنید که خیر در این حال امام(ع) فرمودند: عجب! تو که نه به مشرق و نه به مغرب رفته‌ای، نه به داخل زمین فرو رفته‌ای و نه به آسمان بالا رفته‌ای، و نه بر صفحه آسمان‌ها عبور کرده‌ای تا بدانی در آنجا چیست، و با آن همه جهل و ناآگاهی، باز منکری که آنجا کسی وجود دارد؟ آیا شخص عاقل چیزی را که از وجود آن آگاه نیست، آن را انکار می‌کند؟ سپس امام علی (ع) توضیح دادند که تو نسبت به وجود خدا شک داری نه این که منکر او باشی، وی گفت همینطور است، در ادامه امام قدری درباره ادله خدا شناسی صحبت کرد و او ایمان آورد.
عضو مجلس خبرگان رهبری، با استناد به روایاتی از امام علی(ع) و امام صادق(ع)، گفت: در روایت آمده است که اگر بندگان، آن گاه که نمى‌دانستند درنگ مى‌کردند، کافر نمی‌شدند بلکه درنگ و تحقیق آنها موجب می‌شد که راه حق را پیدا کنند.
رئیس دانشگاه قرآن و حدیث همچنین در ادامه با استناد به آیه 14 سوره مبارکه نمل «انکار کردند آیات نهی را و حال آنکه در نفس خود یقین پیدا کردند از روى ظلم و تکبر و بلند پروازى، پس نظر کن چگونه بوده است عاقبت فساد کنندگان» گفت: در این آیه شریفه به کفر علمی اشاره شده است یعنی کسانی که به صورت قلبی علم دارند، اما در پی عناد و تکبر و نخوت یا هر انگیزه دیگر علم خود را می‌پوشانند و حقیقت درونی خویش را منکر می‌شوند.
آیت الله محمدی ری شهری همچنین با استناد به آیه 40 سوره مبارکه بقره که در آن آمده است: «و چون ایشان را از جانب خدا کتابی آمد و او را شناختند، هر چند کتابشان را هم تصدیق کرده بود و با آنکه زان پیش خواستار پیروزی بر کافران بودند به او ایمان نیاوردند که لعنت خدا بر کافران باد»، این نوع از کفر را نیز کفر علمی برشمرد و افزود: در این آیه شریفه صحنه دیگرى از لجاجتها و هوا پرستىهاى یهود را مطرح مى‌کند که آنها بر اساس بشارتهای کتب آسمانی علم به ظهور پیامبر(ص)، داشتند ولى بعد از ظهور پیامبر اسلام، با آنکه نشانههاى وى را موافق با آنچه در تورات بود یافتند، کفر ورزیدند.
جلسات تفسیر قرآن آیت الله محمدی ری شهری هر هفته یکشنبه شب‌ها بعد از اقامه نماز عشاء در مصلای بزرگ ری برگزار می‌شود.
منبع:فارس
گزارش خطا
