دلیل استفاده از مثال در قرآن چیست؟

* آيه               

أَ يَوَدُّ أَحَدُکُمْ أَنْ تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخيلٍ وَ أَعْنابٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ لَهُ فيها مِنْ کُلِّ الثَّمَراتِ وَ أَصابَهُ الْکِبَرُ وَ لَهُ ذُرِّيَّةٌ ضُعَفاءُ فَأَصابَها إِعْصارٌ فيهِ نارٌ فَاحْتَرَقَتْ کَذلِکَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآياتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ

* ترجمه                      

آیا كسى از شما دوست دارد كه باغى از درختان خرما و انگور داشته كه از زیر درختان آن نهرها در جریان و براى او در آن (باغ) از هر گونه میوه‏ اى وجود داشته باشد و در حالى كه به سن پیرى رسیده و فرزندانى (كوچك و) ضیعف دارد، گردبادى همراه با آتش سوزان به آن باغ بوزد و باغ را یكسره بسوزاند. این چنین خداوند آیات را براى شما بیان مى‏ كند تا شاید اندیشه كنید.

* نکته ها                     

انسان هنگامى كه پیر و عیالمند شد، توان تولیدش از بین مى‏ رود، ولى نیاز و مصرفش شدید مى‏ شود. حال اگر منبع درآمدش نیز نابود شود، به ذلّت كشیده مى ‏شود. انسان در قیامت، از یك‏ سو توان عمل صالح ندارد و از سوى دیگر نیازش شدید است. در این حال اگر كارهاى صالحش با منّت و ریا محو شده باشد، به چه ذلّتى مى‏ رسد.

خرما و انگور، از مفیدترین میوه ‏ها مى ‏باشند و در قرآن نام آنها به كرّات آمده است.

پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله فرمودند: هركس «لا اله الاّ اللّه» بگوید به واسطه آن كار، درختى در بهشت براى او كاشته مى ‏شود و همچنین است هركس «اللّه اكبر» بگوید. شخصى به پیامبر گفت: پس درختان ما در بهشت بسیار است! حضرت فرمودند: آرى، به شرط آنكه آتشى به دنبال آن نفرستید و آنرا نسوزانید. [بحار، ج‏8، ص‏186]

* پيام ها                      

1- خودت را به جاى دیگران بگذار تا مسائل را خوب درك كنى. «أیَودّ احدكم ...»

2- از مثال‏ هاى طبیعى كه زمان و مكان و عصر و نسل در آن اثر نمى‏ گذارد، استفاده كنیم. «جنّة من نخیل و...»

3- منّت و آزار بعد از انفاق، همچون باد سوزانى است بر باغى سرسبز، و آتشى بر بوستانى خرّم. «فاحترقت»

4- رشد یافتن، تدریجى است، ولى تخریب و حبط عمل در یك لحظه است. «فاصابها اعصار فیه نار فاحترقت»

5 – مثال ‏هاى قرآن، براى فكر كردن است. «لعلّكم تتفكّرون»