حر اجازه نداد، امام(ع) از کربلا به مدینه برگردد/ آخرین نامه امام (ع) به کوفیان چه بود؟

رویارویی با لشکر حربن ریاحی

 قافله امام حسین علیه السلام پس از رسیدن به سرزمین عراق، در منزلگاه ((شراف )) با سپاه یکهزار نفرى حر بن یزید ریاحى روبرو شد. حر از سوى عبیدالله بن زیاد ماموریت داشت با امام حسین(ع) نبرد کند و  از آن پس، مسیر تاریخ به سوى دیگر کشیده شد.

سرزمین محنت و بلاء

حر بن یزید که در پى نامه هاى روزانه عبیدالله، امام حسین علیه السلام را کنترل کرده و در مراقبت کامل خویش داشت، بنا به فرمان عبیدالله بن زیاد، آن حضرت را از مسیر اصلى به صحراى خشک و غیر آباد کشانید. تا این که، دوم ماه محرم سال 61 قمرى در سرزمین کربلا، راه را بر امام حسین علیه السلام بست و از ادامه حرکت آن حضرت ،جلوگیری شد. امام حسین علیه السلام همین که متوجه شد، آن سرزمین، کربلا است، فرمود :اللهم انى اعوذبک من الکرب و البلاء سپس فرمود:« این موضع کرب و بلاء و محل محنت و عنا است، فرود آئید که اینجا منزل و محل خیام ما است. این زمین جاى ریختن خون ما است و در این مکان واقع خواهد شد قبرهاى ما. اینها را جدم رسولخدا (ص ) مرا خبر داد .» پس در آنجا فرود آمدند و دستور داد آن جا خیمه گاه و منزلگاه به پا کنند.. امام حسین علیه السلام پس از ورود به سرزمین کربلا به اصحاب خود فرمود:«مردم بندگان دنیا هستند و دین را همچون غذایی می‌دانند که تا زمانی که مزه خوش داشته باشد، آن را نگاه می‌دارند، اما هنگامی که (مزه‌اش عوض شود و) آزمونی در کار باشد، تعداد دینداران اندک می‌شود».

برپایی نماز

هنگام اذان امام به حجاج بن مسروق دستور داد اذان بگوید. سپس امام (بعد از حمد و ثنا) فرمود ای مردم نزد شما نیامدم تا اینكه نامه های شما آمد كه ما امام نداریم نزد ما بیا شاید خداوند بوسیله تو ما را هدایت كند اگر بر سر قول خود هستید من آماده ام و به وجه اطمینان بخشی پیمان خود را به من بدهید و اگر نمی كنید و آمدن مرا خوش ندارید بر گردم به همانجا كه از آن آمده ام، سپس به موذن گفت اقامه بگوید نماز جماعت را خواندند.

دستور برگشت به مدینه

 هنگام عصر  امام حسین(ع) به اصحاب دستور حركت داد و یكبار دیگر برای اتمام حجت فرمود: ای مردم اگر شما تقوی داشته باشید و حق را به اهلش واگذارید خدا را پسندیده تر است و ما خاندان محمدیم و به ولایت به شما شایسته تریم اگر ما را نخواهید و بر خلاف نامه ها و فرستادگانی كه نزد من فرستادید نظر دارید من بر می گردم، حربن یزید گفت به خدا من از این نامه و فرستاده گانی كه می گویی خبر نداریم امام حسین(ع) به یكی از یارانش عقبه بن سمعان فرمود آن نامه ها جلوی او بریزید حر گفت ما از آن كسانی نیستیم كه نامه نوشتند و دستور داریم از تو دست برنداریم كه در كوفه به نزد ابن زیاد ببریم امام به اصحابش فرمود سوار شویدو برگردید.

پیمان دوباره یاران

امام (ع) و یارانش زمانی که خواستند برگردند حر مانع شد. امام حسین(ع) به حر فرمود«سكلتكت امك»مادرت به عزایت بگرید. حر گفت اگر شخص دیگری از عرب چنین می گفت از جوابش نمی گذشتم ولی من نمی توانم جز به نیكی نام مادرت را ببرم ولی من تو را رها نمی كنم و گفت من دستور جنگ با تو را ندارم اگر امتناع داری از راهی برو كه به كوفه نرود و به مدینه نرسد. این پیشنهاد مورد قبول واقع شد و سپس حضرت به سوی غریب سپس قادسیه و سپس به بیضه رسید و برای اصحاب خود و حر بن یزید خطبه ای خواند:«بعد از حمد و ثنا فرمود هر كه سلطان جوری ببیند كه حرام خدا را حلال شما رد و پیمان خدا را بشكند و سنت رسول خدا را مخالفت كند و در میان بندگان خدا به ناحق عمل كند و در برابر او سكوت نماید بر خدا لازم است كه او را همنشین وی سازد این زمامداران به فرمان شیطان چسبیده اند و فرمان خدا را وا نهاده اند و فساد را رواج دادند و بیت المال را خاص خود نمودند و حرام خدا را حلال و حلالش را حرام دانستند من سزاوارتر هستم. نامه های شما به من رسید و فرستادگان شما گفتند كه با من بیعت كردید و تعهد نمودید مرا به دست دشمن ندهید من حسین بن علی فرزند فاطمه دختر رسول خدایم جانم با جان شماست و خاندانم، خاندان شما. عهد خود را شكستید و اینكار را با پدر و برادر و پسر عمم مسلم بن عقیل كردید، فریب خورده شما بیچاره است. بخت خود را واژگون كردید و خدا مرا از شما بی نیاز كند و السلام علیكم ...سپس زبیر بن قیس برخاست و گفت یابن رسول الله بخدا اگر دنیا همیشه باشد و مادر آن جاویدان بردیم و تنها برای یاری تو از آن بیرون می رفتیم بیرون رفتن با تو را بر اقامت در آن اختیار می كردیم راوی همچنین می گوید حسین (ع) در حقش دعا كرد. سپس نافع بن هلال بن نافع بجلی برخاست و گفت بخدا ما از بقاء پروردگار خود ناخوش نیستیم و بر اراده خود هستیم با دوستانت دوستی و با دشمنانت، دشمنی كنیم سپس یزید بن خیضر برخاست و گفت یا بن رسول الله خدا بر ما منت نهاد كه پیش رویت نبرد كنیم تا پاره پاره شویم و در قیامت، جدت شفیع ما باشد سپس امام و اصحاب كردند تا به محذیب الهجانات رسیدند ناگاه چهار شتر سوار از كوفه آمدند و طماح بن عدی رهبرشان بود كه حربن یزید رو به آنها كرد و گفت اینها اهل كوفه هستند من اینها را زندانی می كنم امام فرمود اینها یاران من هستند و با جان خود از اینها دفاع می كنم.

آخرین نامه امام(ع) به کوفیان

در این روز امام علیه‏السلام به اهل کوفه نامه‏ای نوشت و گروهی از بزرگان کوفه ـ که مورد اعتماد حضرت بودند ـ را از حضور خود در کربلا آگاه کرد. حضرت نامه را به "قیس بن مسهّر" دادند تا عازم کوفه شود. اما ماموران عبیدالله بن زیاد این سفیر  امام علیه‏السلام را دستگیر کرده و به شهادت رساندند. زمانی که خبر شهادت قیس به امام علیه‏السلام رسید، حضرت گریست و اشک بر گونه مبارکش جاری شد و فرمود:"اللّهُمَّ اجْعَلْ لَنا وَلِشِیعَتِنا عِنْدکَ مَنْزِلاً کَریما واجْمَعْ بَینَنا وَبَینَهُمْ فِی مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِکَ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیی‏ءٍ قَدیرٌ؛خداوندا! برای ما و شیعیان ما در نزد خود قرارگاهِ والایی قرار ده و ما را با آنان در جایگاهی از رحمت خود جمع کن، که تو بر انجام هر کاری توانایی."

 گزیده روزشمار روز دوم محرم

1. امام حسین علیه‏السلام در روز پنجشنبه دوم محرم الحرام سال 61 هجری به كربلا وارد شد. عالم بزرگوار "سید بن طاووس" نقل كرده است كه: امام علیه‏السلام چون به كربلا رسید، پرسید: نام این سرزمین چیست؟ همینكه نام كربلا را شنید فرمود: این مكان جای فرود آمدن ما و محل ریختن خون ما و جایگاه قبور ماست. این خبر را جدم رسول خدا صلی ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله به من داده است.

2. در این روز "حر بن یزید ریاحی" ضمن نامه‏ای "عبیداللّه‏ بن زیاد" را از ورود امام علیه‏السلام به كربلا آگاه کرد.

3. در این روز امام علیه‏السلام به اهل كوفه نامه‏ای نوشت و گروهی از بزرگان كوفه ـ كه مورد اعتماد حضرت بودند ـ را از حضور خود در كربلا آگاه كرد. حضرت نامه را به "قیس بن مسهّر" دادند تا عازم كوفه شود،اما ماموران عبیدالله بین زیاد او را هم به شهادت رساندند.

 اعمال مشترک مام محرم:

روزه گرفتن در تمام ماه، به جز عاشورا که ثواب این روزه آمرزش تمام گناهان است.

اعمال دهه اول ماه محرم :

1. شيخ طوسى فرموده كه مستحب است روزه دهه اول محرم، اما روز عاشورا امساك نمايد از طعام و شراب تا بعد از عصر آن وقت به قدر كمى تربت بخورید.

 بفرمایید روضه؛

حاج محمود کریمی- ببار ای بارون ببار

دریافت

روضه شب دوم حاج منصور ارضی

دریافت

منابع :

1- فیض الاعلام و وقایع الایام شیخ عباس قمی ، روزشمار تاریخ اسلام سید تقى واردى

2-  (مقاتل الطالبيين ) ابوالفرج اصفهانى ص 112.

3-  (تذكرة الخواص ) سبط ابن جوزى ص 223.

4- (ارشاد)شيخ مفيد 2/84 و 86

5- ارشاد) شيخ مفيد 2/86.

6- مقتل الحسين مقرم 189.

7- ثواب الاعمال و عقاب الاعمال 308.

8- مقتل الحسین مقرم، ص 193.