کدام مسجد محدودیت زمانی و مکانی ندارد؟

1ـمحدودیت زمانى و مکانى ندارد
جهان فیزیکى با محدودیت‏هاى مکانى و زمانى روبروست و مساجد هم از این قانون مستثنا نیستند. حقیقت آن است محدودیت مساجد از نظر مکانى،عبارتست از عدم گسترش و پراکنش مناسب مساجد. حقیقت آن است که این مأمن مسلمین و رسانه دینى، در همه اماکن مورد نیاز در دسترس نیست.
هرچند احتمال دارد دیدگاه سنتى‏گرا با این مقوله آشتى نداشته باشدولى با همین مسجد مجازى مى‏توان بیماران و... که توان حضور در مسجدفیزیکى ندارند را در مسجد مجازى بهره‏مند ساخت. بالاخره یادمان باشد که جذب کردن نسبى بهتر از نیامدن هرگزى جوانان به مسجد است.
 

2 ـ تعاملى
به ظاهر میان تبلیغ دین در فضاى مجازى و دنیاى واقعى، تفاوت در محتوا نیست، بلکه تفاوت در ابزار است؛ تبلیغ دین در فضاى مجازى محدودیت‏ها و امکاناتىدارد؛ همان‏گونه که تبلیغ در دنیاى واقعى با این محدودیت‏ها و امکانات مواجه است. به‏عنوان مثال مخاطبان رسانه سنتى تلویزیون، مناسک مذهبى رامى‏بینند ولى در اینترنت قادر به انجام آن هم هستند. اجراى مراسم و مناسک مذهبى در فضاى واقعى لذت بیشترى دارد، اما اینترنت به کمک ویدئوکم‏هاو مانند آن، این امکان را فراهم کرده است که از طریق آن حتى زیارت کرد و احساس انجام مناسک دینى در افراد ایجاد نمود. درحالى که تلویزیون نمى‏تواند چنین امکانى را در اختیار ما قرار دهد و تنها نقش روایت‏گرى دارد.
از این‏رو به باور برخى اینترنت از سایر رسانه‏ها تفاوتى اساسى دارد. به زعم ایشان، اینترنت، یک رسانه نیست بلکه فضایى رسانه‏اى است. در واقع ماهم در اینترنت و هم با اینترنت زندگى مى‏کنیم.
 

3ـ تولید انبوه
به‏طور تقریبى هر سه ماه یک بار توسعه وب، دو برابر مى‏شود. اما این رشد روزافزون، کاملاً نابرابر توزیع شده است. در حالى که آمریکا و کانادا ٦٣%، اروپا ٤/٢٢% و استرالیا، ژاپن و نیوزیلند ٤/٦% از کامپیوترهاى متصل به اینترنت رادر اختیار دارند، بقیه کشورهاى آسیایى و آفریقایى تنها ٩/٥% از این کامپیوترها را در خود جاى داده‏اند. ٨٣% کاربران اینترنت در آمریکا، ٦% در اروپا، ٣% در اقیانوسیه و ٨% در بقیه قاره‏هاى دنیا قرار دارند. نگاهى به وضعیت و موقعیت زبان‏هاى مختلف در اینترنت میزان سلطه زبان‏هاى غربى را نشان مى‏دهد. در میان کسانى که از اینترنت استفاده مى‏کنند، ٣/٥١% به انگلیسى سخن مى‏گویند و عرب زبانان کمتر از ١% استفاده کنندگان را تشکیل مى‏دهند.بیش از ٨٠ درصد کل اطلاعاتى که در بیش از ١٠٠ میلیون رایانه سرتاسر جهان ذخیره شده به زبان انگلیسى است.این در حالى است که کمتر از ٥%اطلاعات موجود در فضاى وب، در باره دین است.[٦] مسجد مجازى مى‏تواند خلأ نیاز به معنویت و دین را در محیط سایبر پر نماید و عرصه اینترنت را نیز اخلاقى و ارزشى نماید. در آن صورت اینترنت دیگر تهدید نخواهد بود. بلکه همه خانواده‏ها از حضور فرزندان خود در این محیط، احساس رضایت نیز خواهند نمود.

یادمان باشد خواه و ناخواه، این غول رسانه‏اى به درون خانه‏هاىما نفوذ کرده است، به جاى منع، مى‏توان این را مدیریت نمود و بلکه از این ابزار بر علیه دشمن بهره برد. دشمن با این ابزار درصدد ربودن اندیشه جوان اسلامى و ایرانى است با دینى کردن آن مى‏توان گستره انبوهى از جوانان غیر دینى را با آموزه‏هاى اسلامى، آشنا ساخت.
 

٤ ـ پرسش صریح
اگر انسان طالب شهرت است این تنها یک روى سکه از حیات انسانى است. پاره دیگر از زندگى انسانى، گرایش به انزوا گزینى دارد. در این بخش انسان دوست ندارد که همه از اسرار او با خبر باشند. از این روست که برخى سؤالات در ذهن انسانى هست که بى‏پاسخ است، نه از آن جهت که پاسخى ندارد بلکه از آن جهت که پرسشگر آن را جزو اسرار خود دانسته و با پرسیدن آن سؤال، گویى پاره‏اى از خلوت خود را برملا کرده است.
 

امروزه برخى بین «سؤال» و «مسئله» فرقى مطرح مى‏کنند، که دقیقا به این بحث برمى‏گردد. زیرا طرف در درون خود با «مسئله»اى درگیر است لیک اگر آن را بپرسد، بخشى از اسرار او فاش خواهد شد لذا آن را در قالب «سؤال» که قدرى نامرتبط با «مسئله»اش است، مى‏پرسد. این نحو پرسیدن، نمى‏تواند پاسخ مناسبى به «مسئله» جوانان باشد. مسجد مجازى، بهترین فضا براى طرح خودِ «مسئله» نه «سؤال» است. تا طرف مستقیما با «مسئله» خود درگیر شود و پاسخى کاملاً مرتبط با «مسئله» خود دریافت دارد. بى‏آنکه حتى بخش کوچکى از اسرار او فاش گردد.
 

یکى از ویژگى‏هاى اصلى فضاى مجازى، ایجاد محیطى براى مطرح کردن سؤال‏هاى ناگفتنى در دنیاى واقعى است. جوانان گاهى براى پرسیدن برخى سؤال‏ها به‏صورت چهره به چهره، حیا پیشه مى‏کنند. بنابراین فضاى مجازى این امکان را مى‏دهد که درد و دل‏هاى ناگفتنى، گفتنى شود.
 

نویسنده در بخش چهارم این کتاب در پاسخ به پرسش چرا مسجد مجازى؟ می گوید:
در این بخش برآنیم تا ثابت کنیم که این آمار چه ضرورتى را ایجاب مى‏کنند که ما به مساجد مجازى روى آوریم. برآیند خلاصه آمار پیشین حاکى از دو واقعیت انکارناپذیر است: یکم؛ این‏که فطرت جوانان به حقایق ایمانى گرایش دارد. دوم؛ این‏که وضعیت مساجد در بین جوانان از اقبال مطلوبى برخوردار نیست.
 

در یک بررسى از دانش آموزان دبیرستان‏هاى خرم‏آباد، علت عدم گرایش به مساجد، عدم آگاهى جوانان از جایگاه مسجد گزارش داده شده است. در پیمایشى از جوانان مشهد، ٣/٤٤ درصد جوانان در هیچ یک از زمینه‏هاى مذهبى مطالعه‏اى نداشتند. و تنها ٧/٦٣ درصد در زمینه‏هاى مذهبى مطالعه کرده‏اند. از کسانى که در زمینه مذهب مطالعه داشته‏اند، ٤/٣٧ درصد تنها در یک زمینه، ٤/١١ درصد در دو زمینه، ٢/٥ درصد در سه زمینه و تنها ٧/١ درصد در چهار زمینه مطالعه داشته‏اند. چهار زمینه عبارت بود از اعتقادى، احکام، قرآن و تفسیر، و تایخ اسلام.
 

این آمار نشان از این دارد که مطالعه مذهبى جوانان رو به کاهش است. اینترنت به عنوان ابزارى که جوانان روزانه لحظاتى را با آن سپرى مى‏کنند، مى‏تواند به مدیریت خوب و تولید انبوه محصولات دینى بر فضاى وب، در گسترش دانش دینى جوانان مؤثر افتد و خود موجب گرایش جوانان به مساجد شود زیرا بخشى از این محصول عرضه شده در فضاى وب، در باره جایگاه مساجد خواهد بود. و این خود بر راهبرد ما در مسجد مجازى که عبارتست از «آستانه بودن مسجد مجازى براى مساجد واقعى»، گواهى، نیک خواهد بود.
 

خود این عمل، در رفیق نمودن کاربران اینترنت با مساجد، مؤثر خواهد بود بى‏آنکه اینترنت را به عنوان رقیب مساجد قرار دهیم و جوانان را در انتخاب یکى از آن دو به صورت مانعة الجمع مختار کنیم.
 

بنابر این گزارش کتاب مسجد مجازى به ترتیب در هشت فصل ادیان و معابد مجازى؛ مخالفان معابد و مساجد مجازى؛ تعریف «مسجد مجازى»؛ واقعیت تلخ؛ مساجد فرصت‏ها و تهدیدات پیش‏رو؛ مسجدمجازى و بازیابى کارکردهاى متنوع مساجد؛ مسجدمجازى، پلى براى صدور انقلاب و مسجدمجازى، بایسته چشم‏ انداز بیست ساله ایران اسلامى تنظیم شده است.