بیانات مقام معظم رهبری درباره احکام اعتکاف

عقیق: در این مطلب که در بخش فقه و احکام شرعی منتشر شده با اشاره به یکی از بیانات رهبر مقام معظم انقلاب(دام ظله) آمده است:«پدیده ی اعتکاف یکی از رویش های انقلابی است.

متن کامل این احکام منتشر شده در این پایگاه به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

مقام معظم رهبری (دام ظله): پدیده ی اعتکاف یکی از رویش های انقلابی است.(بیانات در خطبه های نمازجمعه-28/مرداد /1384)

1-اعتکاف به طور کلی به دو بخش تقسیم می شود: واجب و مستحب . اعتکاف واجب آن است که انجام آن با نذر یا عهد یا قسم یا شرط ضمن عقد یا اجاره و مانند آن لازم می شود . اگر اعتکاف با شرایط یاد شده نباشد، مستحب خواهد بود
.
2-اعتکاف، همانند سایر عبادات باید با نیت و قصد قربت توأم باشد;و هرگونه ریا و قصد خودنمایی آن را باطل می کند .

3-اعتکاف باید از اذان صبح - که آغاز روزه است - انجام پذیرد; بنابراین کسی که دیرتر از آن زمان به مسجد برسد آن روز نمی تواند اعتکاف را شروع کند.

4-اعتکاف در مساجد چهارگانه : مسجد الحرام، مسجد النبی (صلی الله علیه وآله وسلم)، مسجد کوفه و مسجد بصره انجام می شود و اعتکاف در غیر مساجد چهارگانه (اعم از جامع و غیر آن) به قصد رجاء مطلوبیت (به امید این که مطلوب خداوند واقع شود) مانعی ندارد.
5-مدت اعتکاف حداقل سه روز است و کمتر از آن صحیح نیست؛ ولی بیشتر از آن حدی ندارد، البته اگر پنج روز معتکف شود، روز ششم را نیز واجب است بماند; بلکه بنابر احتیاط واجب، هرگاه دو روز اضافه کرد روز سوم هم باید بماند; پس اگر هشت روز معتکف شد روز نهم هم واجب است .

6-قطع و رها کردن اعتکاف مستحبی در روزهای اول و دوم جایز است; ولی پس از تمام شدن دو روز، ماندن روز سوم واجب می شود و قطع اعتکاف جایز نیست.

7-معتکف می تواند برای امور ضروری شرعی یا عرفی یا عقلی از مسجد خارج شود ولی اگر به قدری طول دهد که صورت اعتکاف محو شود، اعتکاف صحیح نیست؛ و تشخیص ضرورت شرعی و عرفی و عقلی با خود مکلف است.

8-انسان در ایام اعتکاف باید روزه بگیرد; بنابراین کسی که نمی تواند روزه بگیرد مانند مسافر، مریض و زن حایض یا نفساء و کسی که روزه نگیرد، اعتکافش صحیح نیست .

9- اعتکاف بدون روزه صحیح نیست لذا با شکستن روزه، اعتکاف باطل می شود.

10-بر معتکف چند چیز حرام است:
الف-استفاده از عطریات و گیاهان خوشبو برای کسی که از آن لذت می برد و برای کسی که حس بویایی ندارد اشکال ندارد.
ب-خرید و فروش و بنابر احتیاط واجب هر نوع داد و ستدی مانند اجاره و مضاربه.
ج-مجادله و جدال ـ چه در امور دینی و چه دنیوی ـ به قصد غلبه بر دیگری و اظهار فضل و برتری بر او؛ اما اگر به قصد اظهار حق و بازداشتن طرف از طریق باطل باشد، مانعی ندارد.
د-هرگونه رابطه شهوانی با جنس مخالف حتی همسر نظیر آمیزش، لمس و بوسه
ه-استمنا1 (بنا بر احتیاط واجب)
11-در اموری که بر معتکف حرام است، تفاوتی بین شب و روز نیست.
12-زن اگر در حال اعتکاف حائض شود حتی اگر در ساعات آخر روز سوم باشد اعتکاف او باطل می شود و باید فوراً از مسجد خارج شود؛ ولی اگر مستحاضه شود و به وظیفه اش نسبت به روزه عمل کند، اعتکافش صحیح است.
13-چنانچه اعتکاف زن موجب از بین رفتن حق شوهر باشد بنا بر احتیاط واجب باید از او اجازه بگیرد.
14-اعتکاف فرزند درصورتی که موجب اذیت و آزار والدین او شود صحیح نیست .

گرچه موارد مذکور در هر حال حرام (و از گناهان بزرگ) است ولی در اینجا موجب باطل شدن اعتکاف می شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای نیز در آستانه سیزدهم رجب و آغاز ایام البیض و شروع مراسم اعتکاف، احکام مربوط به معتکفین را باز نشر کرد.
کاربران می توانند برای مشاهده متن استفتائات مربوط به اعتکاف به این صفحه(http://khl.ink/etekaf)مراجعه کنند.

همچنین در این مطلب با اشاره یکی از سخنان رهبر معظم انقلاب آمده است:«خوشا به حالتان معتکفین عزیز! توصیه ی من این است که در این سه روزی که شما در مسجد هستید، تمرین مراقبت از خود بکنید؛ حرف که می زنید، غذا که می خورید، معاشرت که می کنید، کتاب که می خوانید، فکر که می کنید، نقشه که برای آینده می کشید، در همه ی این چیزها مراقب باشید رضای الهی و خواست الهی را بر هوای نفستان مقدم بدارید؛ تسلیم هوای نفس نشوید. تمرین این چیزها در این سه روز می تواند درسی باشد برای خود آن عزیزان و برای ماها که این جا نشسته ایم و با غبطه نگاه می کنیم به حال جوانان عزیزمان که در حال اعتکاف هستند. با عمل خودتان به ما هم یاد بدهید.»(بیانات در خطبه های نمازجمعه 1384/05/28)