۰۴ آذر ۱۴۰۳ ۲۳ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۴ : ۰۸
شرح دعای روز نوزدهم؛
چگونه از کار خیر محروم نشویم؟
اللهمّ وفّرْ فیهِ حَظّی من بَرَکاتِهِ، وسَهّلْ سَبیلی الی خَیْراتِهِ، ولا تَحْرِمْنی قَبولَ حَسَناتِهِ، یا هادیاً الی الحَقّ المُبین
عقیق: خدایا در این روز بهره مرا از برکاتش زیاد کن، و راهم را به سوی خیراتش آسان کن، ومرا از پذیرش حسنات ونیکی هایش محروم مساز؛ ای راهنمای به سوی حق آشکار.در دعای امروز تکیه بر چند جهت شده است:
1.بهره جستن از برکات این ماه؛
2.حرکت به سوی خیرات وکارهای خوب؛
3.محروم نشدن از پذیرش کارهای نیک.
برکت چیست و چگونه از برکات الهی بهره مند شویم؟
در فراز اول این دعا از خداوند می‌خواهیم: «اللهمّ وفّرْ فیهِ حَظّی من بَرَکاتِهِ» خدایا در این روز بهره من را از برکاتش زیاد کن.
برکت گاهی در رابطه با اشخاص است، مانند: رسول خدا (ص) و امیرالمؤمنین (ع) که وجودشان برکت بود و برکات زیادی از وجود آن بزرگواران سرچشمه می‌گرفت.
برخی مواقع برکات در رابطه با مکان است؛ مانند: مکه، مدینه، کربلا، نجف، بقیع، مشهد، قم.
وبرخی برکات نیز مربوط به زمان و ایام است، مانند: ماه ماه مبارک رمضان، شب قدر، شب جمعه و روز جمعه، روز عرفه و..
در این فراز برکت زمانی مورد نظر است، یعنی ماه مبارک با این عظمتی که دارد از برکات آن محروم نباشیم.
برکت از لحاظ لغوی به معنای نمو وزیاده هست که جوهری در صحاح آن را آورده است. سود رسانی نیز به همین معنی می‌رسد، که آثار وجودی شخصی آنچنان رشد ونمو یابد که به دیگران برسد، در آیه 31 سوره مریم درباره حضرت عیسی (ع) آمده است: «وَ جَعَلَنی مُبارَکاً أَینَ ما کنْتُ وَ أَوْصانی بِالصَّلاةِ وَ الزَّکاةِ ما دُمْتُ حَیا»
و مرا -هر جا که باشم- وجودی پربرکت قرار داده؛ و تا زمانی که زنده‌ام، مرا به نماز و زکات توصیه کرده است!
«مبارکاً» را در این آیه شریفه به نفاع تفسیر کرده‌اند ، یعنی کسی که زیاد سود رسان است، و برکت وجودیش فراوان به دیگران می‌رسد.
خداوند به حضرت عیسی در رابطه با رسول خدا (ص) این گونه وحی فرستاد: «نسل او مبارک است» و «بر هر چیزی که دست نهد در او برکت قرار می‌دهم.»
همچنین امام رضا (ع) زمانی که جواد الائمه به دنیا آمدند فرمود: «هیچ مولودی در شیعه با برکت تر از او به دنیا نیامده است.»
نمونه دیگر دیگ‌های سنگی است که در مشهد می‌فروشند و ریشه آن روایاتی است که بر اساس آن امام رضا (ع) دعا کردند برای کوهی که این دیگ‌ها از آن ساخته می‌شود و فرمودند: «خدایا درآن برکت قرار بده.» امام رضا (ع) برای برکت این کوه دعا کرد و از آن موقع تا کنون از آن دیگ درست می‌کنند.
فرموده‌اند که وقتی به مهمانی کسی رفتید پس از صرف غذا برای برکت یافتن صاحب سفره دعا کنید که همان پاداش اوست، پیامبر (ص) فرمود: «به برادرانتان ثواب برسانید، و برای او به برکت دعا کنید که همان ثواب او خواهد بود.»
ماه مبارک رمضان ماه برکت و بندگی است
ماه مبارک رمضان ماه برکت است ماه رسیدگی به ایتام، افطاری دادن به خویشان ومستمندان، ماه معنویت و تقویت روح است. بنابر این در فراز اول این دعا از خداوند می‌خواهیم که از برکات امروز زیاد بهره گیریم. در روایات عامه از رسول خدا (ص) نقل شده است: «در زندگانیتان گاه نسیم‌های رحمت می‌وزند، مواظب باشید آن‌ها را از دست ندهید وخودتان را در معرض وزش آن قرار دهید.» در این جا تنها بهره مند شدن از برکات ماه مبارک مطرح نیست، بلکه بسیار بهره مند شدن از آن مهم است.
حرکت به سوی خیرات وکارهای خوب
در فراز بعدی از خدا می‌خواهیم: «و سَهّلْ سَبیلی الی خَیْراتِهِ» راهم را به سوی خیراتش آسان کن.
برخی از راه‌ها میان بر است، برخی از جاده‌ها هموار واسفالت وبرخی بعضی دیگر ناهموار وخاکی هستند. مسیر به خیرات وانجام کارهای خوب یکسان نیست، گاهی موانعی سر راه انسان قرار می‌گیرد که او را از انجام کار نیک باز می‌دارد، از این رو در کار خوب باید عجله کرد، مبادا که وسوسه شیطان سد راه انسان گردد.
خداوند می‌فرماید: «فَاسْتَبِقُوا الخیرات» پس در کارهای نیک بر یکدیگر پیشی گیرید.
ودر سوره آل عمران فرمود: «وَ سارِعُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکمْ وَ جَنَّةٍ عرض‌ها السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقینَ» و بشتابید به سوی آمرزشی از پروردگارتان و بهشتی که پهنای آن آسمان‌ها و زمین است که برای پرهیزگاران آماده شده است.
ودر سوره حدید می‌خوانیم: «سابِقُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکمْ وَ جَنَّةٍ عرض‌ها کعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ ذلِک فَضْلُ اللَّهِ یؤْتیهِ مَنْ یشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظیمِ» به سوی آمرزشی از پروردگارتان و بهشتی که پهنای آن همچون پهنای آسمان و زمین است [و] برای کسانی که به خدای و پیامبرانش ایمان آورده‌اند آماده شده، [بر یکدیگر] پیشی گیرید. این فزون‌بخشی خداست که آن را به هر که خواهد می‌دهد، و خدا دارای فزون‌بخشی بزرگ است.
امیرالمؤمنین (ع) در نهج البلاغه می‌فرماید: «خیر آن نیست که مال و فرزندانت زیاد شود، بلکه آن است که علم و عملت زیاد شود، و بردباری تو بیشتر گردد» .
امام صادق (ع) فرمود: «خداوند همه خیر را در خانه ای قرار داد و کلید آن را زهد قرار داد.» رعایت زهد سبب می‌شود تا دامن انسان به محرمات آلوده نشود.
همچنین امیرم‍ؤمنان (ع) به فرزندش فرمود: «با اهل خیر باش تا از آن‌ها باشی، و از اهل شر دور باش تا از آنان جدا گردی.»
خداوند در صحبت‌های خود به حضرت موسی فرمود: «ای موسی! در مسابقه کار خیر با اهل خیر شرکت کن، و سعی کن از آن‌ها ببری.»
و در سوره حج می‌فرماید: «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا ارْکعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّکمْ وَ افْعَلُوا الْخَیرَ لَعَلَّکمْ تُفْلِحُون» ای کسانی که ایمان آورده‌اید! رکوع کنید، و سجود بجا آورید، و پروردگارتان را عبادت کنید، و کار نیک انجام دهید، شاید رستگار شوید!
خیر مصادیق فراوان دارد، از جمله آن‌ها پیروی امام (ع) است، در حدیثی که در ذیل این آیه نقل شده، کار نیک در آیه را اطاعت وپیروی از امام معرفی کرده است .
در سوره بینه آمده است: «إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِک هُمْ خَیرُ الْبَرِیةِ» همانا کسانی که ایمان آوردند و کارهای نیک و شایسته کردند، ایشان‌اند بهترین آفریده شدگان هستند.
در ذیل این آیه احادیث فراوانی در شیعه و اهل عامه موجود است که مقصود از خَیرُ الْبَرِیةِ امام علی (ع) و پیروان و شیعیان آن حضرت هستند ، حسکانی از بزرگان قرن پنجم واز عالمان برجسته حنفی مذهب روایات زیادی را در این خصوص در ذیل همین آیه در تفسیر شواهد التنزیل آورده است .
همچنین در روایات ما مقصود از خیر در «حی علی خیر العمل» ولایت ونیکی به فاطمه و فرندان او دانسته شده است . که برخی آن را برنتافتند واز اذان واقامه خویش برداشتند!
بنابراین خیر دامنه وسیعی دارد، در این فراز از دعا از خداوند می‌خواهیم که در این ماه از خیرات آن محروم نباشیم، و راه به سوی بهره گیری وانجام آن آسان باشد، چرا که ماه مبارک ماه مسابقه به سوی خیرها و نیکی‌ها است، باید در این مسابقه وپیشتازی شرکت کرد، واز قافله نیکان عقب نماند. ممکن است موانعی پیش بیاید که شیطان سد راه شود از خداوند می‌خواهیم به ما کمک کند تا مسیر آسان شود.
محروم نشدن از پذیرش کارهای نیک.
در فراز سوم دعا می‌خوانیم: «ولا تَحْرِمْنی قَبولَ حَسَناتِهِ» ومن را از پذیرفته شدن حسنات وکارهای نیک آن محروم نکن.
حسنه را در قرآن کریم بیابیم، در سوره بقره آیه 201 آمده است: «وَ مِنْهُمْ مَنْ یقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّار»
و بعضی می‌گویند: «پروردگارا! به ما در دنیا (ع) نیکی) عطا کن! و در آخرت نیز نیکی مرحمت فرما! و ما را از عذاب آتش نگاه دار!
در روایات ما به نقل از حضرت امام صادق (ع)، آمده است: مقصود از (ع) حسنه) در دنیا روزی حلال و برخوردار بودن از اخلاق خوب است . چه قدر از زندگی‌ها به خاطر بد اخلاقی مرد یا زن تلخ و تاریک می‌شود، و در حقیقت با خوش خلقی می‌توان از زندگی لذت برد.
وفرمودند: مقصود ازحسنه در آخرت وارد شدن در بهشت و مورد رضایت خداوند قرار گرفتن است .
همچنین از رسول خدا (ص) نقل شده است: مقصود ازحسنه در دنیا را برخورداری از سلامتی و عافیت، ودر آخرت برخورداری از آمرزش و رحمت خدا است .
خداوند در سوره نمل می‌فرماید: «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَیرٌ مِنْها وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ یوْمَئِذٍ آمِنُونَ وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیئَةِ فَکبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِی النَّارِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلاَّ ما کنْتُمْ تَعْمَلُون» کسانی که کار نیکی انجام دهند پاداشی بهتر از آن خواهند داشت؛ و آنان از وحشت آن روز درامانند! و آن‌ها که اعمال بدی انجام دهند، به صورت در آتش افکنده می‌شوند؛ آیا جزایی جز آنچه عمل می‌کردید خواهید داشت؟!
در روایات در ذیل این آیه مبارکه مقصود از الْحَسَنَةِ ولایت امیرالمؤمنین (ع)، و مقصود از السَّیئَةِ عداوت و بغض امیرالمؤمنین (ع)، است.
البته این گونه مطالب در تأویل آیات شریفه بسیار است، امروز که روز نوزدهم، و روز ضربت خوردن امیر مؤمنان (ع)، است از خدای بزرگ بخواهیم که ما را بر نعمت ولایت امیر مؤمنان (ع)، ثابت قدم نگاه دارد، در تاریخ چه بسیار افرادی را می‌بینیم که بجرم ولای امیر مؤمنان (ع)، سر از بدنشان جدا، وپیکرشان بر زمین کشانیده شد، که آخرین آن‌ها در تاریخ معاصر، شهید علامه شیخ حسن شحاته مصری است، که خون پاکش کارگر شد وکمتر از ده روز به سقوط حکومتی انجامید که با نمک نشناسی وبی معرفتی به شیعیان اهانت کرد.
در پایان می‌خوانیم: «یا هادیاً الی الحَقّ المُبین» ای کسی که هدایت گری به سوی حق آشکار.
منبع:حوزه
گزارش خطا
