تحقیر همسر، آغاز فروپاشی خانواده است

این کتاب که به همت حجت‌الاسلام «محمدجواد حاج‌علی‌اکبری» گردآوری و تدوین شده است، پیش از این از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شد و با تغییر ناشر از سوی انتشارات انقلاب اسلامی وابسته به مؤسسه انقلاب اسلامی راهی کتابفروشی‌ها شد. این کتاب که تاکنون بیست و سه بار تجدید چاپ شده، از یازده فصل تشکیل شده است. چهار فصل با عنوان «کلام» و هفت فصل با عنوان «رهنمود». چهار فصل اول این کتاب عبارتند از: کلام اول؛ ازدواج؛ ناموس طبیعت، دستور شریعت، کلام دوم؛ کانون گرم خانواده، کلام سوم؛ غروب عشق و قحطی عاطفه در غرب و کلام چهارم؛ حقوق متقابل زن و شوهر. این چهار فصل بیشتر به مباحث معرفتی می‌پردازند و فلسفه ازدواج و رفتارهای زوجین را تبیین می‌کند.

هفت فصل بعدی کتاب هم توصیه‌ها و رهنمودهای رهبر انقلاب است به زوج‌های جوان و خانواده‌های آن‌ها در باب چگونگی مراسم ازدواج، تقسیم کار در خانواده، حذف تشریفات زائد و همین‌طور آغاز زندگی مشترک و تداوم آن. عناوین این هفت فصل که بیشتر شامل توصیه‌های عملی رهبر انقلاب است عبارتند از: رهنمود اول؛ همسفر تا بهشت، رهنمود دوم؛ بالاتر از واقعیت، رهنمود سوم؛ هنر تقسیم کار، رهنمود چهارم؛ سازش و سازگاری، رهنمود پنجم؛ زندگی شیرین، رهنمود ششم؛ هشدارها و یادآوری‌ها و رهنمود هفتم؛ آسان‌گیری.

در ابتدای این کتاب دستخط رهبر انقلاب در تبریک و توصیه‌هایی به عروس‌ها و دامادها آمده است.

در ادامه بخش‎هایی از بیانات رهبر معظم انقلاب دربارۀ هشدارها و یادآوری‌هایی در امر ازدواج در کتاب «مطلع عشق» منتشر می‌شود:

حساسیت و غیرت یکدیگر را تحریک نکنید

من همیشه به مردهای جوان توصیه می‌کنم که در معاشرت با نامحرمان و حتی محارم کاری نکنید و حرف نزنید که زنانِ خود را وادار به حسادت کنید. به دختران جوان هم سفارش می‌کنم که در برخوردشان با مردهای بیگانه کاری نکنید و حرفی نزنید که حس حسادت و غیرت شوهرانشان را تحریک کنند. این حسادت‌ها بدبینی می‌آورد و پایه‌های محبت را سست می‌کند و از ریشه می‌‌سوزاند.(217)

تحقیر همسر، آغاز فروپاشی خانواده

ظلم، تبعیض و اهانت، در هر حالی غلط است. اگر شما عالی‌ترین مرد دنیا باشید و زن شما مثلاً از لحاظ سواد و معلومات و... یک خانم کم‌سوادی باشد یا از یک خانواده پایینی باشد، شما حق کمترین ظلم و اهانت را به او ندارید، زن همان زن است تا ابد. حق کمترین اهانتی را به او نداردی. این البته فقط مخصوص ما نیست. این اروپایی‌های ادکلن‌زده و اتوکشیده، گاهی خیلی بدتر از جوامع ما به این موجودات ظلم می‌کنند. مرد حق ندارد ـ ولو بالاتر از زن باشد ـ به زنش جفا کند. زن هم همین‌طور، گاهی زن، یک خانم باسواد تحصیل کرده است که مثلاً حالا با یک مرد کارگری ازدواج کرده است. او هم حق ندارد مرد را تحقیر کند. مرد، باز هم برای او نقطه اتکایی است و باید به او تکیه کند. باید او را از لحاظ روحی چنان حفظ کند که بشود به او تکیه کرد. این، خانواده سالم است. اگر خانواده را اینطور تشکیل دادید، بدانید که یک رکن اساسی سعادت خودمان را تأمینکردید.(218)

ایده‌آل خواهی افراطی

دخترها و پسرها به دنبال ایده‌آل نباشند. در امر ازدواج، هیچ کس ایده‌آل نیست و انسان نمی‌تواند ایده‌آل خود را پیدا کند. باید بسازند و زندگی کنند. خداوند ان‌شاءالله زندگی را شیرین خواهد کرد و به آنها برکت خواهد داد و ان‌شاءالله مورد رضای الهی قرار خواهد گرفت.(219) آدم، اول که نگاه می‌کند، همه‌اش حُسن است. بعد که وارد می‌شود اخلاقیاتی هست، نقایص و کمبودهایی هست، ضعف‌هایی وجود دارد که به تدریج در یکدیگر کشف می‌کنند. اینها نباید موجب سردی شود. باید با این کمبودها ساخت، چون بالاخره مرد ایده‌آل بی‌عیب و زن ایده‌آل بی‌عیب در هیچ کجای عالم پیدا نمی‌شود.(220)

معاشرت‌های غیرشرعی

آن آقایی که با زنان نامحرم سر و کار دارد، دوجا برای او امکان اشباع غرایزش در سطوح مختلف وجود دارد، این دیگر به زن خودش آنجور پایبند نیست. مثل مردی که به هیچ زنی نگاه نمی‌کند نیست... اینکه می‌گویند زن باید خودش را در محیط‌های اجتماعی با نامحرم مخلوط نکند، برای این است که این زن، دلبستگی‌اش به مرد خودش است. وگرنه اگر زن کارش به جایی رسید که مرد خودش برایش عادی شد، مثل وضعیتی که الان در جوامع غربی می‌بیند که اصلاً این مرد برای زن اهمیتی ندارد، می‌گوید حالا شد، شد، نشد هم نشد. می‌گوید طلاق می‌گیریم، تمام می‌کنیم تو برو دنبال کارت، من هم می‌روم دنبال کارم. این بد است. بعضی از خانم‌ها امروز تلاش می‌کنند که وضع زنان را این‌جوری کنند. این به ضرر زن‌هاست و به نفع زن‌ها نیست؛ چون این، بنیان خانواده را متلاشی می‌کند.(321)

حریم‌داری و عفاف سپر خانواده

مسأله محرم و نامحرم و حجاب و نگاه کردن و نگاه نکردن و معاشرت‌های ناسلام و مضر، این چیزهایی که در اسلام این قدر تأکید شده و در بعضی از کشورها و جاهایی که از اسلام دورند، اینها رعایت نمی‌شود، اینها اگرچه یک محدودیتی برای زن و مردم به وجود می‌آورد، اما اینها را شارع مقدس برای حفظ خانواده، برای ماندگار شدن این بنای مهم تحکیم و تشریح کرده است که اگر در همین چیزها هر انسانی تدبیر و تأمل کند، حکمت‌های بسیار بزرگی را خواهد دید.(222)

اینکه شما می‌بینید در اسلام محرم و نامحرم و جدایی زن و مرد و اینها مطرح است، اینها مسائل ارتجاعی نیست. اینها جزو دقیق‌ترین مسائل انسانی و بشری و یکی از مهم‌ترین آن، این است که بنیان خانواده مستحکم می‌ماند. چون زن و شوهر به هم احساس وفاداری می‌کنند، در موضع حسادت قرار نمی‌گیرند، این خیلی مسأله مهمی است.(223)

این حجابی که اسلام درست کرده است، این نگاهی که اسلام منع کرده است، این معاشرتی که اسلام ممنوع قرار داده است، برای این است که شما دل‌ها و محبت‌هایتان روی یک نقطه متمرکز شود. هم شما خانم‌ها و هم شما آقایان.(224)

اینکه شما می‌بینید در اسلام، حجاب و روگیری و عدم معاشرت زن و مرد و این چیزها هست و یک عده آدم کوته‌بین و کوته‌نظر خیال می‌کنند، اینها یک حرف‌های قشری است، نه! اینها عمیق است. این، برای این است که خانواده‌ها و دل‌های زوجین، در جای خود بماند، این خانواده مستقر بماند. این برای اینهاست. محرم است، نامحرم است، نگاه نکن، معاشرت نکن، دست نده، نخند، جلوه‌گری نکن، جلوی دیگران آرایش نکن. این حرف‌هایی که اسلام می‌زند، دین می‌گوید، فقه به ما می‌گوید، این برای این است که اگر اینها را رعایت کردید، این خانواده کوچک شما، این کانون کوچکی که حالا به وجود آمده است، مستحکم خواهد ماند و از آن بلایا فارغ خواهد شد. زن و مرد احساس می‌کنند که سر و کارشان با یکدیگر است. با این خانواده است. زن احساس نمی‌کند که خانه برای او یک وسیله دست و پاگیر است. یک مرد احساس نمی‌کند که خانه و زن برای او یک وسیله مزاحم است.(225)

اینکه اسلام آن‌قدر گفته است که چشمتان را ببندید، به نامحرم نگاه نکنید. به زن یک جور گفته و به مرد یک جور دیگر گفته، برای این است که وقتی چشم به یک طرفی رفت، آن وقت بخشی از سهم آن کسی که همسرش شماست، آن طرف خواهد رفت. حالا چه شما مرد باشید و چه زن باشید فرقی نمی‌کند. یک قسمتی می‌رود آن‌جا. وقتی این‌جا کم گذاشتی، محبت ضعیف خواهد شد. محبت که ضعیف شد، بنای خانوادگی متزلزل می‌شود. آن وقت آنچه که برای تو لازم است از دستت می‌رود و آنی که برایت مضر است به خیال خودت به دست آورده‌ای.(226)

پی نوشت:

217- خطبه عقد 79/9/10

218- خطبه عقد 78/12/23

219- خطبه عقد 76/9/6

220- خطبه عقد 78/1/24

221- خطبه عقد 77/1/19

222- خطبه عقد 77/12/11

223- خطبه عقد 79/10/15

224- خطبه عقد 79/3/30

225- خطبه عقد 79/12/15

226- خطبه عقد 75/2/17