۰۴ آذر ۱۴۰۳ ۲۳ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۱ : ۰۲
پرسش و پاسخ؛ معنای واقعی دعا در تشیع
توفیق هم‌کلام‌شدن با پروردگار، مناجات و صحبت خودمانی با حضرت حق، خیلی با ارزش‌تر از پاداش‌های دنیوی و حتّی اخروی است.
عقیق:بعد از آن‌که دشمنان اسلام از تفرقه بین برادران اهل سنت و شیعیان نا‌امید شدند با پیاده کردن طرحی جدید سعی بر مخدوش کردن چهره تشیع دارند و این مذهب برخاسته از سنت نبوی را با سحر و جادو مرتبط می‌دانند.دشمنان اسلام که هنوز معنای واقعی دعا را در مذهب تشیع نمی‌دانند، سعی در غیر معقول جلوه دادن آن دارند و بیان می‌کنند: موضوع دعاهای عجیب و غیر معقول شیعیان در کتب معروف‌شان است که واقعا هر انسانی رو به فکر می‌برد؛ که آیا این اذکار واقعا در دین اسلام وجود دارد یا خیر؟ این‌ها همه نشانه‌هایی است برای اینکه بدانیم این دین به نوعی با سحر و جادو که در اسلام حرام است مرتبط است. [۱]
برای اثبات حماقت و بی‌سوادی این گروه همین بس که از تشیع به عنوان دین یاد کرده‌اند و هنوز فرق بین دین و مذهب را نمی‌دانند! در مذهب تشیع دعا راهی مستقیم برای برقراری رابطه بین انسان و خداوند متعال است. راهی که از عمیق‌ترین لایه‌های درونی انسان آغاز و به بلند‌ترین جایگاه‌های وجودی منتهی می‌گردد و به همین خاطر همواره جزء اساسی‌ترین نیازهای هر انسان است. شکل، عمق، جهت، محتوا، زمان، مکان و شرایط دعا کننده و دعا تأثیر فراوانی در تربیت، زندگی و پویایی حیات فرد و جامعه دارد.
طبق تحقیقات صورت گرفته از سوی محققین و دانشمندان غرب اولین احساساتی که انسان همواره در درون خود به همراه داشته احساس نیاز و ناتوانی است. انسان از زمانی که پای به این جهان خاکی می‌گذارد، دوران نوزادی تا پیری همیشه خود را ناتوان و نیازمند به غیر از خود می‌بیند. به همین علت دنبال قدرتی بر‌تر است که به او تکیه کند و به آرامش برسد. تاریخ بشر از توجه به مبدأ هستی و خالق خود خالی نبوده و به نحوی با او به نیایش و ارتباط برخاسته و این همان حقیقت دعاست که از درون آدمی به الفاظ کشیده شده است. [۲]
آری امروزه کشورهای غربی با آن همه امکانات سر تسلیم در برابر تفکرات تشیع فرود آورده‌اند و دعا را یکی از مؤثر‌ترین عامل برای آرامش بشر می‌دانند ولی دشمنان اسلام ناب محمدی از روی جهالت و نادانی آن را یک نوع وابستگی به سحر و جادو می‌دانند، غافل از اینکه دعا از ریشه «دعو» به معنای فراخواندن و دعوت کردن و در اصطلاح به معنای خواندن است. دعا و عرض نیاز به درگاه الهی است که از فضل بی‌انتهایش به نوید «ادعونی استجب لکم» درهای سعادت را به روی هر که او را بخواند می‌گشاید.
آرامش‌بخش دل‌هاست و روح را از حیرت و یأس بیرون می‌آورد و به حرکت در می‌آورد. به انسان انبساط و شادی درونی می‌بخشد و روح ایمان را در انسان زنده نگه می‌دارد؛ ارتباطش را با خدای خود مستحکم و از دیگران بی‌نیاز می‌کند. دعا به تعبیر رسول اکرم (ص) مغز عبادت است و به همین دلیل آثار تربیتی بسیاری برای انسان دارد. [۳]
با بررسی زندگی اولیاء و پیامبران الهی به این نتیجه می‌رسیم که دعا و نیایش‌ها و طلب آمرزش از خدای مهربان به چشم می‌خورد. داستان حضرت یونس در دل ماهی، زکریا به هنگام دیدن مائده آسمانی در مقابل مریم و درخواست فرزند از خداوند در زمان پیری و ... همه بیانگر این مهم است که همه انسان‌ها به خداوند نیازمند و برای رسیدن به هدف و خواسته خود به راز و نیاز و اظهار عجز با خدای خویش محتاج‌اند.
در همه ادیان الهی نیز می‌بینیم که پیروان این ادیان و مکاتب دعاهایی را در ارتباط با خالق خود داشته‌اند. در کتب یهود (اشعیا، ارمیا، ذکریا) ادعیه برای موارد مختلف آمده است: دعا برای زمان خطر، دعا برای ظهور ماشیع (منجی جهانی) و ... . در انجیل نیز آمده است: عیسی به شاگردانش گفت: هرگاه دعا کنید بگویید: ای پدر ما که در آسمانی نام تو مقدس باد ... . نان کفاف ما را روز به روز به ما بده و گناهان ما را ببخش؛ زیرا که ما نیز هر قرض‌دار خود را می‌بخشیم و ما را در آزمایش میآور، بلکه ما را از شریر رهایی ده. در همه ادیان، دعا و نیایش حرکت دهنده انسان‌ها در همه ابعاد تربیتی زندگی بوده است. در مکتب شیعه دعا زبان ویژه‌ای پیدا می‌کند. در حقیقت زبان دعا در رتبه وجودی انسان شکل می‌گیرد و ما نهایت شکوه و نیاز و حلاوت و عشق و محبت را در دعاهای ائمه اطهار، این انسان‌ها‌ی کامل می‌یابیم که بر اسرار نهفته در عالی‌ترین مقام وجود و امکان وصول بر آن اشاره می‌کند. [۴]
ولی امر مسلمین جهان حضرت آیت الله خامنه‌ای می‌فرمایند: اجابت و دریافت حاجت، اصل نیست و مهمّ خود دعا است. از نگاه ایشان رشد و ارتقاء حالت تضرّع، انکسار، ذلّت و در یک کلام، عبودیّت، خیلی مهمّ‌تر از دریافت حاجت حتّی حاجت‌های معنوی است. ایشان بار‌ها تأکید کرده‌اند که توفیق هم‌کلام‌شدن با پروردگار، مناجات و صحبت خودمانی با حضرت حق، خیلی با ارزش‌تر از پاداش‌های دنیوی و حتّی اخروی است. رهبر انقلاب این فایده را مهم‌ترین و درک این اهمیّت را کلیدی‌ترین نکتهٔ مبحث دعا می‌دانستند و می‌دانند و بار‌ها بر آن تاکید کرده‌اند و با این تأکید سعی کرده‌اند که روح حقیقی دعا را به مردم نشان دهند و آن‌ها را به ارتباط با خداوند مشتاق‌تر از گذشته کنند. [۵]
پی نوشت ها:
[۱] مقاله فاروق مسحور، شبکه اجتماعی فیسبوک
[۲] راه‌های کسب آرامش در دنیای امروز، صفحه ۶۳
[۳] دعا و اثرات آن، صفحه ۳۴
[۴] همان ۵۳
[۵] دعا از منظر رهبر انقلاب، صفحه ۱۴
اسلام›پاسخ به شبهات
منبع:جام
211008
گزارش خطا
