۳۰ دی ۱۴۰۳ ۲۰ رجب ۱۴۴۶ - ۵۳ : ۱۸
عقیق:«لَاتَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ وَمَن یَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ»
از گامهاى شیطان پیروى نكنید، و هر كس پیروى گامهاى شیطان كند، [بداند كه] او قطعا به فحشا و منكر امر مىكند. (نور/21)
این آیه هشدارى است به همه كه نفوذ افكار و اعمال شیطانى گاه به صورت تدریجى و كم رنگ است و اگر در همان گامهاى نخست كنترل نشود وقتى انسان متوجه مى گردد كه كار از كار گذشته است ، بنابراین هنگامى كه نخستین وسوسه هاى گناه آشكار مى شود، باید همانجا در مقابل آن ایستاد تا آلودگى گسترش پیدا نكند.
اگر «شیطان» را به معنى وسیع كلمه ، یعنى «هر موجود تبهكار و ویرانگر» تفسیر كنیم گستردگى این هشدار در تمام ابعاد زندگى روشن مى شود.
شیطان جهت به دام انداختن شکار خود روشهای مختلفی دارد که یکی از ان روشها روش گام به گام و یا به عبارت دیگر روش قدم به قدم است که در قرآن تحت عنوان خطوات شیطان نام برده شده است .
شیطان در کمین طمعه خود که قرار می گیرد و او را اسیر خود می کند اول زشتی کار را از چشم او مخفی می کند بعد خلاف های بزرگ را کوچک جلوه می دهد تا او را به خلاف و گناه معتاد بکند و او را در سراشیبی سقوط قرار می دهد. لذا امیرالمومنین (صلوات الله علیه) می فرماید: «از راه ها و پله های شیطان و از سراشیبی ها و پرتگاه های او بپرهیزید. در شکم های خودتان لقمه حرام وارد نکنید همانا شما در برابر نگاه خدایی هستید که گناه را بر شما حرام کرده و راه های طاعت را برایتان آسان و هموار ساخته است.»
اگر کسی یک قدم دنبال شیطان رفت قدم های بعدی را هم بر می دارد و به تدریج در باتلاق شیطان فرو می رود که در نتیجه هلاکت و سقوط در پی دارد.
باید مواظب بود که اسیر گام به گام شیطان نشد.
هرگز یك انسان پاكدامن و با ایمان را نمى شود یك مرتبه در آغوش فساد پرتاب كرد، بلكه گام به گام این راه را مى سپرد:
گام اول: معاشرت و دوستى با آلودگان است .
گام دوم: شركت در مجلس آنها.
گام سوم: فكر گناه .
گام چهارم: ارتكاب مصادیق مشكوك و شبهات .
گام پنجم: انجام گناهان صغیره .
و بالاخره در گام هاى بعد گرفتار بدترین گناهان مى شود، درست به كسى مى ماند كه وجود خویش را به دست جنایتكارى سپرده؛ او را گام به گام به سوى پرتگاه مى برد تا سقوط كند و نابود گردد، آرى این است «خطوات شیطان»
«خُطوات» جمع «خُطوه» به معناى گام است و شیطان گام به گام انسان را به بعضى گناهان وادار مىكند.
براساس هدایت الهی، در طریق تکامل انسان هیچ دشمنی خطرناکتر از «شیطانِ» انس و جن وجود ندارد. هر موجودی که دارای سه خصلت باشد، شیطان محسوب میگردد اگر چه در ظاهر به شکل انسان باشد:
اول: بدکردار و بدصفت باشد.
دوم: آتشین طبع و خونخوار و ستیزهجو باشد.
سوم: منحرف از راه خدا باشد.
چنان که بیان گردید، شیطان برای ازدیاد حزب خود و منحرف کردن انسانها از صراط المستقیم، از هیچ تلاش و توطئهای دریغ نمیکند و دامهای مناسب و متنوعی را در مسیر تکامل انسانها قرار میدهد، و تنها با توسل به هدایت خدا و «ایمان» و «عمل صالح» و شناختن حیلههای انس و جن، مقابله با آنها امکان پذیر خواهد بود.
گام به گام تا ترک گناه
در راه کارهای عملی ترک گناه به چند اصل اشاره می کنیم:
همین امروز ؛ به این کلام امیر المومنین فکر کنید که فرمودند: «از مکر و حیلههای شیطان خود را ایمن ندانید که بگویید: هر گاه عذاب خدا را دیدم از گناه دست میکشم، چرا که پیشینیان شما با همین حیلههای شیطان به هلاکت افتادند با اینکه به معاد ایمان داشتند.»[ ولا تأمن خدع الشیطان و تقول : متی أری ما أنکر نزعت، فإنه کذا هلک من کان قبلک من أهل القبلة وقد أیقنوا بالمعاد]
در حقیقت شیطان برای اینکه شما را از توبه باز دارد و در عین حال نفس شما را قانع به این کار کند، از این حیله و وعده های دروغین استفاده می کند: فردا توبه می کنی! چه دروغ بزرگی! مگر فردا با امروز چه فرقی دارد که امروز توبه نمی کنی اما فردا توبه می کنی؟!
در مقابل این شعار شیطانی خداوند دنیا را برای انسانها به صورت میدانی برای مسابقه ترسیم نموده است و فرموده: سابقوا إلی مغفرة من ربّکم و رحمة عرضها السماوات و الأرض – فاستبقوا الخیرات (به سوی نیکی ها با همدیگر مسابقه دهید) اگر یک روز به گناههان خود ادامه دهید به اندازه یک روز از رقیبان خود عقب می مانید. پس امروز را غنیمت بشمارید و تا دیر نشده برای ترک گناه اقدام کنید.
شما اگر قوی باشید (و به بیانی خودتان باشید) در هر لحظه می توانید به راحتی به گناه پشت پا بزنید و آن را از سر خود رد کنید. بلکه اگر قوی تر باشید می توانید سر به سر شیطان بگذارید و گناه را تسویف کنید. به جای اینکه بگویید: فردا توبه می کنم، بگویید: فردا گناه می کنم! البته همچنانکه آن جمله اوّل تنها جهت سلبی داشت این جمله نیز فقط جهت سلبی دارد. مانند بدهکاری که می گوید: فردا طلبت را می دهم و منظورش این است که امروز طلبت را نمی دهم!