حضور امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) در زندگی ایرانیان

عقیق: «ولادت» نخستین کتاب از مجموعه آثاری است که سعید تشکری نویسنده و نمایشنامه‌نویس صاحب سبک خراسانی قصد تالیف آن داشته و دارد و موضوع آن به هجرت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) از مدینه به مرو، پذیرش ولایتعهدی و شهادت ایشان می‌پردازد، با این تفاوت که تشکری در این اثر نه به دنبال روایت صرف چندین باره داستان زندگی و هجرت امام رضا(ع) که به تعبیر خود به دنبال بازنمایش تاثیر حضور معنوی این دو معصوم در زندگی و منش ایرانیان است.

داستان ولادت از یافته شدن فرزندان دو شبان خراسانی یکی کاتب و دیگری صحاف در ویرانه‌های شوش دانیال پس از دیدار با مولای خود امام موسی کاظم(ع) و در پی کشتاری که عباسیان برای تاراج پارسیان انجام داده‌اند، آغاز می‌شود. این دو شبان تصمیم می‌گیرند فرزندانشان را از بدو طفولیت در وصیتی مکتوب به نام هم بخوانند. لیلا و هاتف اکنون پس از گذشت سالها و مرگ این کاتب و صحاف می‌خواهند با هم ازدواج کنند، اما پرسش ساده آنها از خود این است: ما که هستیم؟ و چرا فرزند مولای پدرانمان ولیعهد تازه عباسیان است؟

لیلا و هاتف برای یافتن پاسخ خود و ازدواج با یکدیگر به مدینه می‌روند تا حقیقت امام هشتم شیعیان را بیابند و زندگی خود را آغاز کنند. رسیدن آنان به مدینه مصادف است با هجرت اجباری حضرت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) به مرو‌. اکنون هاتف و لیلا یکی در پی امام هشتم به سفر می‌رود و یکی با حضرت معصومه(س) همراه می‌شود. هاتف و لیلا در می‌یابندکه ولادتی تازه برای پارسیان رقم خواهد خورد و آن آغاز تابناک سلسله‌ای نیکوست که در آینده به بار خواهد نشست.

نکته قابل توجه در این رمان نمایشی است که تشکری در آن از پذیرش امام و اندیشه و منش او در میان ایرانیان هم عصر وی به نمایش می‌کشد. مبنای اصلی رمان براساس دلبستگی کاتبانی ایرانی است که از دهقانان و شبانان بودند که نقل قول‌هایی درباره امام رضا(ع) به نقل از امام موسی کاظم(ع) شنیده و با هنرهایی از قبیل نقالی، در دورهم نشینی‌هایی «شبچرا» آن را بیان می‌کردند.

به تعبیر تشکری در این داستان در حقیقت با داستانی چند وجهی درباره زندگی این خواهر و برادر مواجه می‌شویم که شهود دراماتیک نویسنده نسبت به برخی‌ موضوعات در بخش‌هایی از پرداختن به زندگی‌ این دو بزرگ، از رویکردهای محتوایی آن  محسوب می‌شود.

تلاش اصلی تشکری در این کتاب خلق روایتی تاریخی است که از دو منظر بدیع و تازه می‌نماید. نخست اینکه تاریخ برای وی بستر واقعی روایت داستانی نیست، بلکه زمینه‌ای است برای بیان یک واقعیت تاریخ محتوم. او تاریخ را دستمایه خلق شخصیت‌هایی کرده مجازی اما فرم گرفته از واقعیت؛ که اسب خیال مخاطب این رمان را بر مسیری از واقعیت به تاخت می‌برند و او را در فضای داستانی و در عین حال حقیقی با زندگی معصوم هشتم و خواهر گرامیش آشنا می‌کنند.

از سوی دیگر ولادت را می‌توان از حیث زبانی تلاشی ستودنی برای خلق زبانی تازه در روایت داستان‌های دینی تاریخ دانست. این مساله خود را زمانی بیشتر نشان می‌دهد که ببینیم در میان نویسندگان ایران زبان بیان روایت‌های تاریخی و لحن حماسی‌آن با زبان بیان داستان‌های دینی و لحن پند آموزانه آن دارای تفاوت‌هایی اساسی هستند که تشکری توانسته در این میان به تلفیقی قابل توجه درباره آن دست پیدا کند.

«ولادت» را موسسه انتشارات کتاب نیستان در 2200 نسخه و با قیمت 9200 تومان منتشر کرده است.

منبع:تسنیم

211008