چند روایت کاربردی از امام محمدباقر(ع)

* لباس عالم

كَتَبَ أَبُو جَعْفَرٍ (ع) إِلَى سَعْدٍ الْخَيْر: وَ الْحِلْمُ لِبَاسُ الْعَالِمِ فَلَا تَعْرَيَنَّ مِنْهُ. (1)

امام باقر علیه السلام در نامه ای به سعد خیر نوشتند: بردبارى لباس عالم است، پس تو خود را از آن عريان مدار.

* رمز روزی فراوان

حُمْرَانُ بْنُ أَعْيَنَ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ (ع) فَقُلْتُ لَهُ أَوْصِنِي فَقَال‏: وَ عَلَيْكَ بِالدُّعَاءِ لِإِخْوَانِكَ بِظَهْرِ الْغَيْبِ فَإِنَّهُ يَهِيلُ الرِّزْقَ يَقُولُهَا ثَلَاثا. (2)

امام باقر علیه السلام در سفارشی به حمران بن اعین فرمودند: پشت سر برادران (دينى) خود دعا كن، كه اين كار روزى را به طرف تو سرازير مى كند.

* این گونه دعا کنیم

عَنْ أَبِي حَمْزَةَ الثُّمَالِيِّ قَالَ: أَخَذْتُ هَذَا الدُّعَاءَ مِنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع): ... ‏اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي رِزْقاً حَلَالًا يَكْفِينِي وَ لَا تَرْزُقْنِي رِزْقاً يُطْغِينِي وَ لَا تَبْتَلِيَنِّي بِفَقْرٍ أَشْقَى بِهِ مُضَيِّقاً عَلَيَّ.. . (3)

ابی حمزه ثمالی می گوید این دعا را از امام باقر علیه السلام فراگرفتم: خداوندا! مرا روزىِ حلالى بده كه كفايتم كند، و روزى اى نده كه به طغيانم كشانَد و به فقرى گرفتارم نكن كه با آن بدبخت شوم و به تنگنا افتم.

* نجات بخش ترین شفاعت برای زنان

عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ الْبَاقِرَ ع يَقُول‏: .. وَ لَا شَفِيعَ لِلْمَرْأَةِ أَنْجَحُ عِنْدَ رَبِّهَا مِنْ رِضَا زَوْجِهَا. (4)

جابر بن یزید جعفی می گوید از امام باقر علیه السلام شنیدم: .. هيچ شفاعت كننده اى براى زن نزد پروردگارش نجات بخش تر از رضايت شوهرش نيست.

* ثروتمندان واقعی

يَا جَابِرُ: ... وَ اعْلَمْ يَا جَابِرُ أَنَّ أَهْلَ التَّقْوَى هُمُ الْأَغْنِيَاءُ أَغْنَاهُمُ الْقَلِيلُ مِنَ الدُّنْيَا فَمَئُونَتُهُمْ يَسِيرَةٌ إِنْ نَسِيتَ الْخَيْرَ ذَكَّرُوكَ وَ إِنْ عَمِلْتَ بِهِ أَعَانُوكَ. (5)

امام باقر علیه السلام به جابر بن یزید جعفی فرمود: ثروتمندان واقعى همان تقواپيشه گانند كه اندك دنيا، آنان را بى نياز كرده و كم خرجند. اگر خير و خوبى را فراموش كنى، به يادت مى آورند و اگر به آن عمل نمايى يارى ات مى رسانند.

* خداوند چگونه از ظالم انتقام می گیرد؟

عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ قَالَ: مَا انْتَصَرَ اللَّهُ مِنْ ظَالِمٍ إِلَّا بِظَالِمٍ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ- «وَ كَذلِكَ نُوَلِّي بَعْضَ الظَّالِمِينَ بَعْضاً». (6)

ابی بصیر نقل می کند که امام باقر علیه السلام فرمود: خداوند هيچگاه از ظالم انتقام نگرفت مگر به وسيله ظالمى ديگر؛ و اين سخن خداى عزّوجلّ است كه: «و بدين سان ظالمان را به سزاى اعمالى كه مى كنند بر يكديگر مسلّط مى كنيم».

* امامان معصوم(ع) مؤمن و منافق را می شناسند

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: إِنَّا لَنَعْرِفُ الرَّجُلَ إِذَا رَأَيْنَاهُ بِحَقِيقَةِ الْإِيمَانِ وَ حَقِيقَةِ النِّفَاقِ. (7)

امام باقر عليه السلام فرمود: ما هر گاه فردى را ببينيم حقيقت ايمان و حقيقت نفاق را در او در مى يابيم.

* چگونه باطل را بشناسیم؟

عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) يَقُولُ: «كُلُّ مَا لَمْ يَخْرُجْ مِنْ هَذَا الْبَيْتِ فَهُوَ بَاطِلٌ». (8)

امام باقر عليه السلام فرمود: هر چه از اين خانه (اهل بیت علیهم السلام) صادر نشده باشد، باطل است.

* چگونه به امام زمان (عج) سلام کنیم؟

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: إِنَّ الْعِلْمَ بِكِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سُنَّةِ نَبِيِّهِ (ص) لَيَنْبُتُ فِي قَلْبِ مَهْدِيِّنَا كَمَا يَنْبُتُ الزَّرْعُ عَلَى أَحْسَنِ نَبَاتِهِ فَمَنْ بَقِيَ مِنْكُمْ حَتَّى يَرَاهُ فَلْيَقُلْ حِينَ يَرَاهُ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ بَيْتِ الرَّحْمَةِ وَ النُّبُوَّةِ وَ مَعْدِنَ الْعِلْمِ وَ مَوْضِعَ الرِّسَالَةِ. (9)

امام باقر عليه السلام فرمود: آگاهى از كتاب خداوند عزّوجل و سنّت پيامبر او صلي الله عليه و آله در دل مهدى ما مى رويد، چنان كه كشت و زرع به بهترين شكل آن. پس اگر كسى از شما مانْد تا او را ببيند بايد هنگام ديدن آن حضرت بگويد: سلام بر تو اى اهل خانۀ رحمت و نبوّت و مكان دانش و جايگاه رسالت.

* زمين چه زمانی بخیل می شود

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ وَجَدْنَا فِي كِتَابِ عَلِيٍّ (ع) قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) إِذَا مُنِعَتِ الزَّكَاةُ مَنَعَتِ الْأَرْضُ بَرَكَاتِهَا. (10)

امام باقر عليه السلام فرمود: در كتاب على عليه السلام چنين یافتیم كه پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: هرگاه از پرداخت زكات خوددارى شود، زمين از بيرون دادن بركاتش خوددارى كند.

پی نوشت:

(1)- الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏8، ص: 55.

(2)- السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي (و المستطرفات)، ج‏3، ص: 637.

(3)- تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان)، ج‏3، ص: 77.

(4)- الخصال، ج‏2، ص: 588.

(5)- تحف العقول، النص، ص: 287.

(6)- الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏2، ص: 334.

(7)- الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏1، ص: 438.

(8)- مختصر البصائر، ص: 198.

(9)- كمال الدين و تمام النعمة، ج‏2، ص: 653.

(10)- الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص: 505.