استادیار دانشگاه علامه طباطبایی تبیین کرد؛
عوامل افزایش روزی در اسلام
یکی از مسایل مورد توجه مردم روزی و درآمد قابل توجه برخی مردم است، گاهی افزایش رزق و روزی به واسطه اعمال خیر انسان ایجاد میشود ولی گاهی افزایش روزی علل دیگری دارد.
عقیق: دکتر علی شریفی استادیار دانشگاه علامه طباطبایی رفتارهایی را که موجب افزایش روزی میشوند را بر اساس آیات و روایات بیان میکند: ایمان و عمل صالحهر چند خداوند متعال ارزاق دنیوی را به هر مؤمن یا کافری که تلاش کند و طالب دنیا باشد میدهد، ولی ارزاق معنوی و اخروی فقط مخصوص صالحان است. از این رو رفتارهای پسندیده افزون بر افزایش روزی مادی دنیوی موجب افزایش روزی اخروی و معنوی میگردند. مهمترین عامل افزایش روزی، داشتن ایمان و عمل صالح است. تمامی رفتارهای موجب افزایش روزی را میتوان در ذیل این دو یعنی «ایمان و عمل صالح» طبقهبندی کرد. خداوند متعال وعده کرده به کسانیکه ایمان میآورند و عمل صالح انجام میدهند، رزقی نیکو عنایت کند. این رزق شامل ارزاق دنیوی، اخروی، مادی و معنوی است. قرآن کریم میفرماید: «آنها كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، آمرزش و روزى پرارزشى براى آنهاست.»(حج 50)اگر چه سرای اصلی زندگی مؤمنان، سرای آخرت است و خداوند در آخرت بهترین ارزاق را به مؤمنان عطا میفرماید، با این وجود ایمان و عمل صالح سبب افزایش روزی افراد در این دنیا نیز میشود. از اینرو برای سعادتمند شدن در دنیا و آخرت باید ایمان آورد و عمل صالح انجام داد. ذکر خداوندیاد خداوند متعال موجب نورانی شدن قلب و حرکت روح انسان به سمت خداوند متعال میشود. خداوند متعال به کسانیکه همواره به یاد او هستند و حتی در هنگام تجارت و خرید و فروش از یاد او و اقامه نماز و دادن زکات غافل نمیشوند رزقی نیکو و بدون حساب عطا میکند. «مردانى كه تجارت و معامله، آنان را از ياد خدا و برپاداشتن نماز و اداى زكات غافل نمىكند آنها از روزى مىترسند كه در آن، دلها و چشمها زير و رو مىشود.) تا خداوند آنان را به بهترين اعمالى كه انجام دادهاند پاداش دهد و از فضل خود بر پاداششان بيفزايد و خداوند به هر كس بخواهد بى حساب روزى مىدهد.» (آیات 38 و 37 نور) از حضرت علی (ع) نیز نقل شده که فرمودند:هر کس در هر روز سی بار تسبیح خدا را بگوید، خداوند 70 نوع بلا را از او دفع میکند که سادهترین آن فقر است. توجه به این حقیقت که یاد خدا در هر حال بویژه در حالت معامله سبب تقدیر رزق بیحد و حصر برای انسان میشود و فرد را تشویق میکند که همواره در ذکر الهی غوطهور باشد، بسیار مهم است. شکر نعمتشکر نعمتهای الهی موجب افزایش آنها میشود. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: «اگر شكرگزارى كنيد، نعمت خود را بر شما خواهم افزود و اگر ناسپاسى كنيد، مجازاتم شديد است.»(ابراهیم 7)امام علی (ع) نیز میفرماید: شکر نعمت موجب افزایش روزی می شود بنابراین میتوانیم با شکر نعمتهای الهی درهای نعمتهای بیشتر را برای خود باز کنیم. پاکی از گناهانپاک بودن از گناهان و زشتیها سبب میشود خداوند متعال رزقی کریمانه به انسان عنایت نماید. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: «زنان ناپاك از آن مردان ناپاكند، و مردان ناپاك نيز به زنان ناپاك تعلّق دارند و زنان پاك از آن مردان پاك، و مردان پاك از آن زنان پاكند! اينان از نسبتهاى ناروايى كه (ناپاكان) به آنان مىدهند مبرّا هستند و براى آنان آمرزش (الهى) و روزى کریمانهای است.» (نور 26) بنابراین اگر خواهان رزقی کریمانه و با ارزش هستیم باید خود را از گناهان پاک نماییم. رعایت تقواانسان در برخی مواقع در سختی و تنگنا قرار میگیرد. در این حالت اگر انسان تقوای الهی پیشه نموده و صبر نماید و برای نجات خود از مسیر حق عدول ننماید، خداوند متعال نیز راهی برای او میگشاید تا از این سختی بیرون آید. یکی از تنگناهایی که انسان با آن روبهرو میشود فقر و تنگدستی است و اگر در چنین حالتی انسان تقوا را رعایت کند و دچار حرام نشود، خداوند نیز راهی برای او میگشاید و از جایی که انتظارش را ندارد به وی روزی میدهد و هر كس تقواى الهى پيشه كند، خداوند راه نجاتى براى او فراهم مىكند، (طلاق2) و او را از جايى كه گمان ندارد روزى مىدهد(طلاق 3) استغفاراستغفار عامل پاکی از گناهان است. از آنرو استغفار با پاک کردن گناهان اثر گناهانی را که سبب کاهش روزی میشوند را نیز از بین میبرد. از اینرو استغفار، رزق و روزی انسان را زیاد مینماید. در حدیثی، امام رضا (ع) از پیامبر(ص) نقل میفرماید: «كسى كه خداوند متعال نعمتى بر او داده است بايد شكر خدا را به جا آورد و كسى كه رسيدن رزق او به تاخير افتاده و تهیدست شده، بايد استغفار نماید.» (صحيفه امام رضا(ع)، ص: 84)حضرت علی (ع) نیز میفرماید:«و استغفار باعث افزایش روزی می شود» بنابراین برای از بین بردن اثرات بد گناهان که یکی از آنها کاهش روزی است، باید توبه نمود. عبادت مخلصانهبندگان مخلص خدا که در تمام زندگی او را مخلصانه بندگی میکنند و گوش به فرمان اوامر الهی هستند، رزقی مشخص و تعیین شده از جانب پروردگار متعال دارند. قرآن مجید میفرماید: «جز بندگان مخلص خدا، براى آنان روزى مشخصی تعیین شده است»، ( 41 و 40 صافات)بنابراین عبادت مخلصانه پروردگار متعال و اطاعت از فرامین او سبب نزول رزق میشود. زیارت قبر امام حسین (ع)بر اساس روایات برکات زیادی برای زیارت امام حسین(ع) ذکر شده که یکی از آنها افزایش روزی است. امام باقر(ع) میفرماید: «شیعیان ما را به زیارت قبر امام حسین(ع) امر کنید که همانا زیارت کردن قبر ایشان موجب افزایش روزی شده، عمر را طولانی میگرداند و بدیها را از انسان دور میکند. همانا زیارت قبر امام حسین(ع) بر هر مومنی که معتقد است خداوند متعال ایشان را به امامت تعیین کرده واجب است.(تهذیب الاحکام، ج6، ص42) پرداخت زکاتهمانگونه که پرداخت نکردن زکات موجب فقر و کاهش روزی میشود، پرداخت زکات بر روزی می افزاید. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: «و آنچه را به عنوان زكات برای رضای خدا مىپردازيد همانا فزونی مییابد.» (روم 39) بنابراین با پرداخت زکات درهای روزی را بر خود بگشاییم. انفاق در راه خدایکی از قواعد مربوط به رزق آن است که انفاق در راه خدا باعث گشوده شدن بیشتر درهای رزق به بندگان شده و بخل و تنگنظری انسان را از رحمت الهی محروم میسازد. قرآن کریم میفرماید: «و هر چيزى را (در راه او) انفاق كنيد، جاى آن را پر مىكند و او بهترين روزىدهندگان است.» (سبا 39)بر اساس این آیه کریمه، وقتی انسان اموالی را در راه خداوند متعال انفاق میکند، خداوند متعال به رزق او میافزاید و جایگزین مینماید و چنین فردی هم از ثواب اخروی انفاق بهرهمند شده و هم اموال دنیوی انفاق شدهاش باز میگردد و رزقش از قبل بیشتر میشود. در عوض کسانی که بخل میورزند و انفاق نمیکنند، گرفتار بدیها میشوند. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: «كسانى كه بخل مىورزند و آنچه را خدا از فضل خويش به آنان داده انفاق نمىكنند، گمان نكنند اين كار به سود آنهاست، بلكه این کار برای آنان بدتر است.» (آل عمران 180)بنابراین باید بخل را از خود دور و در راه خدا انفاق کرد.
منبع:قدس
211008