کدام آیات را در چه مناسبتهایی تلاوت کنیم؟
حسین داریزین، قاری و حافظ کل قرآن اخیرا کتابی تحت عنوان «آیات و مناسبتها» به رشته تحریر در آورده که در آن ابتدا مناسبتهای مختلف احصا شده و سپس برای هر مناسبت آیات مناسب پیشنهاد شده است.
عقیق: یکی از موضوعات مهمی که قاریان و مبلغان باید بدان توجه داشته باشند این
است که در هر مجلسی که برای تلاوت یا تبلیغ حاضر میشوند، آیاتی به فراخور
موضوع آن جلسه برای اجرای برنامه استفاده نمایند.
توجه به تناسب موضوع
جلسه و سخنانی که در آن ایراد میشود را میتوان از باب «براعت استهلال» به
شمار آورد، علمای بلاغت در این زمینه معتقدند یکی از مواضعی که خطبا باید
به آن توجه کنند حسن مطلع است که با موضوع جلسه همخوانی داشته باشد، لذا
توجه به این مسأله هم برای خطیبان از درجه اهمیت بالایی برخوردار است و هم
قاریان باید بدان ملتفت باشند.
در پارهای از موارد و مناسبتها پیدا
کردن آیات مناسب با مضمون آن جلسه کاری نه چندان دشوار تلقی میشود، چنان
که اگر یک قاری بخواهد در مجالس ترحیم تلاوت داشته باشد طبیعتا آیات ۱۵۵ و
۱۵۶ سوره مبارکه بقره مناسب خواهد، اما همیشه و برای همه مناسبتها این
چنین نیست و در بسیاری از موارد پیدا کردن آیات مناسب کار را برای قاریان
دشوار میکند، در نتیجه وجود منبعی که آیات مربوط به هر مناسبت را احصا
کرده باشد، لازم است.
همه این موارد دست به دست هم داده تا یکی از
فعالان قرآنی درصدد رفع این دغدغه برآید، حسین داریزین، قاری و حافظ کل
قرآن و متولد سال ۱۳۵۲ است که اخیرا اقدام به تألیف کتابی تحت عنوان «آیات و
مناسبتها» نموده و در سه فصل آن را سامان داده است. اما اینکه چقدر در
این زمینه موفق بوده است نیاز به بررسی دقیقتر این کتاب توسط کارشناسان و
صاحبنظران است و ما در اینجا صرفا به معرفی این کتاب خواهیم پرداخت.
حسین
داریزین کارشناس ارشد حقوق و از مدرسان قرآن است که جلسه قرآن وی نیز در
روزهای دوشنبه واقع در خیابان دلاوران، میدان رسالت، مسجد امام سجاد(ع)
منعقد میگردد، و هدف اصلی وی از تألیف این کتاب جلوگیری از انتخاب آیات
نامناسب در جلسات و کمک به قاریان در جهت انتخاب آیات مناسب بوده است.
در
کشور ما مناسبتهای فراوانی وجود دارد که برخی از آنها در تقویم رسمی ثبت
شده و برخی نیز ثبت نشدهاند، از جمله میتوان به مناسبتهای ملی و مذهبی
نظیر روز نیمه شعبان، روز قوه قضائیه، نیمه شعبان، روز هلال احمر، روز
ازدواج، هفته وحدت، روز غدیر خم و ... اشاره کرد، با توجه به این مناسبتها
مؤلف فصل اول کتاب را تحت عنوان «آیات اختصاصی» نام نهاده است.
نگارنده
در این فصل به احصای ۹۵ موضوع مناسبتی در زمینههای مختلف پرداخته و ذیل
هر یک از آنها به ذکر چند نمونه از آیات متناسب با آن موضوع پرداخته است که
برخی از این موضوعات نیز در تقویم وجود ندارد.
برای نمونه یکی از
مناسبتهایی که در این فصل بدان پرداخته شده روز ملی ایمنی در برابر زلزله
است که مولف معتقد است در این روز و برای همایشهای مربوط به آن میتوان از
آیات ۱ تا ۴ سوره حج و سوره زلزال استفاده کرد، همچنین برای روز اهدای خون
نیز آیات ۷۰ تا ۷۴ سوره مبارکه اسراء و سوره نصر را پیشنهاد داده است.
همچنین
از دیگر موضوعات جالب توجهی که داریزین بدان توجه داشته روز آتش نشانی است
که برای آن آیات ۵۳ تا ۵۸ سوره آل عمران، آیات ۱۲۶ تا ۱۲۹ و ۱۹۰ تا
۱۹۵سوره بقره، آیات ۳۲ تا ۳۵ سوره مائده، آیات ۷ تا ۹ سوره اسراء، آیات ۷۱
تا ۷۳ سوره اعراف و سوره مبارکه ضحی پیشنهاد شده است.
فصل دوم کتاب تحت
عنوان «آیات عمومی» سامان یافته است و مؤلف در این فصل درصدد آن است که
آیاتی که میتوان در هر مناسبتی مانند غم و شادی و ... تلاوت کرد، معرفی
کند، در واقع اگر قاری به هر دلیلی نتوانست برای مناسبتی خاص، سوره و آیات
مناسبی انتخاب و تلاوت کند، میتواند از آیات عمومی استفاده نماید.
برای
نمونه در ایام ولادت یا شهادت اهل بیت(ع) طبق نظر این کتاب میتوان سوره
مبارکه دهر را تلاوت کرد، در این فصل نیز به ۱۹ موضوع پرداخته شده که
میتوان به انفاق، خمس، تقوا، صفات مومنین، قیامت، دریا و ... اشاره کرد.
مؤلف
برای موضوع دریا در این فصل، آیات ۱۷ تا ۲۴ سوره الرحمن، ۱۲ تا ۱۴ سوره
فاطر، ۵۳ تا ۵۸ سوره فرقان و ۵۹ تا ۶۳ سوره نمل را پیشنهاد داده است،
همچنین برای رازداری نیز آیات ۱۱۸ تا ۱۲۰ سوره آل عمران، ۲۶ تا ۳۰ انفال، ۷
تا ۱۰ و ۱۲ تا ۱۵ سوره مجادله را به قاریان معرفی کرده است.
«حکایتهایی
از مناسبخوانی آیات و سورهها» عنوان فصل سوم و پایانی کتاب «آیات و
مناسبتها است که نگارنده در آن به حکایتهایی از مناسبخوانی آیات و
سورهها پرداخته است، به این معنا که قاری در هنگام تلاوت متوجه باشد که
بعد از چه آیات وارد چه سورهای شود و بین آنها ارتباط برقرار نماید.
برای
نمونه نگارنده معتقد است بعد از تلاوت دو آیه پایانی سوره اعلی مناسب است
آیه ۱۵ سوره نازعات یا آیه ۹ سوره طه تلاوت شود، علاوه بر این در این فصل
به ذکر حکایتها و داستانهایی در این زمینه پرداخته شده است.
در پایان یادآور میشود در تألیف این کتاب محمدحسین محمدی نیز همکاری داشته است.
منبع:ایکنا