قبله مسلمانان چگونه از بیت‌المقدس به مسجدالحرام تغییر یافت؟

عقیق:  در نیمه رجب سال دوم هجری، هنگامی که رسول مکرم اسلام(ص) در مسجد «بنی سالم» در مدینه منوره مشغول نماز ظهر بود و دو رکعت آن را به سمت بیت‌المقدس به جای آورده بود، جبرئیل امین فرود آمد و بازوی مبارکش را گرفت و او را به جانب کعبه برگردانید.

 پیامبر اکرم (ص) پیش از هجرت، ایامی که در مکه معظمه حضور داشتند، نمازهای خویش را به سمت بیت‌المقدس، واقع در فلسطین به جای می‌آوردند، ولیکن طوری می‌ایستاد که کعبه معظمه، میان وی و بیت‌المقدس قرار می‌گرفت و در واقع، به صورتی نماز می‌خواند که کعبه و بیت‌المقدس، هر دو، قبله وی قرار می‌گرفتند.

پس از هجرت به مدینه منوره، از ربیع‌الاول سال اول تا نیمه رجب سال دوم هجری، به مدت 17 ماه، به سوی بیت‌المقدس نماز می‌گزارد و سایر مسلمانان نیز به پیروی از آن حضرت، به آن سمت عبادت می‌کردند. در مدینه، یهودیان فراوانی زندگی می‌کردند و برخی از آنان، مسلمانان و به ویژه حضرت محمد (ص) را سرزنش کرده و می‌گفتند: شما تابع قبله مائید. پیامبر (ص)، از این جهت اندوهناک بود و به آفاق آسمان‌ها نظر می‌کرد و منتظر امر پروردگار منان بود.

سرانجام در نیمه رجب سال دوم، هنگامی که آن حضرت در مسجد «بنی سالم» در مدینه منوره مشغول نماز ظهر بود و دو رکعت آن را به سمت بیت المقدس به جای آورده بود، جبرئیل امین فرود آمد و بازوی مبارکش را گرفت و او را به جانب کعبه برگردانید.

مسلمانان که شاهد گردش پیامبر (ص) به سمت کعبه بودند، برخی تبعیت کرده و به سوی کعبه برگشتند و برخی دیگر، متوجه قضایا نشده و هم چنان به سوی بیت المقدس نماز گزاردند، تا این که نماز تمام شد و پیامبر (ص) خبر نویدبخش تغییر قبله را به آگاهی همگان رسانید.

چون نماز پیامبر (ص) و برخی از مسلمانان، در یک وقت به دو قبله خوانده شد، مسجد بنی سالم، به مسجد «ذو قبلتین» شهرت یافت. در آن هنگام این آیه شریفه بر رسول خدا (ص) نازل شد: قد نَری تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّماءِ فَلَنُوَلّیَنَّکَ قِبْلَهً تَرْضیها، فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ، وَ حَیْثُ ما کُنْتُمْ فَوَلّوُا وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ …: نگاه‌های انتظارآمیز تو را به سوی آسمان برای تعیین قبله می‌بینیم. اکنون تو را به سوی قبله‌ای که از آن خشنود باشی، باز می‌گردانیم. پس روی خود را به سوی مسجدالحرام کن و هر جا باشید، روی خود را به سوی آن بگردانید.

از آن پس، کعبه و مسجدالحرام، قبله گاه مسلمانان شد و از هر کجای عالم به سوی آن عبادت می‌کنند. شیخ مفید، تغییر قبله را از نماز عصر ذکر کرد.

هم اکنون، مسجدی که این واقعه مهم در آن به وقوع پیوسته به نام «مسجد قبلتین» در مدینه منوره مورد زیارت زائران جهان اسلام است.  

منبع: ایسنا

211008