اگر شهدا نبودند ، منبر و مداحی هم نبود

«پدرم افتخار مداحی اهل بیت(ع) را داشته و دارد. از آن زمانی که به یاد دارم، در مسیر مذهبی خواندن و مداحی اهل بیت(ع) هستم و امیدوارم روزی که این نعمت را از من می گیرند، روز مرگم باشد.» این ها را مجتبی رمضانی می گوید که مداحی هایش درباره «شهید گمنام» و «مادران شهید»، این روزها توی خیلی از گوشی های همراه پیدا می شود. چند دقیقه ای با هم هم کلام شده ایم.

رسالت مداح در جامعه اسلامی

وقتی مقام معظم رهبری می فرمایند: گاهی اثر مداحی و یک بیت شعری که یک مداح با هنر خودش اجرا می کند، می تواند از یک ساعت سخنرانی بیش تر باشد، شما به جواب سؤالتان می رسید. هیچ موقع فراموش نمی کنم. سال 1388، به مناسبت سالروز میلاد حضرت زهرا(س)، با جمعی از مداحان اهل بیت(ع) خدمت مقام معظم رهبری رفته بودیم. ایشان فرمودند: نسبت به اتفاقات فرهنگی، سیاسی و شهرهای خود بی تفاوت نباشید و برحسب نیازهای جامعه، اشعار، روایات و احادیثی قرائت کنید. پس رسالت مداح در جامعه اسلامی، کم تر از وعاظ نیست.

از چه زمانی خواندن درباره جبهه و شهدا را شروع کردید؟

پدرم در مداحی هایش از رزمندگان زیاد یاد می کرد. همین باعث شد که من هم از کودکی به این عرصه علاقه مند شوم و به آن اعتقاد پیدا کنم. اما در دوره دولت اصلاحات، به علت کم کاری هایی که در این دوره می دیدم، خواندن از شهدا و برای شهدا را چند برابر کردم.

چرا به این موضوع می پردازید؟

چرا به شهدا نپردازم؟ به نظر کدام وجدان بیدار، من نباید از پیرمردی که اسلام را زنده کرد، (امام خمینی) دم بزنم؟! جوان هایی که با ایثارشان، امام حسین(ع) و فرهنگ عاشورا را زنده کرده اند، به گردن من حق ندارند؟ جوان و نوجوانی که پای منبر من می نشیند، باید بفهمد که اگر شهدا نبودند و عراق در تجاوزش به ایران پیروز می شد، امروز خبری از هیئت، مداح، منبر و مجالس امام حسین(ع) نبود. بدون تعارف، من از این سؤال که زیاد هم از من پرسیده می شود، تعجب می کنم و متأثر می شوم.

خواندن شما درباره شهدا چه بازتاب و اثری در جامعه و جوانان داشته است؟

جواب این سؤال را باید شما و امثال شما بدهند. اما علاوه بر برکات معنوی زیادی که یاد شهدا برای خودم داشته است، صدها خاطره شیرین نیز از خدمت گزاری به شهدا دارم. به طور مثال، در یکی از شهرها خطاب به جوان ها گفتم: «آخرین باری که به پدر شهید سر زدید و از او خواستید تا شما را مثل پسر خودش بداند و اگر خدمتی از دستتان برمی آید با شما در میان بگذارد، کی بود؟»

در آن لحظه، همه سکوت کردند و فقط اشک ریختند، اما در سفر بعد به آن شهر، جوانی پیشم آمد و گفت: «لحظه ای که این موضوع را مطرح کردید، به حدی منقلب شدم که روز بعد، نزد پدر شهیدی از اقواممان که سالخورده بود، رفتم. در حال حاضر، من و آن پدر شهید، رابطه خوبی داریم؛ به طوری که حتی خرید منزل او را من انجام می دهم.»

اشعاری که می خوانید، از کیست؟ آیا با شاعران جنگ نیز برای تهیه اشعارتان ارتباط داشته اید؟

راستش بعضی از اشعار، سروده خودم است که باید اعتراف کنم، از لحاظ فنی بسیار ضعیف است. به قول شاعر «شاعر اگر سعدی شیرازی است، بافته های ما همه بازی است». علاوه بر اشعارم، با شعرایی که از نزدیک، صحنه های دفاع مقدس را زیارت کرده اند هم مشورت و از آن ها کسب فیض می کنم. چون در شهرستان سکونت دارم، ارتباطم با مداحان زمان جنگ، مشکل و محدود است؛ مثلاً «حاج صادق آهنگران» را باوجود محبتی که ایشان نسبت به حقیر دارند، فقط یک بار زیارت کرده ام.

چه خاطره هایی از مداحی درباره جبهه، شهدا و آثار آن دارید؟

همان طور که در صحبت ها اشاره شد، خاطره های زیادی در این باره در ذهنم نقش بسته است؛ به طور مثال، جوانی نزد من آمد و از گرفتارهای زندگی اش گفت. به او پیشنهاد دادم که به گلزار شهدا برود و به شهدای گمنام متوسل شود. چند روزی گذشت، تا این که او گریان پیشم آمد و گفت: «سراغ یکی از شهدای گمنام رفتم و مشکلاتم را با او در میان گذاشتم. همان شب خواب دیدم که وارد حرم امام رضا(ع) شده ام و جوانی با لباس خاکی و چفیه، روبه روی حرم ایستاده است و سفارش مرا به آقا می کند. به آن جوان گفتم: «شما مشکلاتم را از کجا می دانید؟»

او گفت:«من شهید گمنام روستای مانی رفسنجانم...»

گریه کنان از خواب بیدار شدم و بعد مشکلم حل شد.»

آیا با این اعتراض که در هیئت باید ذکر اهل بیت(ع) را کرد و نباید از شهدا و جبهه دم زد، مواجه شده اید؟

بله! کم وبیش با چنین افکاری روبه رو شده ام، اما تعصب من نسبت به شهدای انقلاب اسلامی، کم تر از شهدای کربلا نیست. پاسخ من به اعتراض این گونه افراد، به نوع سؤالشان بستگی دارد. اگر سؤال کننده، دلیل علمی و اعتقادی مطرح کند، به او خواهم گفت: «در جهان اسلام، عالم تر و معتقدتر از مقام معظم رهبری سراغ داری؟ اگر خواندن چنین اشعاری مشکل داشت، ایشان اجازه نمی دادند در محضر و در بیت ایشان مداحان اهل بیت( ع) از چنین اشعاری استفاده کنند.»

برای جلوگیری از بروز برخی آسیب های موجود هیئات، چه باید کرد؟

اگر هیئت، پیرو روحانیت ولایی باشد، آسیبی پیش نمی آید. بارها تجربه کرده ام که انحراف هر هیئتی، در جدایی از روحانیت لایق ریشه دارد.

درباره توصیه های سال های اخیر مقام معظم رهبری به مداحان چه نظری دارید؟

فقط یک چیز را می دانم. توصیه ایشان به منزله دستور یک فرمانده به سرباز است. اگر ایشان بگویند که مداحی را کنار بگذارید، دست به میکروفن نخواهم زد.

ترویج ارزش های دفاع مقدس در جامعه، چه نقاط خلأی دارد و برای انتقال آن ها به نسل جدید چه باید کرد؟