علت نامیده شدن امام عصر به نور خدا چیست؟

زمین با نور شما امامان می درخشد. در زیارت روز جمعه آن حضرت هم آمده «سلام بر تو ای نور خداوند که هدایت‌جویان به وسیلۀ او هدایت می‌شوند.(۴)

 شب معراج، نور حضرت مهدی علیه السّلام برای خاتم الانبیاء صلّی اللّه علیه و اله آشکار شد. پیامبر صلّی اللّه علیه و اله فرمود: «. . . ای محمد! دوست داری آن‌ها (اوصیای خودت) را ببینی؟ گفتم: بله، ای پروردگار. فرمود: به سمت راست عرش توجه کن! چون متوجه شدم، ناگاه علی و فاطمه و حسن و حسین و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و مهدی را دیدم که در رودی از نور ایستاده، نماز می‌گذارند و او-مهدی-در وسط آن‌ها مانند ستاره‌ای درخشان بود.(۵)

و اما درخشندگی نور حضرت در دنیا ، نور ولایت ایشان ...در فرمایش رسول اکرم صلّی اللّه علیه و اله و سلم تصریح شده است. این‌که فرموده‌اند: «ینتفعون بولایته» به این معناست که استضائه (طلب روشنایی) به نور امام علیه السّلام از طریق ولایت آن بزرگوار امکان‌پذیر است. در نسخۀ دیگری که مرحوم علاّمه مجلسی به آن استناد فرموده، عبارت پیامبر صلّی اللّه علیه و اله و سلم چنین است:

إی و الّذی بعثنی بالنّبوّة إنّهم لینتفعون به و یستضیئون بنور ولایته فی غیبته. . . .(۶) آری، قسم به آن‌که مرا به نبوّت برانگیخت، آنها قطعا از او بهره می‌برند و از نور ولایتش در غیبتش روشنایی می‌گیرند.

 تعبیر «نور ولایت» نیز بر این حقیقت دلالت می‌کند که ولایت امام غایب علیه السّلام، نور است و این نور، قلب و روح انسان را روشن می‌کند. بنابراین کسانی می‌توانند از وجود ایشان در زمان غیبت بهره ببرند که دل‌های آنها به نور ولایت حضرتش روشن شده باشد. منکران ولایت و حتّی جاهلان غیرمقصّر در این امر، از نگریستن به این نور، محروم و از برکات آن بی‌بهره‌اند همچون نابینایانی که نمی‌توانند روشنایی خورشید را ببینند.(۷)

درخشندگی نور آن حضرت در هردو زمان حضور و غیبت وجود دارد. اشراق بدون واسطه، برای جمعی از مؤمنین، تشرف به دیدار آن حاصل گردیده است و دیگر، اشراق نور آن حضرت باواسطه است. یعنی که خورشید و ماه از نور آن حضرت آفریده شده است-چنان‌که روایتی بر این معنی دلالت می‌کند.(۸) اخباری که دلالت می‌کند بر این‌که بقای عالم و آن‌چه در آن است به سبب وجود حضرت قائم علیه السّلام است.

بنابراین درخشندگی نور آفتاب و ماه از آثار نور آن حضرت است در غیبت و قسم دیگر، اشراق نور آن حضرت در زمان ظهور است که دو گونه است: اشراق باطنی که در دل مؤمنین است و اشراق ظاهری، این است که امام صادق علیه السّلام در تفسیر آیه شریفه وَ أَشْرَقَتِ اَلْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها .(۹) فرمود: ربّ الارض یعنی امام ارض، و هرگاه ظهور کند مردم از نور آفتاب و ماه بی‌نیاز می‌شوند و به نور امام اکتفا می‌کنند.(۱۰) و اما نور آن حضرت در آخرت؛ امام صادق علیه السّلام فرمود: نور ائمه مؤمنین در روز قیامت، در پیشاپیش و سمت راست مؤمنین پیش می‌رود تا این که آن‌ها را در منازل‌شان در بهشت فرود آورند.(۱۱)و(۱۲)

پی نوشت:

۱-مکیال المکارم آیت الله موسوی اصفهانی ج ۲ ترجمه سید مهدی حائری ص۲۹۹

۲ - سوره صف،آیه ۸

۳ - سوره زمر، آیه۶۹

۴- فرازی از زیارت جامعه و زیارت امام عصر (عج) در روز جمعه

۵- مکیال المکارم به نقل از غایة المرام ص ۱۸۹

۶- راز پنهانی ، رمزپیدایی،محد سپهری ، محمد بنی هاشمی، صص۷۳-۷۰ به نقل از. بحار الانوار، ج  ۵۲، ص  ۹۳ ، ح  ۸

۷-همان

۸-موعودنامه مجتبی تونه ای ج ۱ صص ۷۴۵-۷۴۲ ، به نقل از بحار الانوار، ج  ۱۵، ص۱۰

۹ - سوره زمر،آیه ۶۹

۱۰- موعود نامه به نقل از تفسیر قمی، ج  ۲ ، ص ۲۵۳

۱۱ – همان به نقل از تفسیر برهان، ج  ۴، ص  ۲۸۹

۱۲- موعودنامه ج ۱ صص۷۴۵-۷۴۲