لعن و نفرین خدا شامل چه افرادی می‌شود؟

همانگونه که بهار فصل رویش و نشانه ای از آیات الهی است، می تواند فرصتی برای تازه شدن دیدار ها هم باشد. خداوند در قرآن کریم و پیامبر(ص) و ائمه اطهار (ع) در احادیث و روایات خود بارها به کلمه «صله الرحم» تاکید کرده و به برکات و آثار آن اشاره کرده‌اند.

اسلام توجه و تاکید بسیاری بر تحكیم رابطه های خویشاوندى و استحكام روابط خانوادگى دارد. چنانچه خداى متعال آن را در ردیف پرستش خویش قرار داده، مى‌فرماید: «وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً وِ بِذِى الْقُرْبى‌ ... «۱» و خدا را بپرستید و هیچ چیز را شریك او قرار ندهید و به پدر و مادر و خویشان نیكى كنید.» و یا در جاى دیگر مى‌فرماید: «وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذى‌ تَسائَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحامَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلَیْكُمْ رَقیباً «۲» بترسید از آن خدایى كه به نام او از یكدیگر درخواست مى‌كنید و درباره ارحام كوتاهى نكنید، همانا خداوند مراقب شماست.»

همانگونه که خداوند در آیات نورانی قرآن کریم، به دست‌گیری و صله الرحم اشاره کرده‌است و مورد عنایت و پاداش قرار می دهد، به همان میزان نیز فسق کنندگان صله ارحام را شماتت می کند و مورد لعن و نفرین خداوند قرار می گیرند.

در سه جاى قرآن مورد لعن و نفرین قرار داده است. از جمله در آیه‌اى مى‌فرماید: «فَهَلْ عَسَیْتُمْ إِنْ تَوَلَّیْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِى الْأَرْضِ وَ تُقَطِّعُوا أَرْحامَكُمْ أُولئِكَ الَّذینَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ «۳» اگر از فرمان خدا روى‌گردان شوید، آیا جز این انتظار مى‌رود كه در زمین فساد كنید و قطع رحم نمایید؟ آن‌ها كسانى هستند كه خداوند آنان را لعنت كرده است.» امام صادق علیه السلام در ضمن بیان خود به نقل از پدرش فرمود: پدرم حضرت سجّاد علیه السلام فرمود: «إِیَّاكَ وَ مُصاحَبَةَ الْقاطِعِ لِرَحِمِهِ فَإِنَّهُ وَجَدْتُهُ مَلْعُوناً فى‌ كِتابِ اللَّهِ فى ثَلاثِ مَواضِعَ «۴» از معاشرت و دوستى با كسى كه با بستگان خود قطع رابطه كرده بپرهیز، زیرا چنین كسى را در كتاب خدا (قرآن) در سه جا مورد لعن و نفرین یافته‌ام.»

با نگاهی به آیات و احادیث ائمه اطهار(ع) شرح مختصری از آثار و برکات صله الرحم را در زیر بخوانید:

* طول عمر: یکى از مهم‌ترین آثار صله رحم، طولانى‌شدن عمر است. امام رضا علیه السلام فرمود: یَکُونُ الرَّجُلُ یَصِلُ رَحِمَهُ فَیَکُونُ قَدْ بَقِىَ مِنْ عُمْرِهِ ثَلاثُ سِنینَ فَیُصَیِّرُهَا اللَّهُ ثَلاثینَ سَنَةً وَ یَفْعَلُ اللَّهُ ما یَشاءُ «۵» چه بسا مردى که تنها سه سال از عمرش باقى مانده است، امّا خدا به خاطر صله رحم، باقى‌مانده عمرش را به سى سال مى‌رساند و خدا آنچه را مى‌خواهد، انجام مى‌دهد. شخصى به نام مَیسِر از امام باقر یا امام صادق علیهم السلام نقل کرده که آن حضرت فرمود: اى مَیسر! گمان مى‌کنم به خویشان خود نیکى مى‌کنى؟ گفتم: آرى فدایت شوم! من در نوجوانى در بازار کار مى‌کردم و دو درهم مزد مى‌گرفتم، یک درهم آن را به عمّه‌ام و درهم دیگر را به خاله‌ام مى‌دادم. آن‌گاه امام فرمود: به خدا سوگند تا کنون دو بار مرگت فرا رسیده، ولى به خاطر صله رحم به تأخیر افتاده است. «۶»

* فراوانى روزى: حضرت سجّاد علیه السلام فرمود: مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَمُدَّ اللَّهُ فى عُمْرِهِ وَ أَنْ یَبْسُطَ لَهُ فى رِزْقِهِ فَلْیَصِلْ رَحِمَهُ ... «۷» هر کس دوست دارد، خدا عمرش را طولانى و روزى‌اش را افزایش دهد، باید صله رحم کند.

* حسن خلق: امام صادق علیه السلام فرمود: صِلَةُ الْأَرْحامِ تُحْسِنُ الْخُلْقَ «۸» رسیدگى به خویشان، اخلاق را نیکو مى‌کند.

* پاکى اعمال و دفع بلا: امام باقر علیه السلام فرمود: صِلَةُ الْأَرْحامِ تُزَکِّى الْأَعْمالَ وَ تَدْفَعُ الْبَلْوى ... «۹» رسیدگى به خویشان، اعمال را پاک مى‌کند و بلا را دور مى‌کند.

* آسانى حساب: امام صادق علیه السلام فرمود: صِلَةُ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الْحِسابَ یَوْمَ الْقِیامَةِ ... وَ تَقى مَصارِعَ السُّوءِ «۱۰» رسیدگى به خویشان حساب روز قیامت را آسان کرده و از مرگ بد جلوگیرى مى‌کند.

* آبادى شهرها: امام صادق علیه السلام فرمود: صِلَةُ الرَّحِمِ وَ حُسْنُ الْجَوارِ یَعْمُرانِ الدِّیارَ صله رحم و خوش‌رفتارى با همسایه شهر‌ها را آباد مى‌کند.

پی نوشت:

۱. نساء (۴)، آیه ۳۶.
۲. نساء (۴)، آیه ۱.
۳. محمد (۴۷)، آیات ۲۲ ـ. ۲۳.
۴. سفینة البحار، ج. ۱، ماده رحم.
۵. اصول کافى، ج. ۲، ص. ۱۵۰.
۶. بحارالانوار، ج. ۶، ص. ۲۶۴.
۷. اصول کافى، ج. ۲، ص. ۱۵۶.
۸. بحارالانوار، ج. ۷۴، ص. ۱۱۴.
۹. اصول کافى، ج. ۲، ص. ۱۵۲.
۱۰. بحارالانوار، ج. ۷۱، ص. ۱۰۴.