۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۳۶ : ۰۷
ریشه‌شناسی واژه نوروز در فرهنگ اسلامی
واژه نوروز و نیروز بارها در کلمات پیامبر و ائمه هدی آمده و به دفعات مکرر هم عید خوانده شده است.
عقیق:واژه «عيد» در اصل از فعل" عاد (عود)" "يعود" است و
براى آن معانى مختلفى گفته‌اند: از جمله «خوى گرفته»، «روز فراهم آمدن قوم»
و «هر روز كه در آن، انجمن يا تذكار فضيلت‌مند يا حادثه بزرگى باشد.»
گويند از آن رو به اين نام خوانده شده است كه هر سال شادى نوينى باز آرد (لغت‌نامه دهخدا) و در فرهنگ معين در اين باره آمده است: اصنعوالناکل يوم نيروزا (من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300، سطر 4)
4- با لفظ نيروزنا يک بار در روايت منقول است: نيروزنا کل يوم (من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300، سطر 5)
نکته قابل توجه در اين است که بيشتر اين روايات در کتاب من لايحضره الفقيه شيخ صدوق آمده که روايات اين کتاب نسبت به ساير کتب اربعه از اعتبار و ارزش بيشتري برخوردار است. به ويژه که شيخ صدوق در آن کتاب بيشتر به روايات فقهي و علمي عنايت داشته است و علاوه بر آن روايات اين با منابع حديث اهل سنت از نظر مضمون و محتوا و حتي الفاظ اشتراک چشمگيري نسبت به ساير کتابهاي حديث شيعه دارد.
منبع:باشگاه خبرنگاران
گويند از آن رو به اين نام خوانده شده است كه هر سال شادى نوينى باز آرد (لغت‌نامه دهخدا) و در فرهنگ معين در اين باره آمده است:
عيد، روز مباركى است كه در آن مردم جشن مى گيرند و شادى مى كنند و در اين روز به همديگر عيدى مى دهند. از قبيل هديه، پول و خلعت.
عيد از منظر امیرالمؤمنین (ع)
على(ع) می‌فرمایند: "هر روزى كه در آن روز، معصيت خدا نشود و گناهى انجام نگيرد، آن روز عيد خوانده می شود «كل يوم لا يعصى الله تعالى فيه فهو يوم عيد» و اين فرمايش اميرمومنان (ع) اشاره به اين موضوع دارد كه روز ترك گناه، روز پيروزى و پاكى و بازگشت به فطرت نخستين است.
واژه عيد در قرآن
واژه عيد به طور کل در قرآن فقط يك بار آمده است:
(اللهم انزل علينا مائده من السماء تكون لنا عيدا لاولنا و آخرنا و آية منك).
خدايا! نازل كن براى ما مائدهاى از آسمان كه براى اولين و آخرين از ما عيد باشد و نشانهاى از تو.
واژه نوروز به روایت کتب اربعه شیعه
همه مي دانند که کتب اربعه شيعه از نظر اعتبار و ارزش همچون صحاح سته نزد اهل سنت است و لذا روايات مندرج در کتب چهار گانه شيعه يعني: کافي شيخ کليني، من لايحضره الفقيه شيخ صدوق، تهذيب الاحکام و الاستبصار شيخ طوسي، از حيث وارد شدن در اين منابع اهميت ويژه دارند و پس از جرح و تعديل آنها مي تواند مصدر فتوا و احکام و باورها باشد . رواياتي که در سه کتاب از کتب چهار گانه حديث شيعه آمده چنين است:
1- با لفظ نوروز يک‌بار اين روايات آمده است:
- يوم ... النوروز اهدوااليه الشيء
اين روايت در تهذيب الاحکام طوسي جلد 6 ( ص 378، سطر 11 ) ثبت و ضبط شده است.
2- با لفظ النيروز چهار بار روايات زير نقل شده است:
يا اميرالمومنين اليوم النيروز ( من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، جلد 3، ص 300، سطر4 )
فاذا کان يوم المهرجان اوالنيروز... ( الکافي شيخ کليني ، ج 5، ص141، سطر 6 )
يوم المهرجان و النيروز اهدوااليه الشيء( من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300، سطر 3)
اتي علي بهديه النيروز فقال ما هذا؟( من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300، سطر 3)
3- با لفظ " نيروزا " يک بار در روايت منقول است:
عيد از منظر امیرالمؤمنین (ع)
على(ع) می‌فرمایند: "هر روزى كه در آن روز، معصيت خدا نشود و گناهى انجام نگيرد، آن روز عيد خوانده می شود «كل يوم لا يعصى الله تعالى فيه فهو يوم عيد» و اين فرمايش اميرمومنان (ع) اشاره به اين موضوع دارد كه روز ترك گناه، روز پيروزى و پاكى و بازگشت به فطرت نخستين است.
واژه عيد در قرآن
واژه عيد به طور کل در قرآن فقط يك بار آمده است:
(اللهم انزل علينا مائده من السماء تكون لنا عيدا لاولنا و آخرنا و آية منك).
خدايا! نازل كن براى ما مائدهاى از آسمان كه براى اولين و آخرين از ما عيد باشد و نشانهاى از تو.
واژه نوروز به روایت کتب اربعه شیعه
همه مي دانند که کتب اربعه شيعه از نظر اعتبار و ارزش همچون صحاح سته نزد اهل سنت است و لذا روايات مندرج در کتب چهار گانه شيعه يعني: کافي شيخ کليني، من لايحضره الفقيه شيخ صدوق، تهذيب الاحکام و الاستبصار شيخ طوسي، از حيث وارد شدن در اين منابع اهميت ويژه دارند و پس از جرح و تعديل آنها مي تواند مصدر فتوا و احکام و باورها باشد . رواياتي که در سه کتاب از کتب چهار گانه حديث شيعه آمده چنين است:
1- با لفظ نوروز يک‌بار اين روايات آمده است:
- يوم ... النوروز اهدوااليه الشيء
اين روايت در تهذيب الاحکام طوسي جلد 6 ( ص 378، سطر 11 ) ثبت و ضبط شده است.
2- با لفظ النيروز چهار بار روايات زير نقل شده است:
يا اميرالمومنين اليوم النيروز ( من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، جلد 3، ص 300، سطر4 )
فاذا کان يوم المهرجان اوالنيروز... ( الکافي شيخ کليني ، ج 5، ص141، سطر 6 )
يوم المهرجان و النيروز اهدوااليه الشيء( من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300، سطر 3)
اتي علي بهديه النيروز فقال ما هذا؟( من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300، سطر 3)
3- با لفظ " نيروزا " يک بار در روايت منقول است:
4- با لفظ نيروزنا يک بار در روايت منقول است: نيروزنا کل يوم (من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300، سطر 5)
نکته قابل توجه در اين است که بيشتر اين روايات در کتاب من لايحضره الفقيه شيخ صدوق آمده که روايات اين کتاب نسبت به ساير کتب اربعه از اعتبار و ارزش بيشتري برخوردار است. به ويژه که شيخ صدوق در آن کتاب بيشتر به روايات فقهي و علمي عنايت داشته است و علاوه بر آن روايات اين با منابع حديث اهل سنت از نظر مضمون و محتوا و حتي الفاظ اشتراک چشمگيري نسبت به ساير کتابهاي حديث شيعه دارد.
منبع:باشگاه خبرنگاران
گزارش خطا
