۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۳۰ : ۰۰
حکم لطمه‌زنی، بوسیدن ضریح، تربت کربلا و پیاده‌روی اربعین؛
پرسش‌های عاشورایی از آیت‌الله بهجت(ره)
آیت‌الله بهجت(ره) درخصوص اینکه آیا زیارت ائمه اطهار(ع) با پای پیاده، آن هم به زحمت، مورد رضایت امامان معصوم(ع) است، می‌گوید: چنانچه قابل تحمل شخص باشد، بلی؛ «افضل الاعمال احمزها»؛ برترین اعمال، دشوارترین آن‌هاست.
عقیق: عظمت واقعه عاشورا و نمایش بی‌نظیر فضایل الهی اهل‌بیت علیهم‌السلام در مقابل دشمنان خدا و رسول او موجب شد که این رویداد عظیم از جهات گوناگون از دیگر رویدادهای بزرگ عالم متمایز شود؛ مصیبتی که پیش از وقوعش، ملائکه الهی و انبیا و اوصیا علیهم‌السلام در سوگ آن نشستند و پس از وقوع آن نیز ائمه هدی علیهم‌السلام به یادآوری این مصیبت بزرگ پرداختند و مجالس عزا برپا کردند.
نوشتاری که در ادامه می‌خوانید برگرفته از کتاب «رحمت واسعه» شامل مجموعه گفتارهای عاشورایی آیت‌الله محمدتقی بهجت است:
* آیا همان طور که در دعا جایز است، در زیارت هم مکلف می‌تواند ائمه اهل‌بیت(ع) علیهم‌السلام را به هر عبارتی که می‌خواهد زیارت کند؟
اگر چنین کاری صحیح است، آیا فضیلت زیارات وارده (زیاراتی که در روایات آمده است) را دارد؟ یا در این باره حتماً باید به روایات مأثور از ائمه علیهم‌السلام مقید بود؟
زیارت به هر عبارتی که بر زبان جاری شود و با مضمون صحیح و حال صداقت با قلب موافقت داشته باشد، جایز است؛ اگرچه احوط و اولی عدم تعدی از زیارات وارده از اهل‌بیت(ع) است؛ چراکه آنها، خود، به حق‌شان آگاه‌ترند.
* حائر حسینی کجای قبر امام حساب می‌شود و تا کجا را شامل می‌شود؟
شواهدی هست برای اینکه گودال در ماورای صحن نبوده، همین در داخل صحن بوده است؛ (مثل اینکه) پله می‌خورد از صحن به بالا. ظاهراً حائر آنجایی است که آب در آنجا، دیگر بیرون نرفت و پر کرد آنجا را.
* درصورتی که سجده در مقابل قبور ائمه علیهم السلام موجب توهین مذهب شود یا عده‌ای تصور کنند که سجده برای امام یا امامزادگان انجام گرفته، جایز است؟
اگر عنوان ثانوی مثل وهن مذهب پیدا کرده است، عنوان را مراعات نمایند.
* آیا سجده در مقابل قبور امامان و امامزادگان جایز است؟
اگر برای خدا سجده کند، مانع ندارد، هرچند مقابل قبور باشد و اگر برای غیرخدا سجده کند، جایز نیست.
* بوسیدن زمین، در مقابل حرم و عتبه مقدسه چه حکمی دارد؟
مجرد بوسیدن زمین و عتبه‌بوسی، سجده نیست و مانع ندارد.
* آیا پیاده‌روی از مسافت‌ها بسیار دور به مشاهد مشرفه متعلق به اهل‌بیت(ع) اعم از معصومین علیهم‌السلام و غیرمعصومین اشکال دارد؟
اگر این پیاده‌روی ضرری نداشته باشد، در تعظیم و بزرگداشت کسی که به زیارت او می‌روند، رساتر و بهتر است.
* پیاده رفتن با مشکلات و زحمات مورد رضایت ائمه علیهم السلام هست؟
چنانچه قابل تحمل شخص باشد، بلی؛ «افضل الاعمال احمزها»؛ برترین اعمال، دشوارترین آن‌هاست.
* تربت‌هایی که از کربلا می‌آورند، اگر از اطراف بر مطهر نباشد، آیا احترام آنها واجب است؟
احترام آن رعایت می‌شود، ولی احکام تربت را ندارد.
* خوردن مقداری از خاک که در بازار به نام تربت مطهر سیدالشهدا علیه‌السلام به فروش می‌رسد، چه حکمی دارد؟
اگر اطمینان دارد که از قبر مطهر آن حضرت یا از اطراف آن برداشته شده، به نیت شفا به اندازه یک نخود اشکال ندارد.
* خوردن تربت رسول‌اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و ائمه علیهم‌السلام، همانند تربت امام حسین(ع) جایز است؟
مظنون این است که خوردن تربت حضرت رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و سایر ائمه طاهرین علیهم‌السلام برای شفا، در این حکم مثل تربت امام حسین(ع) باشد؛ اگرچه احوط این است که آن را در آب مخلوط کنند، به‌طوری‌که مستهلک شود.
* آیا زنان با داشتن عذر شرعی می‌توانند زیارت عاشورا بخوانند؟
بله، می‌توانند (هرچند نماز زیارت نمی‌خوانند).
* نظر شما درباره شعائر حسینی چیست؟ پاسخ کسانی که می‌گویند این شعائر مراسمی است که چون در زمان ائمه اطهار علیهم‌السلام نبوده است، مشروعیت ندارد، چیست؟
هر آنچه موجب یادآوری مصائب امام حسین(ع) شود از شعائر الهی است و تا زمانی که با فعلی که به خودی خود حرام است، انجام نشود، خداوند و رسول او صلی‌الله‌علیه‌وآله آن را دوست دارند. این امر با توجه به روایات و به حسب سیره اهل حق، ثابت است و (دیگر) به اینکه برای جاهلان یا معاندان ثابت نیست، توجهی نمی‌شود.
این امر درمورد مصائب سایر معصومین علیهم‌السلام نیز جاری است. برپایی مجالس عزا در ایام حزن ایشان با ذکر مصائب آن حضرات علیهم‌السلام مانند برپایی مجالس شادی با ذکر مسرات ایشان است و فرقی بین این دو نیست.
* نظر شریف حضرت عالی درباره مراسم حسینی چیست؛ در صورتی که با لطمه شدید یا گریه بسیار زیاد باعث ضرر به خود شود؟
آن مقدار از لطمه و گریه که در آن ضرری که باعث بیماری شود، نباشد و همچنین مخالف تقیه واجب برای دفع آزار دشمنان حق و اهل آن و نیز اهل ضلال و اضلال نباشد، جایز است؛ بلکه به خاطر اینکه در این اعمال، حزن و اظهار ناراحتی از کارهای کسانی که خدا و رسول و عترت و اهل‌بیت(ع) معصوم و مطهر او علیهم‌السلام را آزردند، وجود دارد، مستحب نیز هست و اگر این طور نبود، خود گریه از خوف خدا یا شوق رضای خداوند متعال نیز مضر و در نتیجه حرام می‌بود که اهل ادیان اصلی همگی برخلاف این مطلب حکم می‌کنند.
والحمدلله و الصلاه علی محمد و آله الطاهرین و اللعن علی اعدائم اجمعین. وفقنا الله و ایاکم لصالح الاعمال. خدا توفیق عمل صالح به ما و شما بدهد.
منبع:فارس
211008
نوشتاری که در ادامه می‌خوانید برگرفته از کتاب «رحمت واسعه» شامل مجموعه گفتارهای عاشورایی آیت‌الله محمدتقی بهجت است:
* آیا همان طور که در دعا جایز است، در زیارت هم مکلف می‌تواند ائمه اهل‌بیت(ع) علیهم‌السلام را به هر عبارتی که می‌خواهد زیارت کند؟
اگر چنین کاری صحیح است، آیا فضیلت زیارات وارده (زیاراتی که در روایات آمده است) را دارد؟ یا در این باره حتماً باید به روایات مأثور از ائمه علیهم‌السلام مقید بود؟
زیارت به هر عبارتی که بر زبان جاری شود و با مضمون صحیح و حال صداقت با قلب موافقت داشته باشد، جایز است؛ اگرچه احوط و اولی عدم تعدی از زیارات وارده از اهل‌بیت(ع) است؛ چراکه آنها، خود، به حق‌شان آگاه‌ترند.
* حائر حسینی کجای قبر امام حساب می‌شود و تا کجا را شامل می‌شود؟
شواهدی هست برای اینکه گودال در ماورای صحن نبوده، همین در داخل صحن بوده است؛ (مثل اینکه) پله می‌خورد از صحن به بالا. ظاهراً حائر آنجایی است که آب در آنجا، دیگر بیرون نرفت و پر کرد آنجا را.
* درصورتی که سجده در مقابل قبور ائمه علیهم السلام موجب توهین مذهب شود یا عده‌ای تصور کنند که سجده برای امام یا امامزادگان انجام گرفته، جایز است؟
اگر عنوان ثانوی مثل وهن مذهب پیدا کرده است، عنوان را مراعات نمایند.
* آیا سجده در مقابل قبور امامان و امامزادگان جایز است؟
اگر برای خدا سجده کند، مانع ندارد، هرچند مقابل قبور باشد و اگر برای غیرخدا سجده کند، جایز نیست.
* بوسیدن زمین، در مقابل حرم و عتبه مقدسه چه حکمی دارد؟
مجرد بوسیدن زمین و عتبه‌بوسی، سجده نیست و مانع ندارد.
* آیا پیاده‌روی از مسافت‌ها بسیار دور به مشاهد مشرفه متعلق به اهل‌بیت(ع) اعم از معصومین علیهم‌السلام و غیرمعصومین اشکال دارد؟
اگر این پیاده‌روی ضرری نداشته باشد، در تعظیم و بزرگداشت کسی که به زیارت او می‌روند، رساتر و بهتر است.
* پیاده رفتن با مشکلات و زحمات مورد رضایت ائمه علیهم السلام هست؟
چنانچه قابل تحمل شخص باشد، بلی؛ «افضل الاعمال احمزها»؛ برترین اعمال، دشوارترین آن‌هاست.
* تربت‌هایی که از کربلا می‌آورند، اگر از اطراف بر مطهر نباشد، آیا احترام آنها واجب است؟
احترام آن رعایت می‌شود، ولی احکام تربت را ندارد.
* خوردن مقداری از خاک که در بازار به نام تربت مطهر سیدالشهدا علیه‌السلام به فروش می‌رسد، چه حکمی دارد؟
اگر اطمینان دارد که از قبر مطهر آن حضرت یا از اطراف آن برداشته شده، به نیت شفا به اندازه یک نخود اشکال ندارد.
* خوردن تربت رسول‌اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و ائمه علیهم‌السلام، همانند تربت امام حسین(ع) جایز است؟
مظنون این است که خوردن تربت حضرت رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و سایر ائمه طاهرین علیهم‌السلام برای شفا، در این حکم مثل تربت امام حسین(ع) باشد؛ اگرچه احوط این است که آن را در آب مخلوط کنند، به‌طوری‌که مستهلک شود.
* آیا زنان با داشتن عذر شرعی می‌توانند زیارت عاشورا بخوانند؟
بله، می‌توانند (هرچند نماز زیارت نمی‌خوانند).
* نظر شما درباره شعائر حسینی چیست؟ پاسخ کسانی که می‌گویند این شعائر مراسمی است که چون در زمان ائمه اطهار علیهم‌السلام نبوده است، مشروعیت ندارد، چیست؟
هر آنچه موجب یادآوری مصائب امام حسین(ع) شود از شعائر الهی است و تا زمانی که با فعلی که به خودی خود حرام است، انجام نشود، خداوند و رسول او صلی‌الله‌علیه‌وآله آن را دوست دارند. این امر با توجه به روایات و به حسب سیره اهل حق، ثابت است و (دیگر) به اینکه برای جاهلان یا معاندان ثابت نیست، توجهی نمی‌شود.
این امر درمورد مصائب سایر معصومین علیهم‌السلام نیز جاری است. برپایی مجالس عزا در ایام حزن ایشان با ذکر مصائب آن حضرات علیهم‌السلام مانند برپایی مجالس شادی با ذکر مسرات ایشان است و فرقی بین این دو نیست.
* نظر شریف حضرت عالی درباره مراسم حسینی چیست؛ در صورتی که با لطمه شدید یا گریه بسیار زیاد باعث ضرر به خود شود؟
آن مقدار از لطمه و گریه که در آن ضرری که باعث بیماری شود، نباشد و همچنین مخالف تقیه واجب برای دفع آزار دشمنان حق و اهل آن و نیز اهل ضلال و اضلال نباشد، جایز است؛ بلکه به خاطر اینکه در این اعمال، حزن و اظهار ناراحتی از کارهای کسانی که خدا و رسول و عترت و اهل‌بیت(ع) معصوم و مطهر او علیهم‌السلام را آزردند، وجود دارد، مستحب نیز هست و اگر این طور نبود، خود گریه از خوف خدا یا شوق رضای خداوند متعال نیز مضر و در نتیجه حرام می‌بود که اهل ادیان اصلی همگی برخلاف این مطلب حکم می‌کنند.
والحمدلله و الصلاه علی محمد و آله الطاهرین و اللعن علی اعدائم اجمعین. وفقنا الله و ایاکم لصالح الاعمال. خدا توفیق عمل صالح به ما و شما بدهد.
منبع:فارس
211008
گزارش خطا
