۰۴ آذر ۱۴۰۳ ۲۳ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۷ : ۰۴
هشدار به کاربران ایرانی
با جستجویی کوتاه در اینترنت میتوان دید این مبلغ هندی حتی در ایران نیز طرفدارانی دارد که ایدهها و افکارش را تبلیغ کرده و سایتهای داخلی نیز شاید از سر ناآگاهی دیدگاههایش را بدون هیچ محدویتی برای مخاطبان نشر و ترویج میدهند و این دیدگاهها گاه با تأیید و حمایتهای بیقید و شرط همراه میشود؛ ویدئوهای این مبلغ هندی با عناوین جذاب و فریبنده در فضای مجازی به راحتی دست به دست میشود.
خبرگزاری ایکنا در راستای رسالت آگاهیبخشی، با توجه به اهمیت روشنگری درباره دیدگاههای ذاکر نایک و با هدف افشای چهره حقیقی وی، از مهدی زارع بیعیب، مسئول خانه فرهنگ و نمایندگی فرهنگی ایران در بمبئی(محل تولد نایک) که از نزدیک شاهد فعالیت این مبلغ هندی در داخل کشورش بوده و واکنشها و حتی مخالفتها نسبت به سخنرانیها و فرافکنیهای ذاکر نایک را از نزدیک شاهد است، درخواست کرد که مطلبی به منظور شناخت هرچه بیشتر ذاکر نایک در اختیار ایکنا قرار دهد.
اکنون مطلب ارسالی مهدی زارع بیعیب در این باره را میخوانیم:
عبدالکریم ذاکر نایک متولد ۱۸ اکتبر ۱۹۶۵ در بمبئی، مرکز ایالت «مهاراشترا»ی هند یک پزشک است؛ اما بیشتر به عنوان یک سخنران شهرت دارد، او بنیانگذار و رئيس بنیاد پژوهشهای اسلامی در بمبئی «IRF» و همچنین بنیانگذار شبکه ماهوارهای تلویزیونی صلح «Peace TV» بوده که مطابق یک گزارش تعداد بینندگان آن بالغ بر ۱۰۰ میلیون نفر است.
سخنرانی به زبان انگلیسی
ذاکر نایک در مطالعات تطبیقی ادیان مرجع تام محسوب میشود و شاید با نفوذترین ایدئولوگ سلفی در هند است، او بر خلاف بسیاری از مبلغان اسلامی سنتی، کت و شلوار و کراوات میپوشد و به جای اردو و عربی، به زبان انگلیسی سخنرانی میکند، حافظهای بسیار قوی دارد و در سخنرانیهای خود مدام از کتاب مقدس بایبل* و کتابهای هندوها مثل ویدها، گیتا و راماین استشهاد میدهد، او تنها مسلمانان را مخاطب قرار نمیدهد؛ بلکه در سخنرانیهایش هزاران افراد از ادیان و مذاهب مختلف شرکت میکنند، ذاکر نایک خصوصیات منحصر به فرد زیادی دارد که در هیچ یک از مولویهای سلفی یافت نمیشود و شاید همین متفاوتبودن باعث شهرت او شده است.
ذاکر نایک تحصیلات خود را در کالج «کیشین چاند چلارام»( Kishinchand Chellaram) و سپس در کالج پزشکی ملی «تاپی والا» (Topiwala) و بیمارستان خیریه «BYL Nair Hospital» تحصیلاتش را ادامه داده و بالاخره در دانشگاه بمبئی در رشته پزشکی تا مرحله کارشناسی پزشکی و جراحی تکمیل کرد.
در سال ۱۹۹۱ با تأسیس بنیاد پژوهشهای اسلامی(IRF) کار خود را در زمینه دعوت اسلامی آغاز کرد. همسر وی «فرهت نایک» نیز رئیس بخش زنان همنی بنیاد است.
وب سایت بنیاد پژوهشهای اسلامی، بنابر اظهارات خود نایک «ایدئولوگ و نیروی محرکه شبکه تلویزیونی صلح Peace TV » است.
نایک مدرسه بین المللی اسلامی در بمبئی و در کنار آن صندوق جمعآوری زکات «کمکهای اسلامی یکپارچه» (United Islamic Aid) را نیز تأسیس کرد که به جوانان مسلمان فقیر و نیازمند بورسیه تحصیلی میدهد.
تبیین ظاهر آیات و روایات بدون تحلیل و تعمیق
نایک سخنرانی و بحثهای زیادی در سراسر جهان انجام داده و سبک سخنرانی او نیز بیان گسترده ظاهر آیات و روایات بدون تحلیل و یافتن عمق مطلب است و از آنجا که مردم عادی نیز بیشتر سطحینگرند و در اطلاعات اسلامی و دینی سطحینگرتر، لذا میتوان گفت سبک وی مطابق مذاق و فهم عادی و خلاصه، عامهپسند است، نایک حافظهای قوی دارد از این رو پشت سر هم آیات و روایات فراوان ذکر و آن را ترجمه میکند و پشت سر هم منابع متعدد ذکر میکند. این سبک وی حاضرین را سخت تحت تأثیر قرار داده و مردم عادی را شیفته خود میکند، لذا وی در محافل اسلامی با گرایش سلفی از جمله محبوبترین شخصیت محسوب میشود.
ارجاعات دروغ و منابع غیر واقعی
اما علیرغم محبوبیت در میان عامه مردم، در میان فرهیختگان وجهه و جایگاه خوبی ندارد و این مسئله تنها به خاطر اینکه سخنرانیهایش از عمق لازم برخوردار نیست و فاقد منطق و مباحث عقلی و عاری از تجزیه و تحلیل است، نبوده؛ بلکه بیشتر به این دلیل است که با ارجاعات و ذکر منابع متعدد، عامه مردم را گمراه کرده و فریب میدهد؛ زیرا وی خوب دریافته است که کسی ارجاعات و منابع ذکر شده را بررسی نخواهد کرد، چون قدرت این کار را ندارد، از این رو بیمحابا و بدون هیچ دغدغه و با اعتماد به نفس کامل، ارجاعات دروغ و منابع غیر واقعی فراوانی را ذکر میکند، وی دروغگوی ماهری است و تنها معدود ارجاعات واقعی در بین منابع به چشم میخورد.
افشای دروغپردازی نایک توسط اندیشمندان هندو و بودا
بسیاری از اندیشمندان هندو، بودا، آیین جین، سیک، مسیحی و غیره پرده از این فریب برداشته و دروغبودن ارجاعات وی را آشکار کردهاند.
کاهش محبوبیت در پی آشکارشدن ارتباط با عربستان
نایک هیچگاه در میان فرهیختگان محبوبیت نداشته و در میان سایر ادیان نیز نه تنها محبوبیت نداشته؛ بلکه شخصیتی منفور بوده است، وی اخیرا در میان عامه مردم نیز محبوبیت خود را از دست داده است، نایک تا زمانی که خود را فقط مسلمان معرفی میکرد و از فرقه خاصی حمایت نمیکرد، محبوبیتش در میان عامه مسلمانان زیاد بود؛ اما از زمانی که ارتباط وی با عربستان و وهابی بودنش آشکار شد، از محبوبیت وی کاسته و کم کم به صورت آشکار به مروج عقاید و دیدگاههای افراطی سلفی و وهابیت تبدیل شد و ضمن ترویج این دیدگاهها در بین پیروان دیگر ادیان و مذاهب صریحا زبان انتقاد گشود و شروع به تحقیر آنان کرد.
سخنران نفرتطلب
ذاکر نایک در شهرها و کشورهای مختلف سخنرانیهای جنجالی زیادی انجام داده است، به طوری که امروز از وی به عنوان سخنران نفرتطلب یاد میشود.
تمسخر و تخریب چهره مسلمانان؛ نتیجه سخنرانیها
نایک هر از چندگاهی به خاطر اظهارات جنجالیاش سوژہ رسانهها میشود و سیل حمایتها از وی سبب میشود چهره مسلمانان بیش از پیش تخریب شده و دیگر اقوام، ادیان و مذاهب موجود در هند از این وضعیت و اختلافات بین مسلمانان با دید تمسخر بنگرند و حتی از این اظهارات برای تخریب و تضعیف مسلمانان سوء استفاده کنند.
توهین صریح به مقدسات ادیان
وی از طالبان، النصره و داعش حمایت و نه تنها حملات تروریستی آنان را سرزنش نکرده؛ بلکه توجیه میکند. نایک دیگر ادیان و مذاهب را تحقیر کرده و به مقدسات آنان صراحتا توهین میکند و تمام این اظهارات جنجال برانگیز را در رسانههای عمومی و شبکه تلویزیونی خود پوشش میدهد.
توهین به پیامبر(ص) و واکنش دارالعلوم نزدیک به وهابیت
یکی از اظهارات جنجالی نایک که تا مدتها سوژہ رسانهها شد؛ این بود که وی ضمن بیان دیدگاه افراطی وهابیت در حرمت توسل و شرکبودن آن، به ساحت مقدس پیامبر(ص) توهین کرد که منجر به واکنش شدید مسلمانان شد و حتی دارالعلوم دیوبندی که در میان سایر مکاتب اسلامی موجود در هند بیش از همه به وهابیت نزدیک است، طی فتوایی مردم را از شنیدن سخنرانیها بر حذر داشت، در آن فتوا آمده است: «لزومی به تقلید از ذاکر نایک نیست؛ چون علم وی عمیق نیست، لذا فاقد اعتبار است و مسلمانان نباید سخنش را گوش کنند.»
در فتوای دیگری آمده است: «ما میدانیم که وی نماینده غیر مقلدین سلفی است و از علم و حکمت فرسنگها دور است، حرفهای جنجالی و شرارتآمیز را نشر میدهد و مسلمانان سادهلوح را گمراه میکند».
نایک اسلام من درآوردی را تبلیغ میکند
مولانا محمود دریاآبادی، دبیرکل شورای علمای هند درباره نایک میگوید: «وی نه عالم است نه مفتی، وی اسلام من درآوردی را تبلیغ میکند».
حمایت از یزید و مخالفت غیرمسلمانان
یکی دیگر از اظهارات جنجال برانگیز نایک که سبب منفورشدن شخصیت وی در تمام ادیان و مذاهب به ویژه در بین شیعیان شد، بیانی بود که در آن از یزید پلید در مقابل امام حسین(ع) حمایت کرده بود و این بیان در سرزمین هند که حتی غیر مسلمانان آنجا از هندو، بودا، سیک و غیره به امام حسین(ع) عاشقانه عشق میورزند، به هیچ وجه قابل قبول نبود.
ارتباط حمله تروریستی بنگلادش با ذاکر نایک
ذاکر نایک اخیرا نیز به خاطر احتمال دستداشتن در حمله تروریستی بنگلادش سوژہ اصلی رسانهها قرار گرفت(عاملان این حمله اذعان کردند که سخنان ذاکر نایک انگیزه و مشوق آنان برای این اقدام تروریستی بوده است)، این در حالی است که نایک خارج از هند در عربستان به سر میبرد، لذا کسانی که از وی متنفر هستند، در پی حمله تروریستی بنگلادش علیه او به حرکت درآمده و تقاضای اشد مجازاتش را دارند، اگر چه این احتمال به اثبات نرسیده و دادگاه وی را تبرئه کرده است؛ اما دولت، احزاب و گروههای تندرو هنوز هم به دیده شک به ذاکر نایک نگاه میکنند و بر فعالیتهایش نظارت کامل و کنترل شدید دارند و حتی برای وی محدودیتهایی ایجاد کردهاند.
در پایان باید گفت هند مهد ادیان و سرزمین هفتاد و دو ملت است، در این سرزمین جایی برای نفرت و اختلافات مذهبی نیست، صلاح این سرزمین؛ بلکه تمام جهان در صلح، مدارا، آرامش و امنیت است، لذا رویکرد اساسی در مطالعه تطبیقی ادیان باید فهم مشترکات و گفتوگو بر اساس حکمت و موعظه حسنه باشد و از برانگیختن اختلافات و انتقادات تند و تیز و تحقیر و توهین دیگران برحذر بود.
* کتاب مقدس، عنوان مجموعهای از کتابهای بزرگ و کوچک است که مسیحیان آن را به عنوان کتاب آسمانی و الهی خود پذیرفتهاند. عنوان این مجموعه در زبان انگلیسی «بایبل» است که از کلمه یونانی « Biblia» به معنی نوشتهها و یا کتابها گرفته شده است.