جایگاه صدیقه طاهره در سیره امام رضا(ع)

عقیق: همه امامان معصوم(ع) حرمت و ارادت خاصی را برای مادر بزرگوارشان قایل بودند. امام هشتم(ع) نیز در محبت و ارادت به حضرت زهرا(س) اهتمام ویژه داشتند و در هر شرایطی که نام سیده زنان عالم را می‌شنیدند، دلشان به محبت آن حضرت روشن و همواره بر مظلومیت آن بانو اشکهای‌شان جاری می‌شد. اما چه سری در شخصیت حضرت زهرا(س) است که امام رضا(ع) تا این حد ایشان را دوست دارند؟

حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا رنجبر؛ نویسنده، پژوهشگر تاریخ اسلام و استاد اخلاق و معارف اسلامی در این زمینه می‌گوید: انس به فاطمه(س) در دل همه معصومین(ع) موجی خروشان داشته و دارد و آن حضرت نزد شیعیان و دوستدارانشان مقام و منزلت ویژه‌ای دارند. منزلتی که نه تنها کمتر از سایر ائمه(ع) نیست، بلکه آن حضرت همتای امیرالمؤمنین(ع) و دارای منزلتی عظیم‌تر از سایر ائمه طاهرین (ع) هستند.
وی ادامه می‌دهد: اگر بخواهیم مقام بلند این بانوی بزرگوار را درک کنیم و به گوشه‌ای از آن پی ببریم، شایسته است به گفتار ایشان در خطبه فدکیه توجه کنیم، چه آنجا که استوارترین جملات را در توحید ذات اقدس ربوبی بر زبان جاری می‌کنند، یا آن هنگام که معرفت و بینش خود را نسبت به رسول اکرم آشکار کرده و یا در مجالی که در آن خطبه، امامت را شرح مختصری می‌دهند.
این استاد اخلاق و معارف اسلامی ادامه می‌دهد: در سیره زندگی حضرت فاطمه(س) نیز الگوهای الهی بسیاری به چشم می‌خورد که مهمترین آنها تربیت خانواده‌ای متقی و پرهیزکار است، به طوری که از نسل ایشان فرزندانی معصوم یا همان ائمه هدی(ع) پرورش یافتند.
وی تصریح می‌کند: فاطمه(س) مظهر همه کمالات الهی است، کمالاتی که در وجود و شخصیت همه ائمه هدی(ع) ریشه دارد و همه این بزرگواران مصداق انسان کامل هستند؛ بنابراین می‌بینیم که مادر نقش ارزنده و تعیین کننده‌ای در تربیت و پرورش فرزند دارد. 

مهربانی امام رضا(ع) نشأت گرفته از مکتب فاطمی است
حجت الاسلام والمسلمین دکتر رنجبر با بیان اینکه امام رضا(ع) نسبت به دوست و دشمن همواره مهربان و رئوف بوده اند، اظهار می‌دارد: همه ما امام هشتم(ع (را به عنوان امام مهربانی‌ها می‌شناسیم و این محبت وعاطفه حضرت بی‌گمان متأثر از شیوه تربیتی مادر بزرگوارشان حضرت زهرا(س) است.
وی ادامه می‌دهد: در مکتب تربیتی فاطمی، مهربانی و انس با بندگان خدا جایگاهی ویژه دارد، بی‌گمان بارها این روایت را شنیده اید که این بانوی نمونه و بزرگ اسلام پس از پایان نماز و در هر حالی همواره برای همه مؤمنان دعا می‌کردند، تمام دعای ایشان برای دیگران بود و هرگز برای خود از خدای متعال چیزی نمی‌خواستند. آن حضرت در مقام دعا برای دیگران تأکید داشتند: «اول همسایه و سپس خانه.» امام رضا(ع) نیز فرزند این مادر مکرمه هستند که محبت خود را به همه دوستداران عرضه می‌دارند. 

احترام ویژه امام رضا(ع) برای مادرشان حضرت زهرا(س(
براساس روایات متقن دینی، حفظ حرمت حضرت زهرا(س) و بزرگداشت ایشان در هنگام زیارت امام رضا(ع) توصیه موکد شده است، اما این همه توصیه برای چیست؟ حجت الاسلام والمسلمین رنجبر در این زمینه می‌گوید:‌ فضیلت زیارت امام رضا(ع( بسیار زیاد است و از آنجا که ایشان ارادت خاصی به حضرت زهرا(س) دارند، به زائرانی که هنگام زیارتشان، مادرشان را نیز تکریم می‌کنند، عنایت ویژه دارند.
وی با اشاره به یکی از خاطرات مطرح در همین زمینه اظهار می‌دارد: بسیاری از علما و فضلای بزرگ در حرم امام رضا(ع) و هنگام زیارت ایشان به حضرت فاطمه(س) نیز متوسل شده اند و درخواست خود را به واسطه حضرت زهرا(س) به امام هشتم(ع) مطرح کرده اند.
مفسر کبیر قرآن کریم علامه طباطبایى(ره) در این زمینه توصیه کرده است هرگاه حاجتی داشتی وقتى وارد حرم مطهر مى‌شوى، یکى از مؤثرترین و بهترین دعاها این است که حضرت علی بن موسی الرضا(ع) را به مادرشان، حضرت زهرا(س) سوگند بدهى که حاجت تو را از خدا بخواهند. چون حضرت به مادرشان حضرت زهرا(س) علاقه فراوان و ارادت خاصى دارند و سوگند ‌دادن به مادر محبوبشان، سخت مؤثر خواهد افتاد. 

توسل امام هشتم(ع) به زهرای اطهر(س)
این استاد اخلاق اضافه می‌کند: همه ما شیعیان در سختی و مشکلات ائمه معصومین(ع) را واسطه به درگاه الهی قرار می‌دهیم و ائمه معصومین(ع) آنجا که عرصه را بر خود تنگ می‌بینند مادر خود، صدیقه شهیده حضرت فاطمه(س) را واسطه قرار می‌دهند و این نشان دهنده مقام بس والای انسیه حورا(ع) است.
حجت الاسلام والمسلمین رنجبر با بیان اینکه امام رضا(ع) نیز همواره به مادرشان حضرت زهرا(س) متوسل می‌شدند، تصریح می‌کند: توسل به حضرت فاطمه(س) یکی از مهمترین آداب در سیره زندگی امام هشتم(ع) است چنانکه ایشان به فرزندشان حضرت جوادالائمه(ع) همواره توصیه می‌کردند از توسل به بانوی دوعالم غافل نشود. امام جواد (ع) هر روز به مسجد رسول خدا می‌رفتند وپس از سلام و صلوات بر پیامبر خدا(ص) به سراغ خانه مادرشان زهرا (س) در نزدیکى قبر پیامبر(ص) مى‌رفتند و کفشها را در آورده و با نهایت ادب و خضوع داخل خانه شده و در آنجا نماز و دعا مى‌خواندند و دقایقى طولانى به عبادت مشغول مى‌شدند. 

از توسل به حضرت زهرا(س) غافل نشویم
این استاد اخلاق و معارف اسلامی با اشاره به اینکه زیارت امام رضا(ع) ثواب و فضیلت بسیاری برای زائران دارد، تأکید می‌کند: هنگام زیارت امام رضا(ع) سلامی هم به حضرت زهرا(س) عرضه کنیم تا ثواب زیارتمان هزار برابر شود، زیرا امام هشتم(ع) با شنیدن نام مادرشان عنایت خاصی به زائران و دوستداران خود می‌کنند.

منبع:قدس

211008