۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۴۱ : ۰۴
اشک گرفتن از عزاداران با وصله پینه کردن مطالب به کربلا، روا نیست
حجت الاسلام رستم نژاد با بیان اینکه منبر حسینی باید علمی و مستند به قرآن و روایات باشد، گفت: اینکه برای اشک گرفتن از مخاطب هر چیزی را به کربلا اضافه کنند، صحیح نیست، وصله پینه مطالب، قداست و عظمت عاشورا را متاثر می کند.
عقیق:ت الاسلام مهدی رستم نژاد، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه در گفت وگویی، در پاسخ به پرسشی در مورد الزامات و بایدهای منابر حسینی و وجود وجه علمی در این جلسات، اظهار کرد: دین ما یک دین علم محور است، این دین از ابتدا با وحی پیامبر(ص) و واژه «اقْرَأْ» آغاز شد؛ لذا نگاه علمی در دین مبین اسلام موج می زند و بر همان اساس باید سخنرانی ها و مطالب با این نگاه ارائه شود به ویژه آنکه در مورد واقعه ای چون عاشورا که سراسر مفهوم و معنا است، باشد.وی ادامه داد: بیش از هفتصد و پنجاه بار در قرآن واژه علم و متشقات آن به کار رفته، اسلام یک دین متن محور یعنی دارای پیام متنی است آن هم طی ۲۵۰ سال که عصر حضور اهل بیت(ع) بود. بنابراین ما در دین خود اولا قرآن و ثانیا روایات فراوان از معصومان(ع) داریم، و این یعنی مطلب برای ارائه در منابر کم نیست، در کنار آن مباحث و مطالب تاریخی هم داریم که در تاریخ ضبط و ثبت شده است. علاوه بر این مسایل علمی دیگری که از حدیث یا آیات قرآن منشعب شده و بعدا توسعه یافته نیز وجود دارد.
رستم نژاد تصریح کرد: ما مشت مان بسیار پر و دستمان بسیار باز است، برای منابر حسینی باید سراغ آیات الهی و احادیث برویم و اساسا منبری که بر اساس قرآن و حدیث باشد، منبر علمی است، برای آنکه قرآن درباره خودش می گوید: قرآن کتابی است از جانب کسی که اسرار آسمان ها و زمین را می داند؛ لذا آموزه های قرآن هماهنگ با کائنات و اسرار این عالم و نظام هستی است، پس هرچه که از قرآن گرفته شود، علم و دانش است و این درباره احادیث صادره از معصوم نیز صادق است؛ از این رو، منبری که برگرفته از این میراث گرانبها باشد تاثیرگذار و علمی است.
مولف «عاشورا: ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها» تاکید کرد: داز این رو، مبلغان و کسانی که اهل سخن هستند باید زحمت بکشند و این موارد را با بیان صحیح و حتی با ابزار مناسبِ امروز ارائه و به مخاطبان منتقل کنند، چنانچه امام رضا(ع) فرمود: «اگر مردم محاسن و زیبایی های کلام ما را می شناختند از ما اطاعت می کردند». این وظیفه منبری و مبلغ دین است که بتواند این زیبایی را منتقل کند، یعنی اول خودش مفهوم کلام معصوم(ع) را درک و بعد آن را برای مردم بیان کند.
نگاه تاریخی صرف به عاشورا کافی نیست
وی در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به اینکه بیان تاریخی صرف در منابر حسینی کافی نیست، ابراز کرد: باید تحلیلِ تاریخی ارایه شود مثل آنچه که در قرآن وجود دارد، قرآن صرفاً از تاریخ پیامبران نمی گوید بلکه اسباب وقوع یک حادثه را نیز بیان و تحلیل کرده و بعد نتایج و عبرت های آن را ارایه می کند. از سوی دیگر در قرآن هدف گذاری را می بینیم، بنابراین در منابر حسینی اگر قرار است از جنبه تاریخی به مساله عاشورا پرداخته شود باید عوامل و زمینه ها، آنچه که در آن زمان بستر وقوع این فاجعه را فراهم ساخت را نیز بیان و وظایف امروز ما را نیز تبیین کنند.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه گفت: اساساً اگر دیدگاه تحلیلی داشته باشیم عاشورا درس هایی برای امروز ما دارد، سطر سطر کربلا با ایثار آمیخته شده است. سوال آن است که آیا امروز نیاز به ایثار نداریم؟ لحظه لحظه عاشورا ادب، اطاعت از معصوم، ولایت پذیری، ارتباط عاطفی میان اعضای خانواده را به نمایش می گذارد، آیا این مواردی نیست که به آنها در زندگی امروز نیاز داریم؟ بنابر این، کربلا یک تابلوی آموزشی است که لحظه لحظه آن برای ما درس ها و نکته های فراوانی دارد به ویژه اینکه در جریان عاشورا یک امام معصوم(ع) محور است و همه آن حماسه آفرینی ها بر مدار وجود مقدس او رقم می خورد.
رستم نژاد ادامه داد: منابر حسینی باید از ابعاد مختلفی ماجرای کربلا را بررسی کند، دشمن شناسی کربلا، مبارزه با دشمن و اینکه آغاز گر جنگ امام حسین(ع) نبود و حضرت(ع) در مقام دفاع برآمد و خطبه خواند و در این خطبه ها چه فرمود، همه این موارد از جمله مباحثی است که ذیل نگاه تاریخی باید در منابر مطرح شود. اینکه فقط بیاییم بگوییم این اتفاقات افتاد و امام حسین(ع) مظلومانه به شهادت رسیدند کافی نیست، باید از هدف حضرت سیدالشهداء(ع) بگوییم.
اشک گرفتن به هر قیمت روا نیست
وی همچنین در مورد کیفیت گریستن و گریاندن مردم در روضه ها و منابر برای حضرت سیدالشهدا(ع)، گفت: اساسا اشک ریختن برای امام حسین(ع) و گریاندن برای مصائب سیدالشهداء(ع) دارای اجر و ثواب است و در آن بحثی نداریم. اما اینکه به هر قیمت و به هر کلامی بخواهیم افراد را به گریه بیندازیم، صحیح نیست، اینکه بیاییم و مطالبی را بیان کنیم که در صحت آنها شک و تردید وجود دارد روا نیست و هتک حرمت معصوم(ع) است.
رستم نژاد ابراز کرد: علت استقبال مردم از برخی منابر زحمتی است که سخنران برای مطالعه دقیق کشیده است. چنین سخنران و منبری، صرفاً شرح واقعه نمی کند و نه تنها از ابعاد مختلف واقعه عاشورا و شهادت امام حسین(ع) سخن می گوید بلکه در کنار آن درس های عاشورا را برای زندگی امروز مطرح و مرهم برای دردهای امروز مردم بیان می کند به گونه ای که مردم رابطه بین زندگی و این واقعه را درک کنند.
رستم نژاد اضافه کرد: معتقدم باید محتوای منابر حسینی را غنی سازی کرد، دین ما غنی است، گوینده ای که بیست شب می خواهد منبر برود باید ساعت ها برای هر منبر وقت بگذارد، منبر مانند یک اثر هنری است. اینکه با سلام و صلوات بیایند و یک چیزی بگویند و بروند، مخاطب زده می شود. غرض از سخنرانی و منبر این است که افراد بدانند که هدف این قیام چه بوده است و از آن عبرت گرفته و حسینی زندگی کنند.
این پژوهشگر درباره الزامات مقتل خوانی در منابر حسینی، خاطرنشان کرد: اگر مقتل خوانی برگرفته از همان حادثه و پیام ها و خطبه های کربلایی باشد، ایرادی ندارد، مقتل خوانی نیز یک نوع عزاداری است ولی اگر چنانچه ذیل مقتل خوانی مطالب ساخته و پرداخته شاعران و مداحان بیان شود، درست نیست، یعنی عده ای بیایند و هر چیزی که می شود را به کربلا ببندند، صحیح نیست این وصله پینه ها قداست و عظمت عاشورا را متاثر می کند.
مولف «عاشورا: ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها، پیامدها» در پایان یادآور شد: اشعار و تعزیه های عربی و فارسی، وجود دارد که ترجمه شده است ولی اگر بخواهیم آنها را به ناله و سوز و گدازی که در شان امام(ع) نباشد، تبدیل کنیم، روا نیست.
منبع:شبستان
گزارش خطا
