۰۴ آذر ۱۴۰۳ ۲۳ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۹ : ۰۳
-آیا مسجد در نگاه قرآن کریم می تواند زمینه ساز اصلاح فرهنگ شود؟
مسجد در تبیین سبک زندگی و فرهنگ اسلامی نقش تاثیر گذاری دارد و می تواند چارچوب زندگی فردی و اجتماعی انسان ها را شکل دهد. مسجد علاوه بر اینکه مرکز عبادت است و بندگان خدا می توانند به صورت متمرکز با خدای تعالی در این مکان الهی ارتباط داشته باشند زمینه ساز این مسئله است که آموزه های الهی و فرهنگ غنی اسلامی در وجود بندگان خدا محقق شود.
دومین ویژگی مسجد این است که بندگان خدا با هدف عبودیت و پرستش خداوند متعال در این مکان تجمع می کنند و همه با هم رو به قبله واحد و هماهنگ خدا را پرستش می کنند. این عبادت همگانی نوعی تعالی و اجتماعی بودن را تشدید می کند به گونه ای که عالمان دینی می گویند که اصل نماز به جماعت است. تاکید اسلام بر این است که انسان علاوه بر عبادت برای احوالپرسی و دیدن برادر دینی خود در مسجد حضور یابد و دوشادوش برادر دینی خود هم به سمت قبله صف آرایی کنند.
این وحدت و همگرایی عواطف را در انسان ها احیا می کند و تداوم می بخشد و سبب می شود که مومنان به ویژه آنها که دچار درون گرایی هستند، به زندگی اجتماعی روی آورند. انسان در تعاملات جمعی و تجمعات انسان زنده دل می شود و از افسردگی و خمودگی دور می شود. علاوه بر آن انسان، آگاهی اجتماعی جدیدی کسب می کند و موقعیت های جدیدی به دست می آورد و اینها بر زندگی، مختصات اجتماعی، تعاملات و وضعیت افراد اثرگذار است.
کسی که هر روز با بقیه مومنین تجدید عهد می کند و آنها را می بیند و موقع حادثه و کار با آنها در تماس است قطعا با کسانی که در اجتماع نیستند و در چنین مراکزی دینی رفت و آمد ندارند، متفاوند. مسجد به عنوان محور و مرکز، مولدی برای شکل دهی سبک زندگی اسلامی در افرایش آموزه های دینی و معنوی انسان ها است.
- در گذشته مسجد، مرکزی برای بهره گیری مردم از آموزه های دینی، رفع مشکلات و رسیدگی و پیگیری مسائل جامعه به شمار می آمد امروز این بهره مندی از جایگاه و ظرفیت مسجد چگونه میسر می شود؟
امروز مردم در بهره مندی از ظرفیت مسجد، دچار مشکل و غفلت هستند. انسان ها زمانی که برای عبادت در مسجد حضور می یابند، خوب است زمانی را هم برای بهره مندی از دیگر کارکردهای مسجد اختصاص دهند. پیوند با مسجد راهبرد انسان ها را جهت می دهد. زیرا موجب می شود که از الزامات کلام الهی بهره مند شوند.
-نگاه قرآن کریم به مسجد چگونه نگاهی است؟
قرآن کریم نگاه بسیار دقیق و والایی نسبت به مسجد دارد به گونه ای که می فرماید: «لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلىَ التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يحُِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُواْ وَ اللَّهُ يحُِبُّ الْمُطَّهِّرِين».
"هرگز در آن [مسجد] نايست [زيرا] مسجدى كه از روز اول بر تقوا بنا شده شايستهتر است كه در آن نماز كنى. در آن جا مردانى هستند كه دوست دارند خود را پاك سازند، و خدا كسانى را كه خواهان پاكىاند دوست مىدارد و كسانى [هستند] كه مسجدى اختيار كردند كه باعث زيان زدن و كفر و پراكندگى ميان مؤمنان است." بنابراین کسانی که در مسجد حاضر می شوند انسان های پاکیزه و اهل تقوا هستند.
با اندکی تأمل در آیات قرآن می توان به وضوح پی برد که قرآن با داشتن پندهایی در قالب گفتمان و شرح وقایع عبرت آموز تاریخی و قصه هم توجه کودک و نوجوان را به خود جلب می کند و هم دارای لحن و کلامی است که می توان از آن در ارائه بهتر مطالب بهره برد. این مفاهیم ارزشمند که در قالب های مختلف در سطح مساجد ارائه می شوند و زمینه هایی برای پربار شدن برنامه های معنوی مساجد هستند.
منبع:شبستان