ایدۀساخت«رستاخیز»چگونه وکجا شکل گرفت؟

محمد متین مجری کارشناس این برنامه بود و درباره اهمیت و جایگاه فیلم سینمایی «رستاخیز» از مومنی شریف سوال کرد.

مومنی در این باره گفت: فیلم «رستاخیز» هدیه سینمای کشور به جهان اسلام است. این فیلم در شرایطی روی پرده می رود که سیمای رحمانی اسلام خدشه دار شده است و این فیلم ریشه‌های دنیای اسلام را نمایش می دهد.

در ادامه احمدرضا درویش در پاسخ به مجری این برنامه درباره دلیل ساخت فیلم «رستاخیز» بیان کرد: ابتدا از برخی پیشکسوت های سینمای ایران که مجاهدت کردند و درخصوص موضوع عاشورا و نهضت اباعبدالله آثاری را بوجود آوردند تشکر می کنم.

وی ادامه داد: مستندی به کارگردانی ناصر تقوایی داریم با عنوان «تعزیه» که بسیار تاثیرگذار است همچنین آقای فریبرز صالح فیلم «سفیر» و شهرام اسدی «روز واقعه» را ساخته است و آقای داوود میرباقری سرآمد فیلمسازان این عرصه با سریال هایی چون «امام علی» و «مختارنامه» است.

کارگردان فیلم سینمایی «رستاخیز» اعلام کرد: اینها نمونه های بسیار مهم و درواقع میراث تلاش مجموعه رسانه ای تلویزیون و سینمای کشور درخصوص تثبیت مولفه های دینی، آیینی و تاریخی سرزمین ما است که بسیار ارزشمند و به نوعی دستاوردهای انقلاب اسلامی هستند.

درویش ادامه داد: هر کسی که عشق و علاقه ای به فرهنگ و سیره اهل بیت دارد در هر زمینه ای که مشغول به کار است، فعالیت خود را با نام اهل بیت متبرک می کند و این سنت در میان سینماگران نیز وجود دارد.

وی با اشاره به زمانی که ایده ساخت این اثر در ذهنش به وجود آمد، گفت: حدود 14 سال پیش در روز وفات حضرت زینب (س) به همراه چند نفر از دوستان در دمشق بودیم. آن زمان علی لاریجانی رییس صداوسیما بود و تلاش زیادی داشت که در حوزه سینمای دینی آثار فاخری تولید شود. بحث شد که در نظام اسلامی که دارای رسانه مهمی به نام سینماست و در آن نیروهای انقلابی جوشیده اند مسئولیتی داریم و باید چنین آثاری داشته باشیم.

همچنین در ادامه برنامه تصاویری از فیلم و پشت صحنه «رستاخیز» به نمایش گذاشته شد و درویش در این باره اعلام کرد: خوشحالم که این صحنه ها برای اولین بار از شبکه قرآن پخش شد.

این کارگردان سینمای ایران درباره لوکیشن های فیلم خود نیز عنوان کرد: کار در شهرهای بم، ساوه، اصفهان و مناطق بسیار زیادی به تولید رسید و بیشترین بخش هم در اطراف بم بوده است.

همچنین فرهاد قائمیان بازیگر نقش حر در فیلم سینمایی «رستاخیز» دیگر مهمان این برنامه بود که درباره حضور خود در فیلم عنوان کرد: خود من باور نمی کردم که احمدرضا درویش این نقش را به من بسپارد و فکر می کنم این نقش از صاحب اصلی فیلم رستاخیز به من سپرده شد.

مجتبی راعی دیگر مهمان این برنامه نیز پس از پخش تصاویری از پشت صحنه این فیلم خطاب به درویش بیان کرد: من هنگام دیدن تصاویر پشت صحنه به آقای مومنی گفتم درآوردن هرکدام از سکانس های این فیلم آدم را کلی پیر می کند.

وی افزود: گریاندن مردم با مفاهیم عاشورایی کار راحتی است و اتفاقا در این مسیر به فکر واداشتن بسیار سخت است و چالش این پروژه همین است که «رستاخیز» در این زمینه موفق بوده است.

وی ادامه داد: این فیلم می توانست تمرکزش را بر صحنه های عاطفی بگذارد و به این ترتیب کسانی را که این انتظار را از کربلا دارند خوشحال کند اما این فیلم می خواهد تحلیل ارایه دهد.

مومنی نیز در واکنش به سخنان راعی تصریح کرد: اتفاقا ویژگی این فیلم این است که اگرچه تحلیل دارد اما عاطفی هم هست. باید توجه داشته باشیم که نگاه ما به واقعه عاشورا معمولا به شکلی یک بعدی یا عاطفی بوده است یا حماسی، اندیشه ای و عرفانی ولی ویژگی فیلم «رستاخیز» این است که این چهار بعد را با هم دارد.

درویش در ادامه با اشاره به حضور مجتبی راعی در این برنامه عنوان کرد: در کنار فیلمسازانی که ابتدای برنامه نام بردم جا دارد به راعی هم اشاره می کردم. «تولد یک پروانه» نیز فیلم بسیار مغتنمی بود و حضور راعی در سینمای ملی ایران بسیار اثرگذار است چون اهل دغدغه است.

کارگردان فیلم «دوئل» در ادامه در پاسخ به سوالی به سرمایه فیلم «رستاخیز» و وقایع نگاری آن اشاره و بیان کرد: سرمایه مستقیم این فیلم را عاشقان امام حسین (ع) تامین کرده‌اند.

در قسمت دیگری از برنامه درویش به هفت بازیگر عرب  این فیلم سینمایی اشاره و بیان کرد: بازیگرانی از چهار ملیت مختلف در این فیلم حضور دارند که بهترین بازیگران کشور خود هستند. همچنین جمال سلیمان بازیگری است که در مصر و سوریه بسیار محبوب است و پیش از این در نقش اصلی فیلم «بازمانده» حاضر شده است.

کارگردان فیلم سینمایی «کیمیا» در پاسخ به سوال مجری- کارشناس برنامه درباره بهره گیری از بازیگران عربی توضیح داد: نگاه موضوعی و مضمونی به پروژه به این ترتیب بود که ما مرزبندی چندانی نداشتیم. امام حسین (ع) متعلق به همه است و مرزهای ایدئولوژیک، جناحی و فیزیکی ندارد. اباعبدالله یک تراز جهانی است و برای همه شناخته شده است. ایشان برای بسیاری از نخبگان و مصلحان تاریخی و معاصر الگو بوده اند. بنابراین جهان عرب که بخشی از جهان اسلام است به شیعه بودن خود افتخار می کند و ما هم خواستیم تا آنها را مشارکت دهیم و به این ترتیب آنها هم در سرمایه گذاری و هم در اجرای پروژه و بازیگری مشارکت کردند.

در ادامه این برنامه قائمیان به چگونگی حضور خود در پروژه «رستاخیز» اشاره و بیان کرد: من سال 87 سر کار دیگری بودم که با من تماس گرفتند و تبریک گفتند که برای نقش حر انتخاب شدم البته پیش از آن برای نقش کوچک دیگری در این کار با من صحبت شده بود. خاطرم هست زمانی که آقای درویش فیلمنامه را به من می داد از پشت میز خود بلند شد و گفت که می خواهد این فیلمنامه را دو دستی به من بدهد. من می دانستم که «رستاخیز» فیلم عظیمی خواهد شد و من باید شخصیتی را بسازم که در طول تاریخ بشر و بعد از واقعه کربلا ذهنیت هایی درباره او وجود دارد. بنابراین چهار روز از آقای درویش فرصت خواستم تا ببینم آیا لیاقت دارم یا نه و خواستم از میان این چهار روز یک روز را برای من تست گریم بگذارند.

بعد از سخنان وی، درویش به خاطره ای از صحنه فیلمبرداری اشاره و بیان کرد: براساس مستندات تاریخ حصین ابن تمیم نیزه ای را در شکم حر فرو می کند و زمانیکه ما این آخرین پلان را از قائمیان گرفتیم او خواسته ای را پنهانی مطرح کرد.

وی ادامه داد: در این صحنه امام حسین (ع) در کنار پیکر حر حاضر می شوند و جمله تاریخی خود را بیان می کنند که «آنچنان که مادرت تو را آزاده نامید در روز رستاخیز آزاده‌ای» که البته این جمله قرار بود دوبله شود و ما فقط صحنه شهادت حر را داشتیم و بعد هم کات می دادیم. برای فیلمبرداری این صحنه قائمیان خواسته ای داشت که شخصی با خودم مطرح کرد و اینجا از او اجازه می خواهم که این مساله را بیان کنم چون گفتنش سخت است و حسن کار برای امام حسین (ع) به این است که بیان نشود. همانطور که وقتی آیین های امام حسین و یا خیمه ایشان برگزار می شود کسی توضیح نمی دهد که چه کارهایی کرده است و حسن این کارها به پنهانی بودنش است.

درویش با اشاره به خواسته قائمیان عنوان کرد: او گفت که خودت پشت میکروفن این جمله امام حسین (ع) را بیان کن و من به او گفتم که تو در این صحنه شهید می شوی و چه نیازی به این کار است اما او بر این اقدام اصرار داشت و من دیدم زمانی که جمله امام را گفتم از گوشه چشمش قطره اشکی جاری شده بود.

در بخش دیگری از این برنامه مومنی شریف به سینمای دینی و انقلابی کشور اشاره کرد و گفت: در فضای فرهنگ می توان ذائقه ها را به راحتی عوض کرد و ما در این تغییر ذائقه خیلی ضرر کرده ایم. متاسفانه یکی از ضررها این بوده است که رابطه مردم با سینما کمتر شده است و بعضی از خانواده ها با ما تماس می گیرند که به سینما رفته ایم و شرمنده خانواده خود شده ایم. بنابراین ما در این زمینه وظایفی داریم و باید بیشتر به فیلم هایی که متناسب با مضامین عرفی و شرعی ما است توجه کنیم. دیگران ما را با سینمای بعد از انقلاب می شناسند و ما باید در این جهت رشد کنیم و گام برداریم چراکه سینمای ما در دنیا قابل افتخار است.

درویش بیان کرد: منظور آقای مومنی قطعا این نیست که همه فیلم ها یک شکل و شبیه به هم باشند بلکه باید ذات فیلم درست باشد. سینمای ایران باید مجموعه ای از کالاهای مختلف باشد. این سبد نمی تواند تنها بخش کوچکی را پوشش دهد بلکه باید نماینده مجموعه ای از رنگین کمان فرهنگ ملی، اقوام، لباس ها و زبان ها باشد. به طور مثال چرا درباره عشایر فیلم نداریم، چرا از مناطق کوهستانی کمتر فیلم می بینیم و یا چرا خیال مان کمتر در آینده سیر می کند. خیلی از فیلم های ما به جاده شمال، اداره و یا کسی که می خواهد طلاق بگیرد منحصر شده است.

وی در ادامه سخنان خود گفت: من پرسشی از مدیران فرهنگی در جشن کانون کارگردانان سینمای ایران مطرح کردم و آن این بود که عمق برنامه استراتژیک فرهنگی کشور کجاست. در حوزه نظامی مشخص است که عمق برنامه استراتژیک کشور کجاست. به هرحال با توجه به مسایلی که در منطقه و جهان وجود دارد کاملا برنامه استراتژیک ایران مشخص است همچنین در حوزه سیاسی و اقتصادی نیز مشخص است اما در حوزه فرهنگ عمق برنامه استراتژیک ما کجاست؟

در ادامه مومنی نیز اظهار کرد: خوشبختانه عموم سینماگران ما افرادی هستند که مسایل و نگرانی آنها فرهنگ است. اگر سینمای ما با مردم آشتی کند و مردم با سینما آشتی کنند راه اقتصاد سینما برای ساخت فیلم هایی مثل «رستاخیز» باز خواهد شد.

در بخش دیگری از این برنامه قائمیان به دغدغه درویش برای ساخت «رستاخیز» اشاره و بیان کرد: من زحمت شبانه روزی درویش را در این اثر دیدم و اینکه چه هم و غمی داشت تا شخصیت حر درست پرداخته شود. او در این پروژه به عنوان یک فرمانده مقتدر حضور داشت و من شاهد هستم که حتی گاهی ناهار نمی خورد و تمام ساعات به کار مشغول بود. من در آن 12 ماه هر روز می دیدم که درویش یک سال پیرتر می شود.

وی در پایان سخنان خود عنوان کرد: زمانی که از آقای درویش اجازه گرفتم که فیلمنامه را بخوانم بعد از دو شب سراغ فیلمنامه رفتم تا آن را بخوانم. امیدوارم به حساب ریا گذاشته نشود ولی من شب سوم وضو گرفتم تا فیلمنامه را بخوانم و الان هرچیزی که بعد از این کار دارم فقط به خاطر اسم امام حسین (ع) است.

بعد از این سخنان درویش در پایان برنامه عنوان کرد: «رستاخیز» هدیه سینمای ایران و ظرفیتی از سینمای کشور و هدیه جهان تشیع به کل جهان است و من از تقی علیقلی زاده و همچنین علی قائم مقامی مدیر تولید کار تشکر می کنم. علیقلی زاده از روز اول با من همراه بود و من این فیلم را با همکاری او ساختم.

این فیلم سینمایی با دوبله عربی با نام «القربان» و نسخه انگلیسی آن با عنوان «حسین، آنکه گفت نه» عرضه می‌شود.
سایت فارسی فیلم «رستاخیز» به آدرس www.rastakhizmovie.com و سایت عربی به آدرس www.alqorbanmovie.com در دسترس علاقمندان است.

منبع:فارس