تدبر در قرآن؛ وجه مشترک خطبه غدیر و فدکیه

حجت‌الاسلام پورفلاح با بیان اینکه تدبر یعنی روش فهم قرآن، عنوان کرد: خداوند در آیه 82 سوره نسا می‌فرماید: «أَفَلاَ یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ کَانَ مِنْ عِندِ غَیْرِ اللّهِ لَوَجَدُواْ فِیهِ اخْتِلاَفًا کَثِیرًا». جنس معجزه قرآن، از جنس فهمیدنی‌هاست. تدبر راه فهم است. وقتی فهمیده شد معجزه بودن آن درک می‌شود.

این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به فرق کسی که ایمانش باور یقینی است با کسی که معجزه‌ای را ندیده است، اظهار کرد: این آیه می‌فرماید که اگر تدبر کنید می‌فهمید که آیه غیر از خدا نیست.  همچنین در آیه 68 سوره مؤمنون آمده است: «أَفَلَمْ یَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جَاءهُم مَّا لَمْ یَأْتِ آبَاءهُمُ الْأَوَّلِینَ». لحن آیه توبیخی است که چرا تدبر نمی‌کنید. توبیخ روز قیامت بسیار سنگین است.

وی با اشاره به آیه 29 سوره ص «کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِّیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ وَلِیَتَذَکَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ» گفت: خداوند در این آیه می‌فرماید: این قرآن کتابی است مبارک، یعنی پر‌خیر و برکت و بر توی پیغمبر نازل کردم تا در آیات آن تدبر کنی. پس هدف از نزول قرآن تدبر است. اگر صاحب تذکر شوی متذکر می‌شویم و اگر متذکر شوی به مرحله عمل خواهی رسید.

با تدبر در قرآن، می‌توان آن را از مهجوریت خارج کرد

حجت‌الاسلام پورفلاح اظهار کرد: با تدبر در قرآن می‌توان آن را از مهجوریت خارج کرد. خداوند در آیه 24 سوره محمد «أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا» نیز با لحن توبیخی می‌فرماید: آیا در قرآن تدبر نمی‌کنید. قرآن نسبت به تدبر در قرآن نه تنها سفارش دارد بلکه توبیخ دارد. توبیخ در مورد چیزهایی است که واجب هستند.

وی با اشاره به چندین روایت در مورد تدبر گفت: پیامبر(ص) به ابوذر در کنار قرائت قرآن، تدبر را هم سفارش می‌فرماید. (ارشاد القلوب، جلد 1، صفحه 73). کسانی که تدبر کنند بهره‌های فراوان می‌برند. نظیرش ابوذرها، سلمان‌‌ها و مقدادها هستند. این روایت، روایت حاکم است یعنی هر چه آیه و روایت در مورد قرائت می‌شنوید این روایت می‌گوید که باید همراه با تدبر باشد. آن چیزی که در ما اثر می‌گذارد تدبر در قرآن است.

این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به حدیث غدیر اظهار کرد: قبل از اینکه پیامبر(ص) دست حضرت علی(ع) را بلند کند، فرمود: ای مردم در قرآن تدبر کنید. اینجاست که نشان می‌دهد وقتی در قرآن تدبر کردی، قرآن دست شما را می‌گیرد و به سوی امامت حضرت علی(ع) راهنمایی می‌کند.

وی گفت: مشکل مردم آن زمان، قبل از جدایی از ولایت، جدایی از قرآن بود. همچنین در خطبه فدکیه حضرت زهرا(س) نیز می‌بینیم که وقتی حضرت زهرا(س) می‌خواهد ریشه‌یابی کند که چرا مردم از ولایت جدا شدند، می‌فرماید: یا در قرآن تدبر نکردید یا اگر تدبر کردید قفل دلتان نگذاشت که حق را ببینید.

حجت‌الاسلام پورفلاح در پایان عنوان کرد: تدبر روش فهم قرآن است. بعد از تکرار و چندین بار خواندن همراه با تدبر، فهم بیشتری حاصل می‌شود.

منبع:ایکنا