از فیروزه بیضی تا فیروزه خالدار

عقیق:از بالای کتیبه ی سنگی (قصیده دبیرالملک) سطح تمام دیوارها و صفه های اطراف حرم مطهر رضوی با کاشی های الوان نفیس، آذین یافته و نمای خارجی صفه ها و پایه ها با کاشی معرق و نقوش جالب پوشش یافته است، لچکی ها و ترنج ها نیز با خطوط برجسته از برنز و کتیبه هایی آرایش شده است.
بر کاشی های سطح دیوار زیر طاق ها با خطوط زرین و غیر آن، آیاتی از قرآن و اسماء الله و احادیثی از معصومین (ع) و کلمات قصارشان مبنی بر امثال و حکم به خط ثلث به وفور دیده میشود.
بر بالای دو زاویه ی صفه ی جنوبی حرم در دو ترنج زیبا نوشته شده است:
«انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا»
همین آیه در دو زاویه صفه ی شمالی به قرینه صفه ی جنوبی نقش بسته است و در دوطرف صفه های شرقی و غربی نیز به قرینه ی یکدیگر در داخل دو ترنج، آیه ی زیر مکتوب است:
«ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما» و در زیر راس صفه های بزرگ تعداد چهار فیروزه ی اصلی بیضی شکل بسیار ارزشمند آویزان است. فیروزه ی صفه ی بالاسر مبارک بزرگتر است. فیروزه ی راس صفه ی جنوبی، از نوع فیروزه ی خالدار هفت رنگ است، سطح این فیروزه را خال های طبیعی به رنگ سبز، آبی آسمانی، فیروزه ای، مشکی، دودی، زرد کم رنگ و بنفش آرایش داده اند.
در زیر طاق صفه های چهارگانه ی درون حرم بر ترنج های اطراف اسماء حسنی نقش بسته است.
در حاشیه ی خارجی زیر صفه ها به جز صفه ی شمالی سوره «یس» به خط کوفی جلوه گر است و بر دیوار شمالی حرم عبارت «یاصاحب کل غریب و نصر من الله و فتح قریب» به چشم می خورد. در حد فاصل بالای صفه ها تا پا کار قبه (سقف حرم) کتیبه ی آینه ای به عرض حدود 80 سانتی متر سوره ی مبارکه ی جمعه را بصورت گج بری با خط ثلث جلی به خط علیرضا عباسی، خطاط معروف عهد صفویه در بر دارد و تمام دیوار حرم را دور می زند و در عصر قاجار، هنگام آینه کاری سقف حرم، با نصب قطعات آینه روی خطوط این کتیبه، سوره ی جمعه را به صورت کتیبه ای آینه ای در آوردند و این کتیبه یکی از آثار تاریخی و ارزشمند درون حرم مطهر است و اکنون اگر قطعات آینه از روی آن باز گرفته شود، خط علیرضا عباسی را که با زمینه ی قهوه ای گچ بری شده خواهیم دید.
این کتیبه ی ممتاز آینه ای، از کف حرم در ارتفاع 7 متری جای دارد و ابتدای سوره در زاویه شمال غربی بالای سر مبارک است.
زیر کتیبه آینه ی حاشیه ای الماس تراش تخت و برجسته به عرض 4 سانتیمتر وجود دارد.
قطار ریزی از آینه و نقاشی گل و برگ است که دور تا دور بالای کتیبه را آذین داده است. نقاشی زیر قطار آینه در بالای کتیبه به صورت سندپلاست درآمده و دور تا دور دیوار حرم را در برگرفته است و بالاخره حاشیه ی بازوبندی و الماس تراش، اطراف بالای قطار آینه را زینت داده است.

منبع:قدس

211008