شب آسمانی/بیش از هرزمان به دین نیازداریم

عقیق: برنامه «شب آسمانی» به تهیه‌کنندگی علیرضا قطبی، سه‌شنبه شب، یکم بهمن‌ماه با موضوع «علم و دین» و با حضور سید رضی موسوی گیلانی،‌ عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی روی آنتن شبکه قرآن و معارف سیما رفت.
بر پایه این گزارش، موسوی گیلانی طی سخنانی با بیان اینکه اساسا علم و دین دو منبع معرفتی محسوب می‌شوند،‌ اظهار کرد: بر این اساس نیاز نیست تا معرفت را به معنای «Science» محدود کنیم چراکه ناحکیمانه است چون دین نیز می‌تواند بخشی از معرفت را به ما ارائه کند همان‌طور که عقل چنین توانایی را دارد.
وی گفت:‌ علوم تجربی علومی هستند که مردم دوست دارند چون هرکسی می‌تواند بر اساس تجربه عمل کند و اما معرفت را نمی‌توان به علوم تجربی محدود کرد و علوم دینی بنابر روش‌شناسی خاص خود مسائل را حل می‌کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی با بیان اینکه هر علمی عهده‌دار پاسخ به دسته‌ای پرسش‌ها است،‌عنوان کرد: مساله‌ای که به وسیله زیست شناسی حل می‌شود را نمی‌توان با ریاضی حل کرد، بنابراین قرار نیست که تمامی مسائل از طریق یک شاخه علم حل شود و در واقع مساله‌ای که در یک علم حل شود در علم دیگر مفروض گرفته می شود. 

این استاد دانشگاه تصریح کرد:‌ اما در مورد مساله(خدا) اساسا علم به معنای «Science» نمی‌تواند پاسخ کامل را ارائه دهد در حالی که مثلا در فلسفه، بحث از اثبات خدا داریم اما هیچ‌کدام از براهین در فلسفه جزو علوم تجربی نیستند ضمن آنکه فیلسوفان معتقدند برهان نظم مبتنی بر برهان فلسفی است بنابراین ورود به هر حوزه از یک بعد مبتنی بر تخصص و حیطه مطالعاتی است.
وی ادامه داد:‌ من به جوانان توصیه می‌کنم که نسبت به روش‌شناسی علوم وفادار باشند،‌ نمی‌شود در فیزیک با روش‌شناسی علوم انسانی کار کرد،‌ ضمن آنکه از ویژگی‌های دوره رنسان آن بود که روش‌شناسی علمی را تبیین کرد. 

این محقق در این راستا به طرح مثالی درباره (خدا) و نگرش موجود در اسلام و مسیحیت پرداخت و بیان کرد: مسحیت قائل به تجسد است و این مساله را در کلیساها می‌بینیم که تمثال از خداوند را می‌کشند مثلا ویلیلام بلیک خدا را به تصویر کشید در حالی که در اسلام زمانی که بحث از خدا می شود چنانچه در قرآن آمده است این نگاه وجود دارد که خدا را به‌گونه‌ای بپرست (گویی) او را می‌بینی. 

موسوی گیلانی تاکید کرد: بعضا مبحثی وجود دارد که در شاکله دین بحث می‌شود و علم توانایی پاسخ به آن را ندارد و همچنین بحثی در قالب علم ارائه می شود که در شاکله دین جای بحث ندارد بنابراین ما انتظار نداریم که متن مقدس تمامی سوالات ما را پاسخ دهد اما می‌توانیم انتظار داشته باشیم که متن مقدس خلاق عقل و دین جوابی را ارائه نکند. 

عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی عنوان کرد: بعضا علم و دین در مورد مساله‌ای نظر مشترکی داشته و گاهی نیز نظر معارض دارند، اما این تعارض کاملا قابلیت مرتفع شدن را دارد ضمن آنکه گاهی زاویه علم و دین نسبت به یکدیگر متفاوت است.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس تفاسیر یاد شده عده‌ای فکر می‌کردند دین برای دوران طفولیت بشر است چنانچه آگوست کنت چنین نظری داشت، حال آنکه بشر این دوران بیش از هر زمان به دین نیاز دارد، ‌بنابراین علم و دین با یکدیگر تعامل داشته و به یکدیگر یاری می‌رسانند اما هرگز نمی‌توان این دو را کنار گذاشت.