تطابق تاسوعا وعاشورای امسال باسال۶۱هجری

با بررسی کامل گاه‌شماری خورشیدی و میلادی و تطابق آن با تقویم قمری و همچنین استخراج شرایط رویت پذیری هلال محرم در سال 61 هجری با چشم، در می یابیم که عاشواری سال 61 هجری قمری که زمان شهادت امام حسین(ع) و یاران با وفای ایشان بوده است، با شرایط روز و هفته قرار گیری این مناسبت در سال جاری(1395) به احتمال قریب به یقین انطباق دارد.

هنگام شبیه‌سازی با استفاده از نرم‌افزارهای قابل استناد نجومی،گاه‌شماری و رویت هلال می‌توان گفت از آنجا که لحظه ماه نو آن سال در عصر جمعه نهم مهر 59 ساعت 14:11 ، 28 سپتامبر سال680 میلادی به وقت جهانی بوده است (تقریباً همزمان با غروب خورشید در عراق)، بنابراین هلال محرم آن سال می‌توانسته نه در آن روز بلکه در شامگاه روز شنبه 29 سپتامبر برابر با  10 مهر سال 59 خورشیدی باچشم غیر مسلح ( تنها ابزار مورد استفاده در آن زمان) در منطقه عراق قابل رویت بوده باشد.

به همین دلیل چه بسا محرم سال مورد اشاره در روز یکشنبه 11 مهر سال 59 هجری خورشیدی آغاز شده و با این قاعده، عاشورای آن سال در روز سه شنبه 20 مهر سال 59 شمسی بوده است؛ اما  نباید از نظر دور داشت که در غروب روز شنبه 10 مهر آن سال، هلال تنها 8 درجه از افق فاصله داشته (نسبتاً نزدیک افق) و با فاز 12/1% روشنایی و جدایی بیش از11 درجه از خورشید، با احتمالی، مردم آن زمان که بسیار کمتر از دانش و تجارب امروزی برخوردار بوده‌اند، نمی‌توانسته‌اند هلال مذکور را در افق بیابند، به ویژه آنکه از یک سو در آن زمان مشاهده هلال می‌بایست عمومیت داشته و همگان قادر به رویت آن باشند.

از سوی دیگر غبار در افق که از شرایط طبیعی آن منطقه است، بر رویت‌پذیری تاثیر گذار بوده؛ با این استدلال هلال در شامگاه روز بعد یعنی یکشنبه 11 مهر سال 59 شمسی توسط عامه مردم عراق رویت شده و دوشنبه 12 مهر سال 59 خورشیدی، ماه محرم سال 61 قمری آغاز شده است.

با این محاسبه در می‌یابیم، روز تاسوعا و عاشورای سال 61 قمری (مصادف با واقعه کربلا) برابر سه شنبه و چهارشنبه 20 و 21 مهر سال 59 خورشیدی و دقیقاً منطبق با آغاز محرم امسال و مناسبتهای تاسوعا و عاشورا در سال 95 خورشیدی بوده است.

رخدادهای آسمانی در آن زمان

ماه در ساعت 12 ظهر روز اول محرم سال 611 هجری قمری وارد برج فلکی کژدم ‎شده (قمر در عقرب) و ساعت 18 روز سوم محرم با ورود ماه به صورت فلکی کمان (قوس)، از صورت فلکی کژدم خارج ‎شده است.

در روز اول محرم سال 61 فاصله زمین تا مهر تابان(خورشید)، تقریباً برابر با یک واحد نجومی بوده ( نزدیک به 149 میلیون کیلومتر) و  ماه نزدیک به وضعیت اوج زمینی خود یعنی 403000 کیلومتری از زمین بوده است.

در ساعت 15:10 روز 6 محرم سال 61 قمری، ماه با جدایی حدود 2 درجه، جنوب سیاره برجیس قرار داشته و در آن شبانگاه، ماه و مشتری همنشین هم بوده‌اند که اصطلاحاً به آن  قران مه و مشتری می‌گویند.

ماه از غروب هشتم محرم تا عصر روز عاشورای حسینی سال 61 قمری، در صورت فلکی سطل آب! (دلو) ، قرار داشته که با وجود دریغ کردن آب توسط لشکر یزید، یک تعبیر خاص می‌تواند به حساب آید.

ساعت 47 :15 عصر تاسوعا سال 61 هجری، ماه از سمت 112 درجه در کربلا با 77 درصد روشنایی طلوع می‌کند (از حدود موقعیت اردوگاه عمر بن سعد درحوالی شط فرات) و 02:25 بامداد روز عاشورای آن سال، با فاز 81 درصد، در سمت 249 درجه(جنوب غربی آن منطقه) غروب کرده است و آسمان کربلا در شب عاشورا تا صبح کاملاً تاریک‎بوده است.

سیارات تیر و ناهید هر دو در آن زمان صبحگاهی و طلوع سیاره ناهید(زهره) در برج دوشیزه(سنبله) در روز عاشورای آن سال، ساعت 03:39( حدود 3 ساعت قبل از طلوع خورشید) و سیاره تیر ساعت 05:37 بامداد اتفاق افتاده است.

ستاره سهیل در ساعت 5 بامداد عاشورای آن سال، دقیقاً در جنوب صحرای نینوا و نزدیک به 5 درجه بالاتر از افق بوده است، مهر تابان ساعت 06:41 صبح عاشورای 61 قمری، از سمت 99 درجه (از جانب لشگر عمر سعد ملعون در جنوب شرق دشت کربلا) طلوع کرده بوده و در ساعت 18 در سمت 260 درجه (جنوب غرب کربلا) در پشت خیمه‌‎های سوخته اباعبداله(ع) غروب کرده است.

ماه نزدیک به حضیض زمینی(کمترین فاصله با زمین)، در فاصله 366 هزار کیلومتری زمین در ساعت 16:26 عصر عاشورای آن سال طلوع کرده و همراه با خورشید سوزان، شاهد منظره دلخراش عصر عاشورای سال 61 قمری بوده است.

پی نوشت:

انجمن نجوم آماتوری ایران