۰۹ دی ۱۴۰۳ ۲۸ جمادی الثانی ۱۴۴۶ - ۵۳ : ۰۲
یادداشت/ سیدیحیی یثربی
آیا مؤمنان در جهنم مسخره می‌‌شوند؟
روشن است که منظور از مسخره کردن در زندگی دنیا است، نه در جهنم. یعنی اینکه ما مسلمانان را در دنیا مسخره کرده و منحرف میشمردیم، پس چرا آنها در دوزخ نیستند؟
عقیق:سیدیحیی یثربی(عضو هیأت علمی گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی): بارها شده است که در قرآن کریم، دنباله مطلب یک آیه در آیه بعدی آمده است و گاهی متمم آیه پیشین، در اول آیه بعدی قرار می‌گیرد. مانند متمم آیه 219 سوره بقره که در آغاز آیه 220 قرار دارد. با توجه به این نکته، می‌خواهم به یکی دیگر از اشتباهات رایج مترجمان اشاره کنم. اکثر مترجمان متوجه نشده‌اند که متمم آیه 62 سوره «ص» در اول آیه بعدی قرار دارد و همین باعث شده است ترجمه نادرستی بکنند.
جریان از این قرار است که کافران در دوزخ به اطراف خود نگاه می‌کنند و مؤمنان را در آنجا نمی‌بینند و تعجب می‌کنند که چرا کسانی که ما بدکارشان میشمردیم و مسخره‌شان می‌کردیم، اینجا نیستند! یا مگر چشم ما خطا می‌کند؟ یعنی در اینجا هستند و ما آنان را تشخیص نمی‌دهیم و نمی‌شناسیم.
روشن است که منظور از مسخره کردن در زندگی دنیا است، نه در جهنم. یعنی اینکه ما مسلمانان را در دنیا مسخره کرده و منحرف میشمردیم، پس چرا آنها در دوزخ نیستند؟
از آنجا که جمله مسخره‌شان می‌کردیم، در آیه بعدی آمده است، مترجمان آن را به مسخره کردن در جهنم معنی کرده‌اند! در صورتی که هیچ‌گاه کافران، مؤمنان را در جهنم مسخره نمی‌کنند، زیرا مؤمنان در جهنم نیستند تا آنان مسخره‌شان کنند. طبق معمول ابتدا ترجمه خود از این آیه را می‌آورم و در ادامه به برخی ترجمه‌های نادرست این آیات اشاره می‌کنم تا خوانندگان به خوبی متوجه این اشکال شوند:
سوره «ص»، آیات 62 و 63:
وَ قَالُواْ مَا لَنَا لَا نَرَى رِجَالًا کُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ الْأَشْرَارِ(62)
أَتخَّذْنَاهُمْ سِخْرِیًّا أَمْ زَاغَتْ عَنهْمُ الْأَبْصَار (63)
-یثربی:
و نیز می‌گویند چرا کسانی در اینجا نیستند که ما آنان را بدکار میشمردیم(62) و مسخره‌شان می‌کردیم؟! یا اینکه چشم ما آنان را درست نمی‌بیند؟! (63)
-مکارم:
آنها مىگویند: «چرا مردانى را که ما از اشرار مىشمردیم (در اینجا، در آتش دوزخ) نمى‌بینیم؟!(62) آیا ما آنان را به مسخره گرفتیم یا (به اندازهاى حقیرند که) چشم‌ها آنها را نمىبیند؟! (63)
بدیهی است که جمله ما آنان را به مسخره گرفتیم، در اینجا معنی ندارد، زیرا وقتی که مؤمنان را در آنجا نمی‌بینند، مسخره کردن چه معنی دارد؟!
-فولادوند:
و مىگویند: ما را چه شده است که مردانى را که ما آنان را از [زمره] اشرار مىشمردیم نمى‌بینیم؟(62) آیا آنان را [در دنیا] به ریشخند مىگرفتیم یا چشم‌ها[ى ما] بر آنها نمىافتد؟ (63)
این ترجمه کاملاً گیج شده است و مشخص نیست می‌خواهد چه چیزی بگوید!
-رضایی:
و گویند: «ما را چه شده در حالى که مردانى را که همواره آنان را از اشرار مىشمردیم، (در آتش) نمى‌بینیم؟!(62) آیا آنان را به ریشخند گرفتهایم یا چشمان از آنان منحرف شده است؟!»(63)
-الهی‌قمشه‌ای:
و (اهل دوزخ با یکدیگر) گویند: چه شده که ما مردانى (مؤمن) را که از سفله و اشرار مىشمردیم نمى‌بینیم؟(62) آیا (چون) ما آنها را (در دنیا) مسخره و استهزاء مىکردیم (اینک به دوزخ در نیامدهاند)؟ یا (آنها اهل دوزخ هستند و) چشمان ما بر آنها نمىافتد؟(63)
مگر به جهنم نیامدن در اختیار خود انسان است که چون عده‌ای مسخره‌اش کرده‌اند، او هم به جهنم نرود!
-مجتبوی:
و گویند: چیست ما را که مردانى که آنان را از بدان مىشمردیم نمى‌بینیم؟(62) آیا به مسخره گرفتیمشان [و به دوزخ درنیامدهاند]، یا دیدگان [ما] از ایشان بگردیده است- یعنى در دوزخ‌اند و ما ایشان را نمى‌بینیم.(63)
-استاد ولی:
و می‌گویند: ما را چیست که مردانی را که از اشرار میشمردیم (در این جا) نمی‌بینیم؟(62) آیا (دوزخی نبودند و ما) آنان را به مسخره گرفتیم، یا (در دوزخند و ) دیدگان ما از آنها بگردیده است؟(63)
انصاف باید داد، آیا مردم حق ندارند که این ترجمه‌ها را نفهمند و با آنها انس نگیرند؟
منبع:فارس
جریان از این قرار است که کافران در دوزخ به اطراف خود نگاه می‌کنند و مؤمنان را در آنجا نمی‌بینند و تعجب می‌کنند که چرا کسانی که ما بدکارشان میشمردیم و مسخره‌شان می‌کردیم، اینجا نیستند! یا مگر چشم ما خطا می‌کند؟ یعنی در اینجا هستند و ما آنان را تشخیص نمی‌دهیم و نمی‌شناسیم.
روشن است که منظور از مسخره کردن در زندگی دنیا است، نه در جهنم. یعنی اینکه ما مسلمانان را در دنیا مسخره کرده و منحرف میشمردیم، پس چرا آنها در دوزخ نیستند؟
از آنجا که جمله مسخره‌شان می‌کردیم، در آیه بعدی آمده است، مترجمان آن را به مسخره کردن در جهنم معنی کرده‌اند! در صورتی که هیچ‌گاه کافران، مؤمنان را در جهنم مسخره نمی‌کنند، زیرا مؤمنان در جهنم نیستند تا آنان مسخره‌شان کنند. طبق معمول ابتدا ترجمه خود از این آیه را می‌آورم و در ادامه به برخی ترجمه‌های نادرست این آیات اشاره می‌کنم تا خوانندگان به خوبی متوجه این اشکال شوند:
سوره «ص»، آیات 62 و 63:
وَ قَالُواْ مَا لَنَا لَا نَرَى رِجَالًا کُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ الْأَشْرَارِ(62)
أَتخَّذْنَاهُمْ سِخْرِیًّا أَمْ زَاغَتْ عَنهْمُ الْأَبْصَار (63)
-یثربی:
و نیز می‌گویند چرا کسانی در اینجا نیستند که ما آنان را بدکار میشمردیم(62) و مسخره‌شان می‌کردیم؟! یا اینکه چشم ما آنان را درست نمی‌بیند؟! (63)
-مکارم:
آنها مىگویند: «چرا مردانى را که ما از اشرار مىشمردیم (در اینجا، در آتش دوزخ) نمى‌بینیم؟!(62) آیا ما آنان را به مسخره گرفتیم یا (به اندازهاى حقیرند که) چشم‌ها آنها را نمىبیند؟! (63)
بدیهی است که جمله ما آنان را به مسخره گرفتیم، در اینجا معنی ندارد، زیرا وقتی که مؤمنان را در آنجا نمی‌بینند، مسخره کردن چه معنی دارد؟!
-فولادوند:
و مىگویند: ما را چه شده است که مردانى را که ما آنان را از [زمره] اشرار مىشمردیم نمى‌بینیم؟(62) آیا آنان را [در دنیا] به ریشخند مىگرفتیم یا چشم‌ها[ى ما] بر آنها نمىافتد؟ (63)
این ترجمه کاملاً گیج شده است و مشخص نیست می‌خواهد چه چیزی بگوید!
-رضایی:
و گویند: «ما را چه شده در حالى که مردانى را که همواره آنان را از اشرار مىشمردیم، (در آتش) نمى‌بینیم؟!(62) آیا آنان را به ریشخند گرفتهایم یا چشمان از آنان منحرف شده است؟!»(63)
-الهی‌قمشه‌ای:
و (اهل دوزخ با یکدیگر) گویند: چه شده که ما مردانى (مؤمن) را که از سفله و اشرار مىشمردیم نمى‌بینیم؟(62) آیا (چون) ما آنها را (در دنیا) مسخره و استهزاء مىکردیم (اینک به دوزخ در نیامدهاند)؟ یا (آنها اهل دوزخ هستند و) چشمان ما بر آنها نمىافتد؟(63)
مگر به جهنم نیامدن در اختیار خود انسان است که چون عده‌ای مسخره‌اش کرده‌اند، او هم به جهنم نرود!
-مجتبوی:
و گویند: چیست ما را که مردانى که آنان را از بدان مىشمردیم نمى‌بینیم؟(62) آیا به مسخره گرفتیمشان [و به دوزخ درنیامدهاند]، یا دیدگان [ما] از ایشان بگردیده است- یعنى در دوزخ‌اند و ما ایشان را نمى‌بینیم.(63)
-استاد ولی:
و می‌گویند: ما را چیست که مردانی را که از اشرار میشمردیم (در این جا) نمی‌بینیم؟(62) آیا (دوزخی نبودند و ما) آنان را به مسخره گرفتیم، یا (در دوزخند و ) دیدگان ما از آنها بگردیده است؟(63)
انصاف باید داد، آیا مردم حق ندارند که این ترجمه‌ها را نفهمند و با آنها انس نگیرند؟
منبع:فارس
گزارش خطا
