مداح باید در سه حوزه تخصص نسبی پیدا کند

او افزود: شعرهایی که توسط شاعران توانمند سروده شده است قابلیت اجرایی بیشتری دارد و مورد توجه مخاطبان شعرشناس و اهل ادب قرار می‌گیرد. اما بخشی از شعر ها که توسط عامه مردم مورد توجه قرار می‌گیرد توسط علاقه‌مندان به فضای شاعری که توان چندانی ندارند و به تقلید از آهنگ‌ نوحه‌ها و شعر دیگران است سروده می‌شود.
محقق متذکر شد: هرچیزی که به شخصی تقدیم می‌شود باید در شأن او باشد و اگر چنین نباشد خدای نکرده توهین محسوب می‌شود.

او با اشاره به آیه‌ای از سوره آل عمران «تنفقوا مما تحبون» اظهار کرد: اگر دوست نداریم هدیه‌ای دور از شأن‌مان دریافت کنیم پس نباید هدیه‌ای به کسی بدهیم که در شأن او نباشد.
این شاعر در ادامه گفت: همین که ما دوست داریم مداح اهل بیت (ع) باشیم خداوند اجر ما را خواهد داد و ضرورتی ندارد که با نداشتن توان شاعری دست به سرودن شعرهایی بزنیم که چیزی به ممدوح ما اضافه نمی‌کند.

جواد محقق با تأکید بر این موضوع که ما اجازه نداریم هر متنی را به عنوان شعری که برای اهل بیت (ع) سروده شده است بخوانیم در ادامه به روایتی از امام صادق (ع) اشاره کرد و گفت: شاعری خدمت امام صادق (ع) می‌رسد و شعری را که برای اهل بیت (ع) گفته بود در حضور امام (ع) و دیگران می‌خواند. حضرت صله زیادی به وی می‌دهد. او به حضرت می‌گوید اجازه دهید در بین مردم این شعر را بخوانم که حضرت این اجازه را به او نمی‌دهد و می‌فرماید شعر را پیش یکی از شاعران ببرد و اگر این شعر مورد تأیید او بود اجازه عرضه و خواندن آن را دارد. زمانی که شاعر از حضور امام (ع) مرخص می‌شود، اطرافیان سوال می‌کنند یابن رسول الله شما با اهدای این همه هدیه به او اجازه ندادید که شعر را جای دیگری بخواند؟ حضرت می‌فرماید شعر او ضعیف بود و شعر را باید شاعر قوی بخواند و اجازه دهد که منتشر شود. اطرافیان سوال می‌کنند که چرا به او پول دادید؟ حضرت می‌فرماید به خاطر عشق او به اهل بیت (ع) و امیرالمومنین (ع) بود نه به خاطر شعر.
او با تأکید براین که عشق و علاقه به اهل بیت (ع) باعث سرودن شعر می‌شود گفت: شعر باید حداقل‌هایی را داشته باشد تا خدای نکرده نتیجه عکس نداشته باشد. آن‌چه شاعران ما در سده اخیر به ویژه پس از انقلاب در این حوزه کار کرده‌اند با وجود این‌که قابلیت اجرایی در هیئت‌ها را ندارند اما شعرهای درخشانی در حوزه شعر آئینی هستند.

محقق در ادامه با بیان این‌که حجم شعر آئینی که بعد از انقلاب سروده شده‌ با شعرهایی که در طول تاریخ ادبی‌ ما در این زمینه سروده شده برابری می‌کند گفت: این باز شدن زبان شاعران برای شعرسرایی در این حوزه به برکت انقلاب اسلامی است و این شاعران در این مدت توانستند شعر را تهیه کنند و تحویل مخاطب بدهند.
او به مداحان پیشنهاد کرد که بدون شناخت شعر و آموزش شعر از محضر بزرگان این حوزه دست به انتخاب شعر نزنند زیرا خدای نکرده ممکن است این شعرها از نظر ادبی ارزشی نداشته باشند و موجب تخریب شوند.
این شاعر با بیان این‌که مداحان جامعه متکثر هستند و در سراسر کشور پراکنده شده‌اند اظهار کرد: برخی از مداحان خوش‌صدا هستند و با شرکت در کلاس‌های موسیقی آموزش دیده‌اند و برخی به صرف استعداد خدادادی به این کار مشغول هستند.

او افزود: مداحان باید تلاش کنند که سبک و سیاق‌های مرسوم در مداحی‌ها از گذشته تا امروز را دنبال کنند و بشناسند و آموزش لازم را حداقل نزد پیشکسوتان خود داشته باشند. همچنین این افراد شعر و نقاط ضعف‌ و قدرت آن را مطالعه کنند و دوره‌هایی بین اهل فن ببینند. علاوه بر این موارد تعدادی از متون قابل قبول شیعی را مطالعه کنند و پای بحث و سخنرانی بنشینند و هرچیزی را که به صرف این که گفته می‌شود راوی می‌گوید نپذیرند و مبلغ خرافات نشوند. به تعبیر دیگر هر مداحی در سه حوزه موسیقی، شعر و ادبیات و محتوا (روایت و حدیث) تخصص نسبی پیدا کند و با اهل فن، بزرگان و پیشکسوتان مرتبط باشد و از محضرشان استفاده کند.
محقق در ادامه یادآور شد: موسیقی، ادبیات و محتوا سه ضلع مثلثی هستند که مداحی داخل این سه ضلع معنا پیدا می‌کند و هرکدام از این اضلاع دچار مشکل شود به همان نسبت جذب مخاطب و ماندگاری مداحی آسیب می‌بیند و در درازمدت به شعائر دینی آسیب می‌زند.

او در پایان ابراز امیدواری کرد مسئولان جامعه مداحی با هدایت دوستان جوان که تازه وارد این عرصه می‌شوند بتوانند سر و سامانی به این وضعیت بدهند.

منبع:ایسنا